Sayt test holatida ishlamoqda!
23 Dekabr, 2024   |   22 Jumadul soni, 1446

Toshkent shahri
Tong
06:21
Quyosh
07:46
Peshin
12:27
Asr
15:17
Shom
17:01
Xufton
18:21
Bismillah
23 Dekabr, 2024, 22 Jumadul soni, 1446

Ramazon vaqtlarini qanday o‘tkazaylik?

2.05.2020   2311   2 min.
Ramazon vaqtlarini qanday o‘tkazaylik?

 Qur’oni karimni ko‘p tilovat qiling. Nabiy sallollohu alayhi vasallam o‘zlari Jabroil alayhissalom bilan bir-birlariga galma-galdan Qur’oni karimni o‘qib berar edilar.

  • Nafllar va zikrlarni yanada ko‘paytiring.
  • Musulmonlarning hojatlari va ehtiyojlarini o‘ylang va ularning g‘amlariga sherik bo‘ling.
  • Biror kimsadan ozor yetsa , sabr qiling va o‘zingiz ham hech kimga ozor bermang.
  • Biror kimsa siz bilan janjallashishni va behuda tortishishni xohlasa, siz unga “men ro‘zadorman” deng.
  • Faxsh so‘zlar, balki behuda so‘zlardan ham o‘zingizni saqlang.
  • Muxaqqiq ulamolar nazdida qadr kechasi biror kunga xos emas. Shuning uchun har kechada biroz bo‘lsa ham ibodat qilishga harakat qiling. Toki, agar aynan o‘sha kecha qadr bo‘lsa, u holda bizga o‘sha kechaning barakalaridan ulush nasib etsin.
  • Hargiz yolg‘on gapirmang va hech kimni g‘iybat qilmang.
  • Nafl ishlarning savobi farzlarga teng bo‘lgani uchun imkon qadar muxtojlarga moliyaviy ko‘mak ham bering.
  • O‘z xodimlaringiz va qo‘l ostidagilaringizning ishlari va mas’uliyatlarida yengillik qiling.
  • La ilaha illalloh, Muhammadur Rosululloh va istig‘forni ko‘p ayting.
  • Jannatni ko‘p so‘rang va jahannamdan ko‘p panoh so‘rang.
  • O‘ta ojizlik va xokisorlik ila ko‘p duo qiling.
  • Gazetxonlik va hokazo kabi muboh ishlarga ham kamroq vaqt sarflang.
  • DVD, TV, Kino ko‘rmang. Shuningdek, radio, magnitafon va hokazolar orqali qo‘shiqlar va behuda narsalar eshitishdan juda qattiq saqlaning.
  • Tahajjud, ishroq, choshtgoh, avvobiyn namozlariga xos e’tibor qarating.
  • Imkon bo‘lsa butun oxirgi o‘n kunda e’tikofga himmat qiling. Bo‘lmasa qancha imkon bo‘lsa, shuncha e’tikof niyyati ila masjidda o‘tkazing. Ayollar ham o‘z uylarida biror joyni ta’yin qilib, e’tikof o‘tira oladilar. Balki, ular ham himmat qilishlari lozim.
  • Bandalarga dinni yetkazish va ularga haqni yetkazishga imkon qadar harakat qiling.
  • Nazarni saqlang va nomahramlar ila zaruratsiz gaplashishdan juda qattiq saqlaning.
  • Shovqin-suron, baqir-chaqir va ahli-ayolga, shuningdek, qo‘l ostidagilarga zulm va haddan oshishlikdan o‘zingizni saqlang.

 

“Ahkaame Ramazan”- kitobidan. Mavlono Muhammad Abdulqoviy. 11-bet. Abdulqayyum Komil tarjimasi

Ramazon-2020
Boshqa maqolalar
Maqolalar

Farzandimiz yosh, katta bo‘lgach o‘qir

23.12.2024   921   3 min.
Farzandimiz yosh, katta bo‘lgach o‘qir

Bismillahir Rohmanir Rohiym.
Alloh taologa bitmas-tuganmas hamdu sanolar bo‘lsin.
Payg‘ambarimizga mukammal va batamom salavotu durudlar bo‘lsin.

 

أَلْعِلْمُ فِى الصِّغَرِ كَالنَّقْشِ فِى الْحَجَرِ

Yoshlikda olingan bilim toshga o‘yilgan naqsh kabidir.

