Sayt test holatida ishlamoqda!
05 Iyul, 2025   |   10 Muharram, 1447

Toshkent shahri
Tong
03:12
Quyosh
04:56
Peshin
12:33
Asr
17:42
Shom
20:03
Xufton
21:39
Bismillah
05 Iyul, 2025, 10 Muharram, 1447

“Laylatul Qadr”  kechasini sir tutilishining sabablari

17.05.2020   4398   3 min.
“Laylatul Qadr”  kechasini sir tutilishining sabablari

Laylatul qadr - yil davomidagi eng afzal kecha...

Alloh taolo bu kechani oylar sultoni Ramazon oyiga xosladi va bu kechada Qur’oni Karimni O‘z Payg‘ambari Muhammad sollallohu alayhi vasallamga nozil qila boshladi. Alloh taolo “Qadr” surasida aytadiki:

“Albatta, Biz u(Qur’on)ni Laylatul Qadrda tushirdik” (1-oyat)

Mana shu oyati karima ham qadr kechasining qadri qanchalik ulug‘ ekanini ko‘rsatadi.

Lekin Alloh subhanahu va taolo bu kechani barcha insonlardan sir tutdi.

Ulamolarimiz bu sir tutishlikning bir necha sabablari bor ekanligini aytishadi.

Quyida ularning ba’zilarini keltirib o‘tamiz:

- Imom Faxr ar-Roziy rohimahulloh o‘zlarining ”Tafsiyul kabir” kitoblarida shunday deganlar: ”Alloh taolo bu kechani bir necha sabablar tufayli maxfiy qildi.

Birinchi sabab: Alloh taolo ba’zi bir narsalarni yashirgani kabi u kunni ham yashirdi.

Misol uchun, bandalarini barcha toat-ibodatiga undash uchun o‘z roziligini toatlariga, barcha gunohlardan saqlanishlari uchun g‘azabini ma’siyatlarga, insolar barchalari bir birlarini hurmat qilishlari uchun o‘z valiylarini insonlar ichiga va ko‘proq duo qilishlari uchun esa ijobatini duolarga yashirib qo‘ydi. Shu bilan birga, barcha ismlarini ulug‘lashlari uchun ”Ismi A’zam”ini, barcha namozlarga e’tiborli bo‘lishlari uchun ”o‘rta namoz”ni, ko‘proq tavba qilishlari uchun tavbalarining qaysi biri qabul bo‘lganini va doim xavfda bo‘lishlari uchun o‘lim vaqtini maxfiy qildi. Xuddi shuningdek, Ramazonning barcha kunlarini g‘animat bilishlari uchun bu kechani ham maxfiy qildi.

Ikkinchi sabab: Alloh taolo bu kechani yashirgani sababi o‘laroq aytadiki: Agar siz bandalarimni gunohga bo‘lgan ju’ratingizni bila turib, bu kechani ma’lum bir kunga ta’yin qilganimda va sizlar nafsingizni gunohga undashi tufayli ana shu kunda gunoh qilib qo‘ysangiz. Va natijada, bilib turib qilgan gunohingiz, bilmay qilgan gunohingizdan og‘irroq bo‘lar edi. Ana shu sabaddan, men sizlarga bu kechani sir tutdim.

Uchinchi sabab: Bandam bu kechani izlab topishga harakat qilib, shu qilgan sa’y-harakati sababli savobga erishishlari uchun bu kechani maxfiy qildim.

To‘rtinchi sabab: Qachonki banda Laylatul qadr qaysi kun ekanini bilmasa, Ramazonning har bir kechasi qadr kechasi bo‘lishi mumkin deb har bir kechani toat ibodat bilan o‘tkazadi va Alloh taolo bunday bandasi bilan farishtalarga maqtanadi va ularga “sizlar “yerda fasod tarqatib qon to‘kadigan kimsani yaratasanmi?”- degan edingizmi?” - deb aytadi va ko‘rib qo‘yinglar deydi.

