Olimlar ro‘za tutish bilan ming dardni davolasa bo‘ladi, deyishadi. Xususan, ro‘za tutgan odam oshqozon kasalliklari, bo‘g‘inlardagi muammolar, tuzlar, toshlar, qon bosimi va boshqa ko‘plab kasalliklardan xolos bo‘lar ekan.
Tokio texnologik universiteti olimi Yosinori Osumi vaqtinchalik ochlik, ya’ni ro‘zaning kasalliklarga davo bo‘lishi va tanani yashartirishini ilmiy isbotlagan. Yaponiyalik bu olim autofagiya mexanizmlarini kashf etgani uchun 2016 yilda tibbiyot va fiziologiya sohasi bo‘yicha Nobel mukofoti sovrindori bo‘ldi (Autofagiya “o‘zini o‘zi yemoq” degan ma’noni anglatadi).
Autofagiya barcha jonli mavjudotlarda bo‘ladi. Bu tanani keraksiz chiqindilar, bakteriyalar va boshqa hujayralardan tozalash qobiliyatidir. Natijada organizm nafaqat tozalanadi, balki erta qarishdan himoya qilinadi, tana yosharadi.
Autofagiya qorin och bo‘lganida faollashadi. Tashqaridan yemish kelmaganidan keyin ichki manbalar keraksiz chiqindilar, shuningdek, patogen bakteriyalar hisobidan energiya ishlab chiqarishni boshlaydi. Hayratlanarlisi, hujayralar Alloh irodasi bilan shunday yaratilganki, ular o‘zlarini o‘zlari tozalab turish qobiliyatiga ega.
Mutaxassislarning fikricha, inson to‘q yurganda hujayralar faol ishlamas ekan. Bu tanamizda shlak va keraksiz chiqindilar yig‘ilishiga sabab bo‘ladi. Oqibatda turli kasalliklar urchiydi. Inson och bo‘lganida hujayralar o‘zini-o‘zi tartibga solish uchun fursat bo‘ladi.
– Ro‘zador odam och qolganida organizmidagi hujayralarning nobud bo‘lgan qismlari utilizatsiya qilinadi, – deydi Toshkent tibbiyot akademiyasi tadqiqotchisi Elyorbek Rahmatullayev. – Organizm barcha infeksiya va toksinlardan tozalanadi. Inson organizmi och qolganda hujayralar ichkarida to‘planib qolgan axlatlar, yog‘lar, shlaklar, gijjalar, xavfli hujayralarni “yoqib” energiya ishlab chiqaradi. Shuningdek, eski hujayralar yemirilib, yangilari paydo bo‘lishiga zamin yaratadi. Yana bir misol, ro‘zador odamning oshqozon va ichak faoliyatida o‘t suyuqligi kamayishi kuzatiladi. Bu a’zolarida yarasi bor kishilar dardiga davo bo‘ladi.
Kembrij universiteti va Britaniya ilmiy-tadqiqot instituti molekular neyrogenetika bo‘yicha professori D.Rubinshteynning sichqonlar ustida o‘tkazgan tajribalaridan ma’lumki, ularda 24 soatlik ochlikdan so‘ng miya va boshqa bir qancha organlar, jumladan, jigar faoliyati yaxshilangan. Tadqiqot ochlikdan foydalangan holda olib borildi va bu jarayonda hayvonlar uzoq yashadi, sog‘lomlashdi.
Mutaxassisning aytishicha, agar saharlik va iftorlikda me’yoriy tarzda, sog‘lom ovqatlanish talablariga rioya qilgan holda ro‘za tutsak organizmdagi kasalliklarga qarshi immunitetni kuchaytirish, semizlikka qarshi monelik paydo qilish, to‘qimalarda to‘planib qolgan ortiqcha moddalar hamda tuzlarni haydashga yordam bergan bo‘lar ekanmiz.
Har yangi kunning tongini ko‘rganingizda qalbingizni zikr ila to‘ldiring. Iymon zikrlariga quloq tutar ekansiz, borliq Yaratgan Zot sari talpinayotganini his qilasiz. Alloh taolo aytadi: «...Mavjud bo‘lgan barcha narsa hamd bilan Unga tasbeh aytur...»[1]. Balki uyda, balki ko‘chada, qayerda bo‘lsangiz-da, Allohning zikriga shoshiling. Zikrlarni ko‘paytirganingiz sari Allohga bo‘lgan muhabbatingiz ortib boradi, osmonlaru yerning Xoliqi bo‘lgan Alloh taolodek buyuk Zot suyanchig‘ingiz ekanini anglaysiz...