Ilm olish uchun eng afzal davr bu insonning yoshlik chog‘idir. Chunki yoshlikda bolaning xotirasi kuchli bo‘ladi. Bu vaqtda olingan ilm bola xotirasida uzoq vaqtgacha saqlanib qoladi. Shuningdek, yoshlikda har xil tashvish va yumushlardan uzoq bo‘lgan bolaning fikri faqat o‘qishda bo‘lib, natijada u ilmni yaxshi o‘zlashtiradi. Katta bo‘lib, ishlari ko‘paygach, fikri bo‘linadi yoki ilm olishga vaqt ajratolmay qoladi.

Afsuski, aksariyat bolalar ayni ilm olish payti kelganda ham o‘yin-kulgi va bekorchi mashg‘ulotlar bilan ovora bo‘lib yuraveradilar. Ota-onalari ham: “Hali farzandimiz yosh, katta bo‘lgach o‘qir”, deya bunga beparvo qaraydilar. Aslida bola taxminan 3-4 yoshlarida xotirasi eng yaxshi ishlaydigan davr bo‘ladi. O‘sha paytdan boshlab, bolani sekin-asta ilmga jalb qilish yaxshi natija beradi.

So‘zimizni dalili sifatida bir misol keltiramiz. Mashhur alloma bobomiz Abu Ali ibn Sino 4 yoshida Qur’oni karimni to‘liq yod olgan. Bundan tashqari, tarix, falsafa, tibbiyot, mantiq va boshqa fanlarni chuqur o‘zlashtirgan. O‘n sakkiz yoshigacha hayotida kerak bo‘ladigan barcha ilmlarni mukammal o‘rganib, mashhur olim, tabib darajasiga ko‘tarilgan. Bundan kelib chiqadiki, ota-onalar farzandlarini yoshlik davridan unumli foydalanib, kerakli ilmlarni egallashlari uchun qulay sharoitlarni ta’minlab berishlari lozim.

 

مَنْ لَمْ يَتَعَلَّمْ صَغِيرًا لَمْ يَتَقَدَّمْ كَبِيرًا

Kim yoshlik chog‘ida ilm olmasa, katta bo‘lganida yuksalmaydi.

Ushbu maqolni ikki xil ma’noda tushunish mumkin:

1. Kim yoshlik chog‘ini g‘animat bilib, ilm egallamasa, katta bo‘lganida bunga iloj topa olmaydi. Kishining yoshi keksaygan sari uning xotirasi pasayishi ham bor haqiqat.

2. Kim yoshligida ilm olmasa, katta bo‘lganida biron pog‘onaga ko‘tarila olmaydi, insonlar orasida ham eng keyingi o‘rinda turadi, chunki uning ilm-ma’rifati yo‘q. Ilm insonni yuksaltiradi va ravnaq topishiga yordam beradi. (Lekin, o‘rni kelganida shuni ham aytib qo‘yish lozimki, ilm faqat biron martabaga erishish uchungina o‘rganilmaydi).

 

يُطَيَّبُ القَلْبُ لِلْعِلْمِ كَمَا تُطَيَّبُ الأَرْضُ لِلزِّرَاعَةِ

Yer ekin ekish uchun tozalangani kabi qalb ham ilm uchun tozalanadi.

Ilmning makoni qalbdir. Ma’lumki, ilm ezgulik va nurdir. Kishi ilmni puxta egallash uchun qalbini turli xil ma’naviy illatlar, jumladan kibr, hasad, gina, kudurat, g‘iybat va shu kabilardan tozalashi lozim. Ushbu kamchiliklar bor qalbga ilm yaxshi o‘rnashmaydi, tezda unutiladi yoki biron manfaat keltirmaydi. Shuning uchun ilm olishga kirishayotgan kishi birinchi navbatda qalbini tozalashi, so‘ngra yaxshi niyat bilan ilm tahsliga o‘tishi kerak.

Bola yoshligida xotirasi kuchli, qalbi toza va beg‘ubor bo‘ladi. Bunday paytda olingan ilm har taraflama pishiq va mustahkam bo‘ladi. Demak, ota-onalar bu borada mas’uliyatliroq bo‘lsalar, farzandlarining kamolga yetib, olim bo‘lib, dini va yurtiga foydasiga tegadigan chin inson bo‘lishida hissa qo‘shgan bo‘ladilar.

 

Odilxon qori Ismoilov

 

Maqolalar