Sayt test holatida ishlamoqda!
18 Yanvar, 2025   |   18 Rajab, 1446

Toshkent shahri
Tong
06:22
Quyosh
07:45
Peshin
12:38
Asr
15:41
Shom
17:25
Xufton
18:43
Bismillah
18 Yanvar, 2025, 18 Rajab, 1446

Oylar sultoni – Ramazon (Tanlovga)

16.05.2020   3352   3 min.
Oylar sultoni – Ramazon (Tanlovga)

Alloh taologa hamdlar bo‘lsinki, bizni yana Ramazonga yetkazdi.
Alloh taolo marhamat qilganidek, taqvodor, gunoh ishlardan qo‘rqadigan bo‘lishimiz uchun Ramazon ro‘zasi bizlarga farz qilindi. Demak, ro‘za ibodatini barcha shartlari ila, ixlos bilan ado etgan odamning taqvodor bo‘lishiga shubha yo‘q. Shu bois Ramazon mo‘minlar uchun haqiqiy bayramdir. Ramazon kelishi bilan yer yuzidagi mo‘min bandalargina emas, balki butun koinot, barcha maxluqotlar beqiyos shodlik bilan chulg‘anadi.

Sevikli Payg‘ambarimiz sallollohu alayhi vasallam aytadilar: "Ramazon oyining kirishi tufayli jannat o‘zining ziynatlarini yangilab, xilma-xil tusga kirib, tovlanib turadi".

Ya’ni hatto jannat ham bu oyni o‘zgacha qarshi oladi. Mana shunday muborak oyda qancha ezgu amallar qilib, toat-ibodatda bardavom bo‘lar ekanmiz, nafsimiz ushbu ibodatlarga ko‘nikishi shuncha oson bo‘ladi. Chunki, ro‘zador nafsini Allohning amriga bo‘ysundirib, muboh bo‘lgan ta iiy shahvatlarni ham tark qilishi bilan taqvosi ortadi, nafsi jilovlanadi.

Nafsni jilovlash taqvoning asosidir. Shubhasiz, ro‘zaning boshqa jismoniy va ma’naviy foydalari ko‘p: insonni sabrga o‘rgatadi, havoyi nafsi ustidan hokim etadi. Ro‘za qalbni yumshatadi, mehr-muruvvat tuyg‘ularini oshiradi, kishilarni nochor va o‘ksiklarning ko‘z yoshini artishga va g‘amini aritishga undaydi. Ramazon oyida yana barcha musulmon ahli intiq bo‘lib kutadigan ibodatlardan biri bu taroveh namozidir. Ammo, hozirgi vaziyatdan kelib chiqib, barchamiz uydamiz. Xo‘sh bunday vaziyatda, bu yilgi Ramazon oyida ibodatlarimizni qanday qilishimiz kerak?

1 . Avvalo bu oyda boshqa oylardan ham ko‘proq ibodat qilishga shoshamiz va o‘zimizga Alloh taoloning ushbu so‘zini shior qilib olamiz:
"Rozi bo‘lishing uchun men senga shoshdim ey, Robbim" (Toha surasi, 84-oyat).

2. Barcha guhohlarimiz uchun Alloh taologa tavba qilamiz, zikr va duolarni ko‘paytiramiz, Alloh taolodan ushbu musibatlarni aritishini so‘rab duo qilamiz.

3. Qur’oni karimni Alloh taolo qodir qilgancha o‘qiymiz, xatm qilamiz.

4. Muhtojlarga sadaqa va ehsonlar qilamiz, garchi bir dona xurmo yoxud bir qultum suv bilan bo‘lsa ham. Zero, Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: "Sadaqalarning eng yaxshisi Ramazon oyida berilganidir", deganlar.

5. Ota-onamizga yanada ko‘proq yaxshilik qilishga shoshamiz, bu Alloh taologa qurbat hosil qilinadigan, u Zotga yaqinlashtiradigan ibodatlardandir.