Alloh taolo barchamizni shunday ulug‘ kechaga yetishni va ko‘plab ajrlarga erishishimizni nasib qilsin.

 

Internet ma’lumotlari asosida tayyorlandi.

Toshkent Islom instituti talabasi

Muhammad Ali Muhyiddin

Ramazon-2020
Boshqa maqolalar
Maqolalar

Mo‘tadillik - saodat

04.07.2025   2111   2 min.
Mo‘tadillik - saodat

Islom dini biror shaxs, guruh, mol-dunyoga nisbatan va obro‘-e’tibor topish uchun qilinadigan har qanday mutaassiblik va firqalarga bo‘linishni qoralaydi, tarafkashlikni johiliyat holatiga o‘xshatadi.

Mutaassiblikning turli ko‘rinishlari bor bo‘lib, ular kishining o‘zi, mol-dunyosi, farzandlari, millatini boshqalardan afzal bilib, bu yo‘lda ashaddiy ravishda kurashishi demakdir. Mo‘tabar manbalarimizda ota-bobolari va o‘zining nasabi bilan faxrlanish tuyg‘usi kishini do‘zaxga tortadi deb ta’kidlangan.

Mutaassiblik turlaridan biri bu diniy mutaassiblikdir. Diniy mutaassiblik deganda, ma’lum bir dinda asos bo‘lgan, ushbu din vakillari amal qiladigan ta’limot va qoidalarga qarshi chiqish, diniy tushunchalarni shariat ko‘rsatmalariga zid ravishda o‘zicha talqin qilib, boshqalarni unga ergashishga chorlash nazarda tutiladi. Diniy mutaassiblikning eng katta xatarlaridan biri bu, dinlararo muloqotga rahna solishdir.

Dinda mutaassibona harakat, dinda chuqur ketish, haddan oshish, Qur’on va Sunnatda kelgan ta’limotlarga zid ravishda o‘z fikriga ergashishni qattiq qoralanadi. Dinda haddan oshish deganda shariat belgilab qo‘ygan chegaradan chiqib ketish tushuniladi. Bu ish aqidada bo‘lsin, so‘z yoki amalda bo‘lsin, baribir. Bu borada Alloh taolo Baqara surasida  “Ushbular Allohning chegaralaridir. Bas, ulardan tajovuz qilmang. Va kim Allohning chegaralaridan tajovuz qilsa, bas, o‘shalar, ana o‘shalar, zolimlardir”, deb marhamat qiladi.

Payg‘ambarimiz Muhammad sallallohu alayhi vasallam: “Dinda haddan oshishdan ehtiyot bo‘linglar. Chunki, sizlardan oldin o‘tganlarni dinda haddan oshishlik halok qilgandir” deb uqtirganlar. 

Shunday ekan, bugungi kundagi ko‘plab muammolarning ildizi mutaassiblik va haddan oshish ekanligini hammamiz chuqur anglashimiz lozim. Xulosa o‘rnida, bu kabi muammolarning yechimi sifatida Faqih doktor Vahba Mustafo Zuhayliy janoblarining ushbu so‘zlarini keltirish bilan yakunlaymiz: “Islom mo‘tadil din bo‘lib haqiqatlardan birortasida chetga chiqishga yoki haddan oshishga yo‘l qo‘ymasligini anglatadi. Islomda va boshqa dinlarda dinda haddan oshish ham, e’tiqodda bir taraflama va g‘ayritabiiy bo‘lish ham, haddan tashqari qattiq olish ham, juda bo‘sh qo‘yib yuborish ham yo‘q…”. 

Alloh ta’olo barchamizni haq yo‘ldan adashtirmasin.

Kosonsoy tumani "Sodod" jome masjidi imom-xatibi

Bahodir Mirfayziyev

Manba: @Softalimotlar

MAQOLA