Dunyo mamlakatlarida ustozlar kuni qanday nishonlanadi?
O'qituvchilar kuni- bu har bir insonning hayotida bemisl ahamiyat kasb etadigan kishilar- pedagoglarga hurmatning ramziy ko'rinishidir. Ularning sabri, mehnati va irodasi sabab, bolalarda ilmga intilish, qiziqishlar ro'yobga chiqadi, yangi talant va iqtidorlar yuzaga keladi.
-Frantsiyada O'qituvchilar kuni 5 oktyabrda nishonlanadi. Biron sovg'a berish urfda emas. Maktab ma'muriyati o'z ixtiyoriga ko'ra ziyofat stoli uyushtiradi. Bu orqali o'qituvchi va o'quvchilar erkin muloqot qilishlari uchun imkoniyat bo'ladi. Shirinliklar va stol bezatish ota-onalar tomonidan tashkil etiladi.
-Germaniyada Ustozlar kunida o'qituvchilarga sovg'a berish odati yo'q. Agar o'quvchi ustozini hurmat qilib, yoqtiradigan bo'lsa, o'z qo'li bilan biron nima yasab sovg'a qilishi yoki tabriknoma yozib, hadya qilishi mumkin.
-AQShda Milliy o'qituvchi kuni may oyining birinchi haftasida nishonlanadi. Bu hafta o'qituvchilarga minnatdorlik haftasi deya nomlanadi. Hohishlariga ko'ra o'quvchilar ustozlariga gullar va konfetlar sovg'a qilishadi.
-Pol'sha ushbu sanani 14 oktyabrda nishonlaydi. Bu kunda o'qituvchilarga gullar, shirinliklar sovg'a qilish bor, unda ham har bir o'quvchi emas, butun sinf nomidan. Qimmatbaho sovg'alar hadya qilish mumkin emas. Shu bilan birga o'quvchilar faqatgina sinf rahbarlarini tabriklashlari mumkin.
-Hitoyda ustozlar kuni 14 oktyabrda bayram qilinadi. Uning bayram sifatida tayin qilinishi o'qituvchilaring nufuzi va ahamiyatini oshirish maqsadida bo'lgan. Bu kunda maktablarga ko'plab sobiq o'quvchilar ham tashrif buyurib, ustozlarini ziyorat qiladilar, iliq tilaklar bildiradilar.
-Argentinada ushbu sana 11 sentyabr kuni bayram qilinadi. Rasmiy dam olish kuni e'lon qilinadi, ustozlar tabriklanadi.
-Hindistonda Ustozlar kuni 5 sentyabrda o'tkaziladi. U kuni an'anaga ko'ra, ustozlar bilan o'quvchilar o'rin alishib, darslarni o'quvchilar olib borishadi.
-Angliyada ushbu bayramda choy sovg'a qilish a'anasi bor. “Bilimlarni maktabda kitob ila, uyda bo'lsa choy bilan jamlagin”, deyiladi, ingliz maqollaridan birida.
Dunyoning qayerida va qaysi sanada bo'lmasin, Ustozlar kuni – o'qituvchi va pedagoglarga hurmat va e'tibor ko'rsatishning bir ramzi bo'lib, ularning fidokorona mehnatlariga minnatdorlik bildirishdir.
Bobur Ahmad tayyorladi.
Ibn Javziy rahimahulloh aytadi: “Bir ajoyib holat haqida fikr yuritdim: ba’zida mo‘minning boshiga bir ish tushsa, u astoydil duo qiladi, ammo duolarining ijobati ko‘rinmaydi. Umidsizlikka tushay deganda, uning qalbiga qaraladi. Agarda u Allohning fazlidan umidini uzmagani holda taqdiriga rozi bo‘lsa, duoning ijobati tezlashadi. Bu ma’nolar Alloh taolo nozil qilgan oyati karimada o‘z ifodasini topgan: «...Hatto Payg‘ambar va iymonli kishilar: “Allohning yordami qachon (kelar ekan)?» degan edilar. Ogoh bo‘lingki, Allohning yordami (hamisha) yaqindir”»[1].
Shunday holat Ya’qub alayhissalom bilan ham bo‘lgan. U zotning o‘g‘illari Yusuf alayhissalom dom-daraksiz yo‘qolib qolganida, kushoyish kelishidan noumid bo‘lmaganlar. Keyingi o‘g‘illari ham tortib olinganida, u zot Allohning fazlidan umidlarini uzmaganlari holda: «...Shoyadki, Alloh ularning (Yusuf, Binyamin va Misrda qolgan o‘g‘limning) barchalarini (bag‘rimga) qaytarsa...»[2], deganlar.
“Duoyimning ijobat bo‘lish muddati uzayib ketdi”, deb qayg‘urmang. Alloh taolo sizning tazarruingiz, yalinib-yolvorishlaringizni ko‘rishni iroda qilmoqda. Sizni qilgan sabringizga ajr ila mukofotlamoqchi. Siz shayton bilan jang qilishingiz uchun ham duoyingizning ijobatini kechiktirish ila sizni sinayapti.
Gohida Alloh taolo sizning aziymat, qat’iyatingiz naqadar quvvatli ekani va baloga qanchalik sabrli ekaningizni ko‘rish uchun ham dard berib imtihon qiladi. Agar sabr qila olsangiz, demak, siz itoatkor bandalar safidasiz. Bordi-yu, irodasizlik qilsangiz, ziyonkorlardan bo‘lasiz. Sabrdan keyin faqat va faqat yechim, yorug‘ kunlar bor.
Aliy ibn Abu Tolib roziyallohu anhu: “Sabr qilsang, ajrga ega bo‘lasan, baribir yozilgani bo‘ladi. Sabrsizlik qilsang, gunohkor bo‘lib qolasan, baribir yozilgani bo‘ladi”, deganlar.
Shoir aytadi:
Baloyu imtihon kelsa, alarga har on rizo ko‘rsat,
Sinov bergan sihatni ham O‘zi bergay aniq, albat.
Bandasiga ne hukm etsa, hikmati bor, itoat qil,
Bitganidan qutulmoqlik chorasizdir, bil, ey g‘ofil!
Noumidlik xanjarini ko‘kragingga urma ammo,
Ki Allohning qudratila yechilgaydir har muammo.
Allohdan umidingizni uzmang. Sinovlarga sabr qiling, shundagina ulkan ajrlarni qo‘lga kiritasiz. Fazl ibn Sahl aytadi: “Kasalliklarda ne’matlar bor”. Bu borada quyidagilarga e’tiborli bo‘ling:
– gunohlardan tozalash;
– savobni qo‘lga kiritish;
– g‘aflatdan uyg‘onish;
– sog‘lik ne’matini eslab qo‘yish;
– tavbaga shoshilish.
Hasson Shamsiy Poshoning
“Jannat bo‘stonidagi oilaviy oqshomlar” nomli kitobidan
G‘iyosiddin Habibulloh, Ilhom Ohund, Abdulbosit Abdulvohid tarjimasi.
[1] Baqara surasi, 214-oyat.
[2] Yusuf surasi, 83-oyat.