Sayt test holatida ishlamoqda!
23 Dekabr, 2024   |   22 Jumadul soni, 1446

Toshkent shahri
Tong
06:21
Quyosh
07:46
Peshin
12:27
Asr
15:17
Shom
17:01
Xufton
18:21
Bismillah
23 Dekabr, 2024, 22 Jumadul soni, 1446

Koronavirus tez kunda daf bo‘ladi yohud Alloh taoloning rahmati yaqin

29.03.2020   3022   6 min.
Koronavirus tez kunda daf bo‘ladi yohud Alloh taoloning rahmati yaqin

Xitoyda boshlangan bu vabo butun dunyoga tarqalayotgani barchaga ma’lum. Shu jumladan bizning yurtga ham kirib keldi. Ayni paytda yurtimizda karantin e’lon qilingan. 

Kuniga oynaijahon yoki internet tarmoqlari yoki odamlarning og‘zidan dunyo bo‘yicha nechta odamning kasallikka chalingani va nechtasi vafot etgani, eng achinarlisi, o‘z yurtimizdagi kasallanganlarning soni ortib borayotgani haqidagi xabarlarni eshitib har qanday insonning qalbi eziladi, o‘z-o‘zidan tashvishga, sarosimaga tusha boshlaydi. 

Aziz yurtdoshlar, bu vabo barchamizning tashvishimiz, asosiy muammomizga aylandi. Bunday ommaviy musibat paytida, bu kasallikka chalinayotganlarni eshitib tushkunlik, vahima va sarosimaga tushmaylik!

Barcha ish yaratgan Egamiz Alloh taoloning qo‘lida. Boy qiluvchi ham, faqirga aylantiruvchi ham, kasallik yuboruvchi ham, kasallikni daf qiluvchi ham, davo beruvchi ham yagona o‘zidir. O‘ziga talpinaylik. Axir Alloh taolo Qur’oni Karimda shunday marhamat qilgan-ku: 


وَهُوَ الَّذِي يُنَزِّلُ الْغَيْثَ مِن بَعْدِ مَا قَنَطُوا وَيَنشُرُ رَحْمَتَهُ وَهُوَ الْوَلِيُّ الْحَمِيدُ {الشورى/28} 

U (odamlar) umidsizlikka tushganlaridan keyin yomg‘ir yog‘diradigan va O‘z rahmatini (barakotini) keng yoyadigan zotdir. U (mo‘minlarga) Valiy (do‘st) va Hamid (hamd egasi)dir (Shuuro surasi, 28-oyat).

Yerlar hosil bermay, hayvonlar birin-ketin qirilib ketgan, ekinzorlar qurib, yonib ketgan, hayvonlarning yelimlarida sutlar qolmagan, uylarda ozuqalar tugagan, go‘daklar ochlikdan yig‘lagan, odamlar noumid bo‘lishni boshlaganda Alloh taolo ular ustidan rahmatini nozil qilib, yomg‘ir yog‘dirdi.

Demak, Alloh taolo bandalariga rahm qiluvchi, ular ustidan o‘z rahmatini yog‘diruvchi Zot ekanmi, bizdan ham bu Koronavirus vabosini tez orada ko‘tarishini umid qilamiz. Faqat noumid bo‘lmay, o‘ziga ibodat qilib duolar qilsak bo‘lgani.  

Yaratgan Egamizga beadad hamdlar bo‘lsinki, bizlarni musulmon qilib qo‘ydi, uylarimizda bo‘lsa ham ibodat qilishda davom etmoqdamiz. Namoz o‘qiyapmiz, Qur’on tilovat qilyapmiz, zikrlar, salavotlar aytayapmiz, ahllarimiz tarbiyasi bilan shug‘ullanyapmiz. Musulmon inson har holatda ham yutadi. Bu

oz kunlar barchamiz uchun Alloh taolo va Rasulini tanib olishga, dinini o‘rganishga bir fursat bo‘lib turibdi. Foydalanib olaylik!

