Sayt test holatida ishlamoqda!
25 May, 2025   |   27 Zulqa`da, 1446

Toshkent shahri
Tong
03:17
Quyosh
04:56
Peshin
12:25
Asr
17:30
Shom
19:47
Xufton
21:20
Bismillah
25 May, 2025, 27 Zulqa`da, 1446

Oylar sultoni – Ramazon (Tanlovga)

16.05.2020   5236   3 min.
Oylar sultoni – Ramazon (Tanlovga)

Alloh taologa hamdlar bo‘lsinki, bizni yana Ramazonga yetkazdi.
Alloh taolo marhamat qilganidek, taqvodor, gunoh ishlardan qo‘rqadigan bo‘lishimiz uchun Ramazon ro‘zasi bizlarga farz qilindi. Demak, ro‘za ibodatini barcha shartlari ila, ixlos bilan ado etgan odamning taqvodor bo‘lishiga shubha yo‘q. Shu bois Ramazon mo‘minlar uchun haqiqiy bayramdir. Ramazon kelishi bilan yer yuzidagi mo‘min bandalargina emas, balki butun koinot, barcha maxluqotlar beqiyos shodlik bilan chulg‘anadi.

Sevikli Payg‘ambarimiz sallollohu alayhi vasallam aytadilar: "Ramazon oyining kirishi tufayli jannat o‘zining ziynatlarini yangilab, xilma-xil tusga kirib, tovlanib turadi".

Ya’ni hatto jannat ham bu oyni o‘zgacha qarshi oladi. Mana shunday muborak oyda qancha ezgu amallar qilib, toat-ibodatda bardavom bo‘lar ekanmiz, nafsimiz ushbu ibodatlarga ko‘nikishi shuncha oson bo‘ladi. Chunki, ro‘zador nafsini Allohning amriga bo‘ysundirib, muboh bo‘lgan ta iiy shahvatlarni ham tark qilishi bilan taqvosi ortadi, nafsi jilovlanadi.

Nafsni jilovlash taqvoning asosidir. Shubhasiz, ro‘zaning boshqa jismoniy va ma’naviy foydalari ko‘p: insonni sabrga o‘rgatadi, havoyi nafsi ustidan hokim etadi. Ro‘za qalbni yumshatadi, mehr-muruvvat tuyg‘ularini oshiradi, kishilarni nochor va o‘ksiklarning ko‘z yoshini artishga va g‘amini aritishga undaydi. Ramazon oyida yana barcha musulmon ahli intiq bo‘lib kutadigan ibodatlardan biri bu taroveh namozidir. Ammo, hozirgi vaziyatdan kelib chiqib, barchamiz uydamiz. Xo‘sh bunday vaziyatda, bu yilgi Ramazon oyida ibodatlarimizni qanday qilishimiz kerak?

1 . Avvalo bu oyda boshqa oylardan ham ko‘proq ibodat qilishga shoshamiz va o‘zimizga Alloh taoloning ushbu so‘zini shior qilib olamiz:
"Rozi bo‘lishing uchun men senga shoshdim ey, Robbim" (Toha surasi, 84-oyat).

2. Barcha guhohlarimiz uchun Alloh taologa tavba qilamiz, zikr va duolarni ko‘paytiramiz, Alloh taolodan ushbu musibatlarni aritishini so‘rab duo qilamiz.

3. Qur’oni karimni Alloh taolo qodir qilgancha o‘qiymiz, xatm qilamiz.

4. Muhtojlarga sadaqa va ehsonlar qilamiz, garchi bir dona xurmo yoxud bir qultum suv bilan bo‘lsa ham. Zero, Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: "Sadaqalarning eng yaxshisi Ramazon oyida berilganidir", deganlar.

5. Ota-onamizga yanada ko‘proq yaxshilik qilishga shoshamiz, bu Alloh taologa qurbat hosil qilinadigan, u Zotga yaqinlashtiradigan ibodatlardandir.

6. Vaqtimizni ibodatdan chalg‘ituvchi narsalarga sarflamaslikka harakat qilamiz.

7. Nafl ibodatlarni ko‘paytiramiz, uyda taroveh namozlarini o‘qiymiz.

8. Yana tezda masjidlar ochilib, namozlar jamoat bilan ado qilinishiga ishonib, duolarda bardavom bo‘lamiz. Sahihi Muslimda keltirilishicha, Abu Hurayra roziyallohu anhudan rivoyat qilingan qudsiy hadisda Alloh taolo bunday marhamat qiladi: "Agar bandam yaxshilik qilishni niyat qilsa, men unga yaxshilik yozib qo‘yaman".

