Sayt test holatida ishlamoqda!
13 Iyul, 2025   |   18 Muharram, 1447

Toshkent shahri
Tong
03:20
Quyosh
05:01
Peshin
12:34
Asr
17:40
Shom
20:00
Xufton
21:33
Bismillah
13 Iyul, 2025, 18 Muharram, 1447

Iftorlikda nega aynan xurmo bilan og‘iz ochiladi?

30.04.2020   4023   2 min.
Iftorlikda nega aynan xurmo bilan og‘iz ochiladi?

Shoh Valiyulloh Dehlaviy “Hujjatullohil balig‘o” kitoblarining “Ro‘za hukmlari” bobida bir hadisni keltiradilar:

“Payg‘ambarimiz sallollohu alayhi vasallam aytdilar: “Agar sizlardan birortangiz og‘iz ochadigan bo‘lsa, xurmo bilan og‘iz ochsin. Albatta u barakadir. Agar uni topa olmasa, suv bilan iftorlik qilsin. Chunki u poklovchidir”. (Ahmad, Dorimiy rivoyati)

Aytamanki, insonning tabiati shirinlikni yoqtiradi, ayniqsa ochlikdan so‘ng. Jigar ham shirinlikni xushlaydi. Arablarning ham tabiati xurmoga moil. Xurmo munosib vaqtda tanovul qilingani uchun, baraka olib keladi”. (iqtibos tugadi)

Nabiy sollallohu alayhi vasallam buyurgan har bir ishlarida hikmat va foyda mujassamdir. Ushbu iftorlikda xurmo tanavul qilish hadisi ham juda ko‘plab foydani o‘z ichiga oladi. Ayniqsa, tibbiy jihatdan!

-  Og‘iz ochish paytida qorin ochqab, badan ko‘p taom istab turgan holatda xurmo birinchi bo‘lib oshqozonga yetib borsa, miyaga to‘qlik hissini jo‘natadi. Natijada holsizlanib turgan oshqozonga yengil va tez hazm bo‘luvchi meva joylashadi.

- Vitamin A, B-1,2,3,5,6,9, C, D, K,  Kalsiy, temir, fosfor, ruh, natriy va marganes singari kompleks elementlarni o‘zida mujassam qilgan.

- Xurmodagi kaliy miqdorining yuqoriligi bois asab tizimi o‘ziga keladi.

- Ochlikning so‘nggi soatlarida qonda qand miqdori ko‘tariladi. Natijada holsizlik, dangasalik, diqqatni jamlay olmaslik kabi holatlar avj oladi. Xurmo esa qondagi qand miqdorini pasaytiradi.

- Cheksiz quvvat manbai bo‘lib, kun davomidagi charchoqdan forig‘ etadi.

- Tarkibida ko‘plab foydali elementlar va vitaminlar sabab, saraton kasalligini bartaraf etadi.

- Jigar faoliyatini yaxshilaydi.

- O‘zi shira, glyukoza va saxarozaga boy bo‘lsada, qand miqdorini ko‘tarmaydi. Aksincha,  tushiradi. Bir kunda to‘rt donadan iste’mol qilish tasvsiya qilinadi. Ortiqchasi ko‘plik qiladi.

- O‘pka ishlashini yaxshilaydi.

- Anemiya va gipertoniyada juda foydali.

- Immunitetni ko‘taradi.

- Yurak faoliyatini rivojlantiradi.

- Yuzdagi nerv tolalari shol bo‘lishidan saqlaydi.

- 1 donasi taxminan 23 koloriyaga ega.

- Ozishni istaganlar shirinlik sifatida tanovul qilsalar bo‘ladi.

- Kislota balansini ushlab turadi.

- Homilador va emizikli ayollarga eng yaxshi ozuqa manbai hisoblanadi.

- Stress va taranglikni kamaytiradi.

Shu va shunga o‘xshash foydali jihatlarni o‘zida mujassam etgan xurmo mevasi yoshu qariga birday mos keladi. Faqat uni ham me’yorida iste’mol qilish zarur.

Iftorlik va saharlik dasturxoningizdan totli xurmo mevasi arimasin!

N.Saidakbarova tayyorladi. 

Ramazon-2020
Boshqa maqolalar

Yetkazib berish kechikkani sababli qo‘shimcha taom berish

07.07.2025   7794   1 min.
Yetkazib berish kechikkani sababli qo‘shimcha taom berish

Savol: Ba’zi yemakxonlar taom yetkazib  berishni kechiktirgani uchun buyurtmadan tashqari qo‘shimcha taom taqdim etar ekan. Shu ish joizmi? Agar reklamada qo‘shimcha bepul taom berish emas, balki yetkazib berilgan taomning pulini olmaslik aytilgan bo‘lsa, hukm qanday bo‘ladi?


Javob: Bismillahir Rohmanir Rohiym.

1. Taomga buyurtma berish bitimi shariatdagi istisno’, ya’ni buyurtma asosida ma’lum mahsulotni tayyorlab berish shartnomasiga to‘g‘ri keladi. Agar savoldagi shart faqat reklamada aks etib, buyurtma jarayonida alohida bunday shart qo‘yilmasa, sotuvchi tarafidan berilgan bu va’da joiz hisoblanadi va unga vafo qilishi kerak bo‘ladi.

Agar buyurtma berishda yetkazib berish kechikishi sababli qo‘shimcha taom berish sharti qo‘yilsa, bu shartnomaning bir qismiga aylanadi. Bitimdagi bunday shart moliyaviy jarima sanaladi. Mahsulot tayyorlab berish (istisno’) bitimida sotuvchiga nisbatan moliyaviy jarima qo‘llashga ruxsat etiladi.

Demak, qo‘shimcha bepul taom berish va’da ko‘rinishida bo‘lsa ham, shartnomada aks etgan bo‘lsa ham joiz ekan.

2. Yetkazib berish kechiksa, buyurtma qilingan taomning pulini olmaslik faqat reklamada aks etib, buyurtma jarayonida bunday shart qo‘yilmasa, bu ham sotuvchi tarafidan berilgan va’da bo‘ladi va joiz hisoblanadi. Ammo buyurtma berish jarayonida yuqoridagi shart qo‘yilsa, bu shartnomaning bir qismiga aylanadi. Shartnomada esa buyurtma summasidan voz kechish shartini qo‘yish durust emas.

Demak, buyurtma qilingan taomning pulini olmaslik va’da ko‘rinishida bo‘lsa joiz, bitimda shart qilinsa, joiz emas. Vallohu a’lam.

 

O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Fatvo markazi