Ko‘nglimizga xursandichilik ulashadigan, bizlarga hushxabar beradigan yana bir hadisni o‘rganib chiqaylik: 

قال نبينا صلى الله عليه وسلم : عجب ربنا من قنوط عباده وقرب غيره ينظر إليكم أزلين قنطين فيظل يضحك يعلم أن فرجكم قريب (رواه الامام أحمد). 

Nabiy sollallohu alayhi vasallam shunday dedilar: “Robbimiz  bir holatni boshqa holatga o‘zgartirishi juda yaqin bo‘lishiga qaramay, bandalar qattiq noumid bo‘lib qolishidan ajablanadi. Alloh taolo tang ahvolga tushib noumid bo‘lib turganingizda sizlarning farajingiz (tang ahvoldan qutulish, shodlik, rohat, kengchilik) yaqin ekanini bilgan holda sizlarga qarab kulib turadi”. 

Rasululloh sollallohu alayhi vasallam bu hadisni aytib bo‘lib kulib qo‘ygan ekanlar, biz ham kulaylik, xursand bo‘laylik, tushkunlikka tushmaylik, hammasi yaxshi bo‘ladi. 

Biz bandalar shunday, hayotimiz bir tekkis, tinchilik-totuv, sog‘liq-salomat holda davom etishini xohlaymiz va bu holatga o‘rganib qolamiz. Ko‘pincha shu holat ham bizni Robbimizni unutib qo‘yishimizga sabab bo‘ladi. Doimiy bir tekkislikda ketayotgan hayotimizda mabodo, biror chuqurlik chiqib qolsa, yoki ishimiz yurishmay qolsa, yoki biror kasallik yetsa, darrov tushkunlikka tushib noumid bo‘lib qolamiz. Mazkur hadisi sharifda ham bandalar tang ahvolga tushganlarida qattiq noumid bo‘lib qolishlari aytilmoqda. Aslidachi, biz bandalar har qanday holatda ham Alloh taolodan noumid

bo‘lmasligimiz lozim ekan. Chunki Alloh taolo yomonlikdan yaxshilikka, bemorlikdan sog‘liq-salomatlikka, balo va og‘ir holatlardan xursandchilik, kengchilikka chiqarishi, o‘zgartirishi juda yaqin fursatda bo‘lar ekan. 

Alloh taolo Qur’oni Karimda shunday marhamat qiladi: 


فَإِنَّ مَعَ الْعُسْرِ يُسْرًا {الشرح/5} إِنَّ مَعَ الْعُسْرِ يُسْرًا {الشرح/6} 

Bas, albatta, qiyinchilik bilan osonchilik bordir. Albatta, qiyinchilik bilan osonchilik bordir (Sharh surasi, 5-6-oyatlar). 

Demak, hozirgi qiyinchilik holimizdan keyin yaqin kunlarda

bizlarni osonchilik, yaxshilik va katta yutuqlar kutib turibdi.

Alloh taoloning rahmati yaqin ekani haqida Qur’oni Karimda shunday bayon qilinadi: 


وَلاَ تُفْسِدُواْ فِي الأَرْضِ بَعْدَ إِصْلاَحِهَا وَادْعُوهُ خَوْفًا وَطَمَعًا إِنَّ رَحْمَتَ اللّهِ قَرِيبٌ مِّنَ الْمُحْسِنِينَ {الأعراف/56} 

Yerni (Alloh xayrli ishlarga) yaroqli qilib qo‘ygandan keyin (unda) buzg‘unchilik qilmangiz! Unga (Allohga) ham qo‘rqinch va ham umid bilan duo qilingiz! Allohning rahmati ezgu ish qiluvchilarga yaqindir (A’rof surasi, 56-oyat). 

