Kahf so‘zi “g‘or” ma’nosini bildiradi. Bu surada boshqa qissalar bilan bir qatorda ajoyib tarixiy voqea – As'hobi kahf qissasi bayon etilgan. Unda imonini saqlash uchun g‘orga yashiringan yigitlar to‘g‘risida gap ketadi. Muso alayhissalom bilan Xizr hamda Zulqarnayn qissasi ham suradan o‘rin olgan. Kahf surasida mol-mulk maqtanishga arzigulik narsa emasligi, bu dunyo hayoti o‘tkinchiligi bayon etilgan.
Nabiy sollallohu alayhi vasallam: “Kim Kahf surasi boshidan o‘n oyat yodlasa, dajjol (fitnasi)dan saqlanadi”, deganlar (Imom Muslim, Imom Abu Dovud, Imom Termiziy, Imom Nasoiy, Imom Ahmad rivoyati).
Abu Dardo roziyallohu anhudan rivoyat qilingan hadisda: “Kim Kahf surasi oxirgi o‘n oyatini o‘qisa, dajjol fitnasidan saqlanadi”, deyilgan (Imom Ahmad rivoyati).
Dajjol qiyomatga yaqin chiqib, ilohlikni da’vo qiladi, odamlarni yo‘ldan uradi, ularga osmondagi oyni va’da qiladi, qo‘ynilarini puch yong‘oqqa to‘ldiradi. Kahf surasini o‘qib yurgan odam dajjol fitnasidan yiroq bo‘ladi.
Rasululloh sollallohu alayhi vasallam aytadilar: “Kim Kahf surasining avvalini, oxirini o‘qisa, oyog‘idan boshigacha nur porlaydi. Kim (surani) to‘liq o‘qisa, uning uchun osmon bilan yer o‘rtasi(ni to‘ldiradigan) nur porlaydi” (Imom Ahmad rivoyati).
Abu Said Xudriy roziyallohu anhudan rivoyat qilinishicha, Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Kimda-kim Kahf surasini nozil qilinganidek o‘qisa, unga qiyomat kuni turgan joyidan Makkagacha (bo‘lgan masofada) nur porlaydi. Kim bu sura oxiridan o‘n oyat o‘qisa, dajjol chiqqanda unga hukmini o‘tkazolmaydi”, deganlar (Imom Nasoiy, Imom Hokim rivoyati).
Oisha roziyallohu anhodan rivoyat qilingan hadisda: “Kim uyquga ketishdan oldin Kahf surasidan o‘n oyat o‘qisa, dajjol fitnasidan saqlanadi. Kim uyg‘onganida Kahfning oxirini o‘qisa, qiyomat kuni boshidan oyog‘igacha nurga to‘ladi”, deyilgan.
Kahf surasini istalgan vaqtda o‘qisa bo‘ladi. Lekin muborak juma kunida o‘qilsa, nur ustiga nur bo‘ladi.
Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi va sallam shunday deganlar: “Kim Kahf surasini juma kuni o‘qisa, uning uchun o‘zi bilan ikki juma o‘rtasini yorituvchi nur porlaydi” (Imom Hokim rivoyati).
Savol: Chatgpt (sun’iy intellekt) orqali diniy savollarimizga javob olsak bo‘ladimi, shu javoblarga amal qilsak bo‘ladimi?
Javob: Bismillahir Rohmanir Rohiym. Yo‘q, bu joiz emas. To‘g‘ri, Chatgpt platformasi ayrim sohalarda insonlarga foyda bermoqda. Ammo diniy savollarga to‘g‘ri javob berishga ojizlik qiladi. Chunki u ham inson omili tomonidan ishlab chiqilgan bir mahsulot. Qolaversa, ba’zan savollarga taxminiy javoblar, hatto bu masala falon kitobda bor deb, arabiy iboralar ham berishi mumkin. Lekin u keltirgan iboralar na u aytgan kitobda va na boshqa fiqhiy manbalarda uchramaydi. Shu bois shar’iy masalalarga ahli ilm, mutaxassislarga murojaat qilish orqali yechim topish darkor. Alloh taolo oyati karimada bunday marhamat qilgan:
فَاسْأَلُوا أَهْلَ الذِّكْرِ إِنْ كُنْتُمْ لَا تَعْلَمُونَ
“Agar bilmaydigan bo‘lsangiz, zikr ahlidan so‘rangiz!” (Anbiyo surasi, 7-oyat).
Musulmon odam biror narsani bilmay qolsa, uni biladigan kishidan, o‘sha sohaning «zikr ahli»dan o‘rganishi lozim bo‘ladi. Shunday ekan, e’tiqod va dinu-diyonatga tegishli narsalarni ham shu sohaning bilimdonlaridan so‘rash talab etiladi. Buyuk tobeiy Ibn Sirin rahimahulloh bunday deganlar:
إن هذا العلم دين فانظروا عمن تأخذون دينكم. رواه مسلم
“Albatta, bu ilm dindir. Bas, diningizni kimdan olayotganingizga qaranglar” (Imom Muslim rivoyati).
Mazkur iboraning sharhida Mulla Ali Qori rahimahulloh bunday deganlar:
“Bu ilm” so‘zidan murod Rasululloh sollallohu alayhi vasallam ummatga olib kelgan Qur’oni karim va hadisi sharifdan iborat bo‘lgan ta’limotdir. Uni ishonchli va adolatli zotlardan olmoqdamisiz yoki yo‘q, shunga nazar solinglar, ya’ni qayerdan, kimdan ilm olayotgangizni aniq bilinglar”. (“Mirqotul mafotih” kitobi). Vallohu a’lam.
O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Fatvo markazi.