Ushbu misralarni doim yodda tuting:
Gar ersa qalblar Xoliqin zikridin mosuvo,
Alar jasad ichidin joy olgan tosh kabi go‘yo.
Qalbingizni zabonsiz toshga aylantirib qo‘ymang.
Toshda na mehr va na his bor. Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallam: “Robbini zikr qiladigan bilan zikrdan yiroqda bo‘lgan kishi xuddi tirik bilan o‘lik kabidir” [2], deganlar.
Yana Nabiy alayhissalom: “Sizlarga amallaringizning eng xayrlisi va Sultoningiz huzurida eng pokiza, darajangizni yuqorilatadigan, sizlar uchun tillo-kumushlarni ehson qilgandan-da, dushmaningizga yo‘liqib, uning boshini tanasidan judo qilishingiz, u ham sizning kallangizni bo‘yningizdan uzib tashlashidan-da yaxshiroq amal qaysi ekanini bildirib qo‘yaymi?!” – dedilar. Sahobalar: ”Ha, ey Allohning Rasuli”, deyishdi. U zot: U Allohning zikridir”,3] dedilar.
Ubayd ibn Umayr aytadilar: “Mo‘minning amal daftaridagi hamd ila tasbeh – u bilan dunyo tog‘laricha tillo sudralib yurishidan xayrlidir”.
Nabiy alayhissalom yana boshqa bir hadisda: «Alloh taoloning fazilat izlab kezib yuruvchi farishtalari bo‘lib, ular zikr aytib o‘tirilgan davralarni izlab yurishadi. Shu asnoda zikr bo‘layotgan davrani topishsa, farishtalar zikr halqasidagilar bilan birgalikda o‘tirishadi va bir-birlarini qanotlari bilan o‘rab olishadi, shu tarzda zikrdagi kishilar bilan dunyo osmonining orasi farishtalar bilan to‘lib ketadi. Zikr halqasidagi kishilar tarqalib ketishsa, farishtalar osmonga ko‘tarilib ketishadi.
Keyin Alloh taolo hammasini bilib turgani holda, ulardan: “Qayerdan keldinglar? – deb so‘raydi. Ular: “Biz yerdagi bandalaring oldidan keldik. Ular Senga tasbeh aytyaptilar, takbir, tahlil aytib, Senga maqtov yo‘llayaptilar va O‘zingdan so‘rashyapti”, deb javob qaytarishadi.
Alloh taolo: “Ular Mendan nimani so‘rayapti?” – deydi. Farishtalar javoban: “Sendan jannatingni so‘rashyapti”, deyishadi. Alloh taolo: “Ular jannatimni ko‘rishganmi?” – deya farishtalardan yana savol so‘raydi. Farishtalar javob berib: “Yo‘q! Ey Yaratgan Zot!” – deyishadi. Alloh subhanahu va taolo yana: “Mabodo ular jannatimni ko‘radigan bo‘lsalar, holat qanday bo‘ladi-ya?” – deydi. Farishtalar: “Ular yana Sendan panoh tilashyapti”, deyishadi. Alloh taolo savol tariqasida: “Nimadan panoh berishimni so‘rashyapti?” – deydi.
Ular: “Jahannamingdan, ey Yaratgan Zot!” – deb javob qaytarishadi. “Ular do‘zaximni ko‘rganmi?” – deb so‘raydi Alloh taolo. Javob qaytarib: “Yo‘q!” – deyishadi ular.
Alloh taolo: “Ular do‘zaximni ko‘rishsa qanday bo‘larkin?” – deydi.
Farishtalar: “Ular yana Sendan mag‘firat qilishingni so‘rashyapti”, deyishadi.
Alloh taolo: “So‘zsiz ularning gunohlarini kechirdim, ularga so‘rovlarini ato etdim va panoh tilagan narsalaridan ularni O‘z panohimga oldim”, deydi.
Farishtalar: “Ey Yaratgan Zot! Ular orasida falonchi, o‘ta xatokor qul ham bor. U o‘tib keta turib ularning oldiga o‘tirib oldi”, deyishadi. Alloh taolo shunday deya marhamat qiladi: “Uni ham kechirdim! Ular hammajlislari badbaxt bo‘lmaydigan kishilardir”, deydi»[4], dedilar.
[1] Isro surasi, 44-oyat.
[2] Imom Muslim rivoyati.
[3] Imom Termiziy rivoyati.
[4] Imom Muslim rivoyati.