Alloh taologa beadad hamdu sanolar bo‘lsinki, yurtimiz tuprog‘i serunum, go‘zal bog‘lari serhosil. Darhaqiqat, bozorlar va dasturxonlarimizdagi to‘kin-sochinlik dalalardagi hosilning mo‘lligidandir. Barcha hosillar Parvardigorimizning izni va marhamati ila serob bo‘lmoqda. O‘simlik olami Alloh taoloning insonga ato qilgan ulug‘ ne’matlaridan biri bo‘lib, usiz yer yuzida hayot ham bo‘lmas edi. Shuning uchun ham Alloh taolo bu olamni insonga vosita bo‘lsin, unga va uning chorvasiga rizq bo‘lsin deb yaratganini ko‘p marta eslatadi.
Dehqonchilik va ziroat ulug‘ va fazilatli amaldir. Chunki ko‘plab oyati karimalarda bog‘lar va dalalarning hosili Alloh taoloning izni va irodasi va osmondan tushiradigan suv ne’mati bilan yetilishi bayon etilgan. Bu esa dehqon va bog‘bonlarning mehnati Allohning nazari ostida ekaniga va Alloh taolo ularga madadkorigiga dalolat qiladi. Bunga misol quyidagi oyatlardir: “Biz osmondan barakotli suv (yomg‘ir) yog‘dirib, u bilan bog‘larni va o‘rib olinadigan donlarni undirdik. Shuningdek, zich mevali, shoxlari baland xurmolarni ham. Bandalarga rizq bo‘lsin uchun (shunday qildik). Yana u (suv) bilan “o‘lik” shaharni (yerni) “tiriltirdik”. (Qabrlardan tirilib) chiqish ham mana shunday bo‘lur” (Qof surasi, 9-11 – oyatlar).
Ona diyorimizning bepoyon hududlarida, ayniqsa, qishloq mintaqalarida yashovchi har bir insonga moddiy farovonlikning asoslaridan biri dehqonchilik va ziroat ekani yaxshi ma’lum. Ular o‘zlarining fidokorona mehnatlari bilan vatanimiz boyligiga boylik qo‘shish va xalqimiz hayoti uchun zarur bo‘lgan barcha qishloq xo‘jaligi, chorvachilik mahsulotlarini yetkazish hamda ularni qishki mavsumga zaxira etishda kuch-g‘ayrat sarflamoqdalar.
Janob Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallam dehqonchilik va ko‘chat o‘tqazishga juda ko‘p targ‘ib etib: “Agar qiyomat qoyim bo‘lib qolsa-yu, qaysi biringizning qo‘lingizda ekaman deb turgan ko‘chat niholi bo‘lsa, uni ekib qo‘ysin”, dedilar.
Boshqa bir hadislarida esa: “Qaysi bir kishi biron bir daraxtni eksa, Alloh taolo ekuvchi tomonidan ekilgan daraxt bergan hosil evaziga uning nomai a’moliga ajru savoblar yozadi”, deganlar.
Yana bunday deydilar: “Musulmon kishi bir daraxt o‘tqazsa yoki bir narsa eksa, bas undan qush yoki inson tanovul etib, manfaatlansa, shu sababdan u kishi ehson qilganlik savobiga erishur”.
Shunday ekan, o‘zimiz yashab turgan xonadonimiz hovlisi, tomorqasiga kundalik extiyojimizga kerak bo‘ladigan turli xil mahsulotlarini ekib yetishtirsak, bundan nafaqat o‘zimiz, balki hayvonlar va qushlar ham manfaat topadi.
Azizlar! Bu kunlarda karantin sabab ko‘pchiligimiz xonadonimizda, o‘z oilamiz bilan birgamiz. Ota-onalarimiz xizmati, farzandlar tarbiyasi bilan bir qatorda hovlimizda mavjud ekin maydonlaridan unumli foydalangan holda ro‘zg‘orimiz uchun zaruriy ekinlarni eksak bir kun o‘z mevasini beradi. Qoleversa, xalqimizda “Yerni boqsang, yer seni boqadi” degan naql ham bejiz aytilmagan.
G‘anijon ISLOMOV,
Quva tumani bosh imom-xatibi.
So‘nggi paytlarda yoshlar orasida energetik ichimliklar ichish odat tusiga kirdi. Shifokorlar tetiklashtiruvchi bunday ichimliklarni sog‘lik uchun juda xavfli ekanini ta’kidlashmoqda.
Energetik ichimliklar 1960 yili Yaponiyada tibbiyotda dori vositasi sifatida kashf qilingan. Dastlab inson salomatligi uchun zararsiz deb hisoblangan ichimlik asta-sekin ommalashib, tijoratga aylanib ketdi. So‘ngra uning tarkibiga bir qancha kimyoviy moddalar qo‘shildi.
2014 yilga kelib Jahon sog‘liqni saqlash tashkiloti dunyoda voyaga yetmagan o‘smirlarning energetik ichimlikni ko‘p iste’mol qilishi xavfli ekanini e’lon qildi. Shu sababdan ko‘p mamlakatlarda bu ichimlikka taqiq qo‘yildi.
Salomatlik uchun asosiy xavflar shakar va kofein miqdorining yuqoriligidir. Energetiklarda esa, kofein 100 ml uchun 30–50 mg bo‘ladi. Ba’zilarida 100 mggacha oshishi mumkin. Bu oddiy qahva (12 mg)dan 8 baravar ko‘p. Energetik ichimliklarni muntazam iste’mol qilish tushkunlikka tushish ehtimolini oshiradi.
“Energetik ichimliklarni muntazam ravishda iste’mol qilish yurak xurujini oshiradi, asab tizimini susaytiradi va giyohvandlikka olib kelishi mumkin. Bundan tashqari, qon bosimini ko‘tarish xavfi bor. Masalan, bitta idishdagi energetik ichimlikda 27 choy qoshiq shakar bor. Agar siz bu ichimliklarni ichsangiz, kelajakda qandli diabet va boshqa og‘ir kasalliklarga duch kelishingiz muqarrar”, deydi mutaxassislar.
Ayrim ishlab chiqaruvchilar bu ichimliklarga hayvonlar aminokislotalariga o‘xshash bo‘lgan taurin moddasini qo‘shadi. Bu modda yurak mushaklarining ishlash jarayonini tezlashtiradi.
Energetik ichimliklar tarkibida shakar miqdori me’yoridan ancha yuqori. Shu bois bir shisha energetik ichimlik ichgan kishi jigari qattiq zo‘riqadi. Energetik ichimliklarni muntazam ichish jigar qurishiga olib keladi.