Sayt test holatida ishlamoqda!
03 Iyul, 2025   |   8 Muharram, 1447

Toshkent shahri
Tong
03:10
Quyosh
04:55
Peshin
12:32
Asr
17:42
Shom
20:04
Xufton
21:40
Bismillah
03 Iyul, 2025, 8 Muharram, 1447
Yangiliklar

Turk rassomining masjidlarni bezashdagi 28 yillik mehnati

22.07.2024   2533   2 min.
Turk rassomining masjidlarni bezashdagi 28 yillik mehnati

Islom xattotligi va naqqoshligi sohasida faol ijod qilgan turk rassomi 28 yildan buyon masjidlarni bezash bilan shug‘ullanib, butun Turkiya bo‘ylab o‘nlab masjidlarni o‘z san’ati bilan bezatgan. 

Bundan qariyb 28 yil muqaddam turk rassomi Serhat Yazar islom san’atini o‘zlashtirish yo‘lini boshlagan va bugungi kunda uning naqshinkor asarlari butun Turkiya bo‘ylab 100 dan ortiq masjidni bezatib turmoqda, - deb xabar qildi “IQNA” sayti “ Hurriyet Daily ”ga tayanib.

Turkiyaning sharqiy qismidagi Yelazig shahrida yashovchi 46 yoshli rassom Sarhat Yazar talabalik chog‘ida xattotlik va tahzib san’atiga bo‘lgan mehrini kashf etgan va o‘zining rasm chizishga bo‘lgan tabiiy iste’dodini an’anaviy turk san’atiga bo‘lgan ishtiyoqi bilan uyg‘unlashtirgan.

Uning 28 yil davomida yaratgan san’at asarlari, jumladan, barokko uslubidagi asarlari, xattotlik va masjid bezaklari unga katta maqtovlar olib keldi. Yazar o‘zining ijodiy faoliyati haqida shunday dedi: “Men o‘zimning qiziquvchanligim tufayli shu sohada ishlay boshladim”.

Bu qiziquvchanlik uni boshqa mashhur xattotlar qatoriga qo‘shilib, masjidlarni bezash bilan shug‘ullanuvchi jamoa tuzishga undadi. Yillar davomida Yazar o‘zining chiroyli cho‘tkalarini (mo‘yqalamini) Turkiyaning turli mintaqalaridagi masjidlarga olib kelgan. Uning loyihalari davomiyligi har xil bo‘lib, masjid tafsilotlari va ishlatilgan naqshlarga qarab 20 kundan bir yilgacha davom etadi.

Ishining mashaqqatliligiga qaramay, u tayyor mahsulotdan katta zavq oladi, jarayonni igna bilan quduq burg‘ulashga qiyoslaydi. Yazar ayni damda Yelazig‘dagi Sahoba masjididagi ishini yakunlamoqda.

Ijodiy faoliyatini davom ettirishga qiziqish bildirar ekan: “Mehr bilan qilingan har qanday ish nafaqat charchoqni ketkazadi, balki katta zavq keltiradi, toki Alloh bizga umr bersa, kuchimiz bor ekan, biz bu san’atni davom ettiramiz. San’at - bu cheksiz sayohatga o‘xshaydi va men har kuni, har safar va har bir yangi masjidda yangi narsalarni qo‘shib, yanada chiroyli asarlar yaratishga harakat qilaman”.

O‘zbekiston musulmonlari idorasi xodimi I.Ahmedov tayyorladi

Dunyo yangiliklari
Boshqa maqolalar
Maqolalar

Katta jamoaga ergashish

30.06.2025   3865   3 min.
Katta jamoaga ergashish

“Mazhab” so‘zi arabcha so‘z bo‘lib, “yo‘l”, “yo‘nalish” ma’nolarini bildiradi. Shar’iy istilohda esa, “biror diniy masala, muammo bo‘yicha muayyan mujtahid olimning fatvo chiqarish yo‘lidir”. Sahoba va tobe’inlar davrida mazhablar ko‘p bo‘lgan. Ammo vaqt o‘tishi bilan ular orasida to‘rt yirik: hanafiy, molikiy, shofeiy, hanbaliy mazhablari rivoj topgan. Mazkur to‘rt mazhab vujudga kelishining asosiy omili –  bular qolgan mazhablarning ta’limotini ham tadqiq qilib, qamrab olganidir.