Biz mo‘min-musulmonlarmiz Alloh taoloning rahmatidan, boshimiz uzra turgan bu baloni tez kunlarda ko‘tarishini umid qilamiz. Alloh taolo shunday marhamat qiladi:  


 قَالَ وَمَن يَقْنَطُ مِن رَّحْمَةِ رَبِّهِ إِلاَّ الضَّآلُّونَ {الحجر/56} 

U: «Faqat adashganlargina o‘z Robbisining rahmatidan noumid bo‘lurlar», – dedi (Hijr surasi, 56-oyat). 

Shunday ekan, biz kasal bo‘lsak, tez orada Alloh taolo shifo berishi, yomonlik yetganida, tez orada Alloh taolo o‘rnini yaxshilik bilan qoplashi, balo yetganida, tez kunlarda Alloh taolo baloni ko‘tarishi, tang ahvolga tushganimizda, Alloh taolo tez orada bizlarga kengchilik berishini umid qilamiz. 

Hushxabar tez orada bu balo bizdan daf bo‘ladi. 

Internet manbalaridan foydalanib G‘iyosiddin Habibulloh tayyorladi

Maqolalar
Boshqa maqolalar
Maqolalar

«Buyuk» geografik kashfiyotlar

23.12.2024   1188   6 min.
«Buyuk» geografik kashfiyotlar

Bismillahir Rohmanir Rohiym.
Alloh taologa bitmas-tuganmas hamdu sanolar bo‘lsin.
Payg‘ambarimizga mukammal va batamom salavotu durudlar bo‘lsin.

Bu kashfiyotlarga sabab bo‘lgan shart-sharoitlar uchta asosiy banddan iborat:

1. Yevropa mamlakatlari Sharq bilan savdo-sotiq qilishda duch kelgan qiyinchiliklar.

2. Pul metali sifatida oltin tanqisligi.

Yevropaning iqtisodiy taraqqiyoti tobora ko‘proq pul talab qilar edi. Bu taraqqiyotning asosiy yo‘nalishi tovar xo‘jaligining, savdo-sotiqning o‘sishi edi. Buyuk geografik kashfiyotlarga sabab bo‘lgan yana bir muhim omil ham shunga bog‘liq: Yevropada shakllanib borayotgan kuchli absolyutist (mutlaq) monarxiyalarga dabdabali saroylar, yollangan armiyani ta’minlash uchun ulkan mablag‘lar kerak bo‘layotgan edi. Ana shu davlatlar yirik dengiz ekspeditsiyalarini tashkil etishi mumkin edi. Bundan tashqari, yakka shaxslarning bu qadar xarajatlarga imkoni yo‘q edi. Shuning uchun bu kashfiyotlarda feodal tarqoq mamlakatlar emas, aynan markazlashgan davlatlar (Ispaniya, Portugaliya, Angliya) asosiy o‘rin tutgani tasodif emas. Biroq, bunday ekspeditsiyalar uchun savdogarlar ham mablag‘ ajratar edi. Shuningdek, katolik cherkovi ham qo‘shimcha yerlar, katta daromadlar va yangi qavmlarga ega bo‘lish istagida bunday istilolarga «oq fotiha» berar edi.

Bunday davr uchun muqarrar bo‘lgan feodal mulklarning parchalanish jarayoni Yevropa mamlakatlarida har qanday yo‘l bilan uzoq qit’alarda boylik va yerlarni qo‘lga kiritishga intiluvchi ko‘plab avantyuristlarning paydo bo‘lishiga olib keldi. Bular qaramlik va qashshoqlikdan qutulishni orzu qilib yurgan zodagonlar va dehqonlar edi.

3. Fan-texnikaning, ayniqsa kemasozlik va dengiz navigatsiyasining rivojlanishi. XV asrda yangicha tuzilishga ega bo‘lgan kemalar – karavellalar paydo bo‘ldi. Uning to‘shi (kil, pushtak) bor bo‘lib, yelkanlar bilan shunday jihozlangan ediki, yonboshdan esgan shamolda ham yura olara edi. Shuningdek, o‘sha davrga kelib kompasdan tashqari astrolyabiyalar, ya’ni kenglikni aniqlovchi asboblar hamda anchagina ishonchli xaritalar – portolanlar ham paydo bo‘lgan.