6. Vaqtimizni ibodatdan chalg‘ituvchi narsalarga sarflamaslikka harakat qilamiz.

7. Nafl ibodatlarni ko‘paytiramiz, uyda taroveh namozlarini o‘qiymiz.

8. Yana tezda masjidlar ochilib, namozlar jamoat bilan ado qilinishiga ishonib, duolarda bardavom bo‘lamiz. Sahihi Muslimda keltirilishicha, Abu Hurayra roziyallohu anhudan rivoyat qilingan qudsiy hadisda Alloh taolo bunday marhamat qiladi: "Agar bandam yaxshilik qilishni niyat qilsa, men unga yaxshilik yozib qo‘yaman".

Alloh taolo barchamizga Ramazon oyini muborak qilsin, barchamizni O‘zi rozi bo‘ladigan amallarga muvaffaq etsin!

 

Mohigul JO‘RABOYEVA,

Toshken islom instituti 1-kurs talabasi.

Ramazon-2020
Boshqa maqolalar

Qur’onni yodlay olmayapman

17.01.2025   4038   2 min.
Qur’onni yodlay olmayapman

Al-Kisoiy al-Kufiy 119/737 yil Kufada dunyoga kelgan.

To‘liq ismi: Ali ibn Hamza ibn Abdulloh ibn Bahman ibn Fayruzm al-Kisoiy al-Kufiy. Imom al-Kisoiy yoshligida ilm o‘rganishga juda intilardi, lekin boshlang‘ich davrda muvaffaqiyat qozona olmasdi. Bir safar Qur’onni yod olishda qiynalgach, ustoziga: “Men hech narsani yodlay olmayapman, charchadim”, dedi.
Ustoz unga sabr qilishni va Qur’onning barakasiga ishonishni tavsiya qildi. Shundan so‘ng, Imom al-Kisoiy sabr bilan harakat qilib, Qur’onni mukammal yod oldi va keyinchalik mashhur qiroat imomlaridan biri bo‘ldi. Bu voqea sabr va mehnatning samarasini eslatadi.

Hayoti: Al-Kisoiy Kufada tug‘ilgan va tilshunoslikda ham, qiroatda ham yuqori maqomga ega bo‘lgan. Undan nega «Kisoiy» deb nom olganligi haqida so‘rashganida u, – "chunki men hajda kisoda (kiyimda) ehrom bog‘laganman", deb javob bergan ekan. U asli fors bo‘lib, Bani Asad qabilasining qullaridan edi.  

Ilmiy faoliyati: Uning asosiy ustozlari Hamza al-Kufiy va boshqa yirik qiroatchilar bo‘lgan. Bundan tashqari Kufa maktabini asoschisi hisoblanadi.
Muoz al-Harro va Abu Ja’far Ruasiylarda nahvdan tahsil oldi. Ular-dagi ilmlarni olib bo‘lib, ulardan qoniqmay qolgach, Basraga kelib Iso ibn Umar, Abu Amr ibn al-Alo va Al-Xalil ibn Ahmaddan ilm o‘rgangan. Qiroatni esa Sho‘ba ibn Hajjojdan ta’lim olgan. 

U zot juda ko‘p asarlar ham yozgan: "Kitab muxtasar fi an-nahv" (Nahvga oid qisqa bo‘lgan kitob), "Kitab al-hudud fi an-nahv"  (Nahvdagi hadlar oid kitob), "Kitob al-qiroat (Qiroatga doir kitob)", "Kitab al-adad (Sonlarga doir kitob)", "Kitab ixtilaf al-adad (Sonlarning ixtilofiga oid kitob)", "Kitab al-huruf (Harflarga oid kitob)", "Kitab maoniy al-Qur’an (Qur’on ma’nolari haqidagi kitob)" kabi ko‘plab kitoblar yozgan. 
Nahvdan Farro uning xos shogirdlaridan hisoblanadi. 

Kisoiy 189/805 yil Roy shahrida vafot etgan.

Matkarimov Nurmuhammad,
Hadis ilmi maktabi o‘qituvchisi.