Bu haqda alloma Ibn Rajab  o‘zining “To‘rt mazhabdan boshqaga ergashganga raddiya” asarida quyidagi so‘zni aytganlar: “Ko‘plab mazhablar orasidan aynan to‘rt mazhab saqlanib qolishi xuddi Qur’oni karimning yetti qiroatidan faqat bittasi qolganiga o‘xshaydi. Payg‘ambar sallallohu alayhi vasallamga Qur’oni karim yetti xil lahjada nozil bo‘lgan. Keyinchalik islom dini atrofga keng yoyilib, musulmonlarning soni ortib bordi va qiroat borasida ular o‘rtasida ba’zi ixtiloflar kelib chiqqach, Usmon ibn Affon raziyallohu anhu mus'hafni yetti qiroatdan faqat bittasining lahjasida yozdirishga qaror qildi. Oqibatda bugun yer yuzi musulmonlari Qur’onni faqat bitta mus'hafdan ya’ni, Usmon mus'hafida yozilgan xatidan o‘qiydigan bo‘ldi. Demak, ko‘plab mazhablar orasidan faqat to‘rttasining saqlanib qolgani asrlar davomida insonlarni turli ziddiyatlar va ixtiloflardan himoya etishda asos bo‘lgan”.

Mazkur to‘rt mazhabning to‘g‘riligi va haq ekanligi haqida barcha musulmon ummati ijmo, ittifoq qilganlar. 

Alloma Ibn Rajab rahmatullohi alayh yana shunday deydi: “Alloh taolo shariatni saqlash va dinni muhofaza qilish uchun o‘z hikmati bilan odamlar ichidan to‘rt zabardast imomlarni chiqarib berdi. Ularning ilmu ma’rifatda bir martabaga erishganlarini va chiqargan fatvo va hukmlarini haqiqatga o‘ta yaqinligini barcha ulamolar bir ovozdan e’tirof qilganlar. Barcha hukmlar o‘shalar orqali chiqariladigan bo‘ldi. Bu narsa mo‘min bandalar uchun Alloh taoloning lutfu karami va marhamati bo‘ldi”.

Ulamolarimiz fiqhiy mazhablar imomlarini va ularning ishlarini quyidagi misol bilan tushuntiradilar: “Allohning roziligiga erishib, jannatiy bo‘lish xuddi tog‘ning cho‘qqisiga chiqishdek bo‘lsa, mazhab imomlari – Qur’on, hadis va shularga asoslangan manbalardan foydalanib, cho‘qqiga chiqishning eng oson va bexatar yo‘lini topib, belgi qo‘yib, osonlashtirib qo‘ygan kishilardir. Cho‘qqiga chiquvchilar mazkur buyuk to‘rt imom ko‘rsatgan yo‘ldan birini tutsalar osongina, qiynalmasdan maqsadiga erishadi”.

Imom Badruddin Zarkashiy “Bahrul muhit” kitobida shunday yozadi: “Musulmonlarning e’tirof qilingan to‘rt mazhabi haqdir va undan boshqasiga amal qilish joiz emas”.

Imom Ali ibn Abdulloh Samhudiy o‘zlarining “Iqdul farid fi ahkomit-taqlid” nomli asarlarida shunday deganlar: “Bilingki, ushbu to‘rt mazhabdan birini ushlashda katta foyda bor. Undan yuz o‘girishda esa, katta muammo va ixtiloflar bor. Bir mazhabda yurishdagi foydalardan biri – sahoba va tobe’inlarning shariat ilmini o‘rganishdagi odatlariga ergashishdir. Chunki, tobe’inlar shariat ishida bir-birlariga yoki sahobalarga ergashar edi, sahobalar esa, bir-birlariga yoki Rasulullohga ergashganlar”.

U zot yana shunday deganlar: “Bir mazhabda yurishdagi foydalardan yana biri – Payg‘ambarimiz sallallohu alayhi vasallam marhamat qilgan quyidagi hadisga amal qilish bor: ya’ni: “Agar ixtilofni ko‘rsangiz, o‘zingizga ko‘pchilik tomonini lozim tuting” (Imom Ibn Moja rivoyati).

To‘g‘ri mazhablardan faqat mana shu to‘rttasi qolgan ekan, ularga ergashish katta jamoaga ergashish hisoblanadi.

Shamsuddin Xapizov,

Namangan tumani "Halil hoji" jome masjidi imom-xatibi

Manba: @Softalimotlar

MAQOLA