Alloh taolo barchamizga Ramazon oyini muborak qilsin, barchamizni O‘zi rozi bo‘ladigan amallarga muvaffaq etsin!

 

Mohigul JO‘RABOYEVA,

Toshken islom instituti 1-kurs talabasi.

Ramazon-2020
Boshqa maqolalar
Maqolalar

Umayma binti Xalaf - sabr va iymon timsoli

16.05.2025   7663   3 min.
Umayma binti Xalaf - sabr va iymon timsoli

Islom da’vati Makkada boshlangan davrlarda, Umayma binti Xalaf ibn As’ad ibn O’mir ibn Bayoza’ al-Xuzoiyya — iymon nurini qalbida tuygan ilk ayollardan biri edi. Uning qalbi iymonga ochiq, haqiqatni e’tirof qilishga tayyor edi. Turmush o‘rtog‘i – Xolid ibn Said ibn Os bir kecha ajib tush ko‘radi: o‘zini ulkan va dahshatli olov chetida turganini, otasi uni o‘sha olovga tashlayotganini ko‘radi, lekin Rasululloh sollallohu alayhi vasallam esa uni ushlab, olovdan qutqarayotgan ekan.

Uyg‘onib, bu tushni Abu Bakr roziyallohu anhuga aytdi. U kishi unga: “Bu yaxshilikning alomati. Sen Muhammad sollallohu alayhi vasallamga ergash, u seni jahannamdan qutqaradi”, dedilar. Xolid shunda Islomni qabul qildi va bu haqda rafiqasi Umaymaga aytdi. U ham, hech ikkillanmasdan, Islomni qabul qildi. Shu tariqa ular birinchi musulmon juftliklardan biriga aylandi.

Xolidning otasi uning musulmon bo‘lganini eshitgach, jahl qilib, uni chaqirtirdi. Uni haqoratladi, kaltakladi va uydan haydadi. “Men seni taom bilan ta’minlamayman!” dedi. Xolid esa qat’iyat bilan: “Agar siz bermasangiz, Robbim menga rizq beradi” – deb javob berdi. Shu zahoti uydan haydaldi va borib Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning yonida bo‘ldi.

Umayma turmush o‘rtog‘iga sodiqlik bilan yordamchi bo‘ldi. U zulm, qiyinchilik va kambag‘allikka sabr qildi. Sabr va imon uning qalbida mustahkam ildiz otgan edi.

Nihoyat, Rasululloh sollallohu alayhi vasallam sahobalarga Habashistonga hijrat qilishni buyurganlarida, Xolid va Umayma ilk hijrat qilganlardan bo‘lishdi. Ular Habashistonda farzandli ham bo‘lishdi: o‘g‘illari – Said ibn Xolid va qizlari – Umma binti Xolid. Qizi keyinchalik “Ummu Xolid” nomi bilan mashhur bo‘ldi.

Ular Habashistonda o‘n yildan ziyod vaqt musofirlikda yashashdi. Keyinchalik Rasululloh sollallohu alayhi vasallam Amr ibn Umayyani yuborib, ularni ikki kema bilan qaytardilar. Ular Madinaga qaytib kelganida, Payg‘ambarimiz alayhissalom Xaybarni fath qilgan edilar. Ular Rasululloh sollallohu alayhi vasallam va musulmonlar bilan uchrashib, ajib shodlik va taskinga erishdilar.

Xolid ibn Said Umar ibn Xattob xalifaligi davrida hayot kechirdi va u “Marj as-Safar” jangida, hijriy 14 sanada shahid bo‘ldi. Bu xabarni eshitgan Umayma onamiz bu musibatiga sabr qildi, yuragi og‘riqda bo‘lsa ham, imoni bilan tasalli topdi. Chunki, Xolidni o‘ldirgan odam keyin Islomni qabul qilib: “Bu kim edi?. Undan osmonga chiqayotgan nurni ko‘rdim!” - degan edi.

Umayma binti Xalaf – sabrli, muhojir, mo‘min ayolning yuksak namunasidir. U umr yo‘ldoshini islom dinida qo‘llab-quvvatladi, hayotining quvonch va tashvishli lahzalarini birga o‘tkazdi va islom tarixida buyuk iz qoldirdi.

 

Ilyosxon AHMЕDOV
tayyorladi.

Mazkur maqola Abu Malik Muhammad bin Homid bin Abdulvahhobning
“Soliha ayollar haqida 150 qissa” nomli asaridan tarjima qilindi.

Maqolalar