Bismillahir Rohmanir Rohiym.
Alloh taologa bitmas-tuganmas hamdu sanolar bo‘lsin.
Payg‘ambarimizga mukammal va batamom salavotu durudlar bo‘lsin.

Ramazon oyida o‘zining vaqtini va molini Allohning toatiga sarflagan aqlli musulmon o‘ziga eng muhim savolni berishi kerak, bu ham bo‘lsa «Ramazon oyidan so‘ng nima qilaman?» degan savoldir.

Ey birodar bilingki, Alloh taolo yaxshilik eshiklarini yil davomida oson va yengil holda ochib qo‘yadi. Baxtli inson bu yaxshiliklardan o‘z nasibasini olishga shoshilgan insondir. Shuning uchun Allohdan muvaffaqiyat so‘ragan holda quyida o‘zimga va birodarlarimga Ramazondan keyingi ba’zi yaxshilik eshiklarini eslatib o‘tishni xush ko‘rdim:

Kechalari qoim bo‘lishni davom ettirish

Namoz bu banda va uning Robbisi o‘rtasidagi rishtadir. Agar musulmon taroveh namozi va Ramazonning oxirgi o‘n kunligidagi ibodatlarga odatlangan bo‘lsa Ramazondan keyin ham kechalari namoz o‘qish unga oson bo‘ladi. Kechasi banda o‘z Robbisi bilan yolg‘iz qoladi. Bundan foydalanib unga istig‘for aytadi va Allohdan dunyo va oxirat hojatlarini so‘raydi. Ey birodar, agar kechasi tura olmasangiz uyqudan avval bir necha rakat namoz o‘qing va bilingki kechasi ibodat qilish solihlar va Allohga muxlis bo‘lgan zotlar odatidur. Bu haqda Alloh taolo Qur’oni karimda shunday marhamat qiladi: “Ularning yonboshlari o‘rin-joylaridan yiroq bo‘lur (ya’ni, tunlarni ibodat bilan o‘tkazishib, oz uxlaydilar). Ular Parvardigorlariga qo‘rquv va umidvorlik bilan duo-iltijo qilurlar va Biz ularga rizq qilib bergan narsalardan infoq-ehson qilurlar”. (Sajda surasi, 16-oyat).

Va yana bir oyatda: “Albatta taqvodor zotlar (u Kunda) Parvardigor o‘zlariga ato etgan narsalarni (ajr-mukofotlarni) qabul qilgan hollarida jannatlar va chashmalar ustida (bo‘lurlar). Zero, ular bundan ilgari (ya’ni, hayoti dunyodalik chog‘larida) chiroyli amallar qilguvchi edilar. Ular kechadan ozgina (fursatgina) ko‘z yumar edilar. Va saharlarda ular (qilgan sahvu-xatolari uchun Parvardigordan) mag‘firat so‘rar edilar. (Vaz-Zoriyot surasi 15-19 oyatlar).

Oisha roziyallohu anhodan rivoyat qilinadi:

Albatta Rasululloh sollallohu alayhi vasallam oyoqlari qavarguncha kechasi qoim bo‘lardilar. Shunda Oisha roziyallohu anho: Ey Rasululloh nega unday qilasiz axir Alloh sizning oldingiyu keyingi gunohlaringizni mag‘firat qilganku – dedi. u zot, shukr qiluvchi banda bo‘lmishni yaxshi ko‘rmaymanmi» derdilar. Yoshlari ulg‘ayganda o‘tirib o‘qirdilar, ruku’ qilishni holasalar o‘rnilaridan turib ruku’ qilardilar.

Buxoriy va Muslim rivoyat qilgan.

Yana bir hadisda Rasululloh sollallohu alayhi vasallam shunday dedilar: “Salomni tarating, taomni tarqating, insonlar uxlab yotganda kechasi namoz o‘qing, salomatlik-la jannatga kirursiz”.

Termiziy rivoyat qilgan.

Yaxshi-yomon kunlarda ko‘p duo qilish.

Ramazon oyida iftor vaqtida duo qilishga o‘rgangan musulmon Ramazondan keyin ham yil davomida duoni kanda qilmasligi kerak. Shuningdek har-bir musulmon banda Alloh taologa xolisona yaxshi-yomon kunlarda qilingan duolarni qaytarmasligini bilishi kerak. Bu narsani Alloh taolo quyidagi suralarda bayon qildi: “(Ey Muhammad alayhissalom), bandalarim sendan men haqimda so‘rasalar, men (ularga) yaqinman. Menga duo qilgan paytlarida duogo‘ylarning duosini ijobat qilaman. Bas, ular ham mening da’vatimga javob qilsinlar va menga iymon keltirsinlar. (Shunda) shoyad to‘g‘ri yo‘lni topsalar”. (Baqara surasi 186 – oyat). “Yoki muztar-nochor odam duo-iltijo qilgan vaqtida (duosini) ijobat qiladigan va (uning) mushkulini oson qiladigan hamda sizlarni yerning xalifa-egalari qiladigan Zotmi?! Alloh bilan birga yana biron iloh bormi?! Kamdan-kam eslatma-ibrat olursizlar!” (Naml surasi 62 – oyat). “(Ey insonlar), Parvardigorlaringiz: "Menga duo-iltijo qilinglar! Men sizlarga (qilgan duolaringizni) mustajob qilurman. Albatta Menga ibodat qilishdan kibr-xavo qilgan kimsalar yaqinda bo‘yinlarini eggan hollarida jahannamga kirurlar", dedi.” (G‘ofir surasi 62 – oyat).

Nu’mon ibn Bashiyr roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi:

Rasululloh sollallohu alayhi vasallam “Duo bu ibodatdur”- dedilar. sahih Abu Dovud.

Abu Hurayra roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi:

Rasululloh sollallohu alayhi vasallam “Banda Allohga sajda holatida eng yaqin bo‘ladi, (shu holatda) duoni ko‘paytiringlar”- dedilar.

Muslim rivoyat qilgan.

Qur’on tilovati va uni yod olish.

Ramazonda Qur’onni tilovat qilib uning ba’zi qismlarini yod olishni odat qilgan birodarim, bu ishingizga yilning boshqa davrida ham amal qiling. O‘zingizga Qur’onni ma’lum qismini tilovat qilib uning ba’zi qismini imkoningiz qadar yod olishni belgilab oling. Alloh taolo bu amalning fazilati haqida Qur’oni karimda shunday deydi:

“Albatta Allohning Kitobini (Qur’onni) tilovat qiladigan, namozni to‘kis ado etadigan va Biz ularga rizq qilib bergan narsalardan maxfiy va oshkora infoq-ehson qiladigan zotlar hargiz kasod bo‘lmaydigan oldi-sotdidan (ya’ni, ulardan yaxshi amal va infoq-ehson, Allohdan ijru-mukofot bo‘lishidan) umidvordirlar, zero, (Alloh) ularning ajrlarini komil qilib berur va O‘z fazlu-karamidan ularga yana ziyoda (mukofotlar) ham berur. Albatta U Mag‘firatli va o‘ta Shukr qilguvchidir (ya’ni, ozgina yaxshi amal uchun ko‘p mukofot ato qilguvchidir)”. (Fotir surasi, 29-30 oyatlar).

Abu Umoma Al-Bohiliydan rivoyat qilinadi:

Rasululloh sollallohu alayhi vasallamni - “Qur’onni o‘qinglar, chunki u qiyomat kuni egasiga shafoatchi bo‘lib keladi” deganlarini eshitdim. Muslim rivoyat qilgan.

Abdulloh ibn Mas’ud roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi:

Rasululloh sollallohu alayhi vasallam “Kimda kim Alloh taolo kitobidan bir harf o‘qisa bitta yaxshilik yoziladi va bu yaxshilik o‘n misliga ko‘paytiriladi, Alif Lom Miym xarf demayman, lekin Alif xarf, Lom xarf, Miym xarf” dedilar.

Termiziy rivoyat qilgan.

(Davomi bor)

Manba: islamtoday.net

Muhammadali tarjimasi

Manba: https://islom.uz