Buyuk geografik kashfiyotlar oxir-oqibatda mustamlaka tizimining vujudga kelishiga olib keldi. Agar XVI asrda Yevropada kapitalizm rivojlana boshlagan bo‘lsa, agar Yerovpa iqtisodiy jihatdan boshqa qit’alarning xalqlaridan o‘zib ketgan bo‘lsa, bunga mustamlakalarning talon-taroj qilinishi va ayovsiz ekspluatatsiya qilinishi ham sabab bo‘lgan.

Mustamlakalar darhol kapitalistik usullar bilan ekspluatatsiya qilina boshlamagan, ular darhol xom ashyo manbaiga va yangi bozorlarga aylanmagan. Avval ular obdon talon-taroj qilingan, birlamchi kapital (sarmoya) to‘plash manbai bo‘lib xizmat qilgan. Ispaniya va Portugaliya mustamlakalarni feodal usullar bilan ekspluatatsiya qilgan birinchi mustamlakachi davlatlar bo‘lishgan.

Bu yerlarda zodagonlarga odatdagi qishloq xo‘jalik mahsulotlari emas, balki oltin, kumush yoki hech bo‘lmaganda Yevropada qimmat baholarga sotish mumkin bo‘lgan anvoyi mevalar kerak edi. Ular hindularni oltin va kumush konlarda ishlashga majburlashar, bo‘ysunmaganlarni butun-butun qishloqlari bilan yo‘q qilib yuborishar edi. Guvohlarning aytishicha, konlar atrofida chirib yotgan yuzlab murdalarning badbo‘y hidi anqib yotar edi. Shakarqamish va qahva plantatsiyalarida ham yerlik aholi ana shunday usullarda ekspluatatsiya qilinar edi.

Yerlik aholi bunday og‘ir mehnatga bardosh bera olmay, yoppasiga qirilib bitar edi. Ispanlar Espanola (Gaiti) orolida ilk bor paydo bo‘lgan paytda u yerda millionga yaqin aholi yashar edi, biroq XVI asrning o‘rtalariga kelib ular bitta qo‘ymay qirib tashlandi. Ispanlarning o‘zi ham XVI asrning birinchi yarmida amerikalik hindularni qirib tashladik, deb hisoblashar edi.

Biroq, ispanlar ishchi kuchini yo‘q qilib, o‘z mustamlakasining xo‘jalik asosiga putur yetkazishdi. Yetishmayotgan ishchi kuchini to‘ldirish maqsadida Amerikaga afrikalik qoratanlilarni olib kelishga to‘g‘ri keldi. Shunday qilib, mustamlakalar paydo bo‘lishi bilan quldorlik qayta tiklandi.

Ispanlar tomonidan Amerika yerlarining mustamlaka qilinishi konlarga, shakarqamish va tamaki plantatsiyalariga haydab kelingan son-sanoqsiz yerlik aholini majburlab ishlatish yo‘li bilan, bo‘ysunmaganlarni ommaviy qirg‘in qilish yo‘li bilan amalga oshirildi (Yamayka orolida XVI asrning birinchi yarmida 50 mingdan ortiq yerlik aholi halok bo‘lgan, Peru va Chilida esa XVI asrning ikkinchi yarmida hindularning soni besh baravar kamayib ketgan), oqibatda bir necha o‘n yildan so‘ng ishchi kuchi keskin kamayib ketdi. Mustamlakachilar Afrikadan qullar olib kela boshlashdi. Jismonan chidamliroq bo‘lgan qoratanlik afrikaliklar ispan mustamlakalaridagi asosiy ishchi kuchiga aylandi.

Qul savdosi serdaromad ish chiqib qoldi: Afrikada qabila boshliqlarini ichirib, suv tekin taqinchoqlar bilan aldab, qullarni juda arzonga sotib olish va Amerikada ularni 20-30 baravar qimmatga sotish mumkin edi. Ba’zan qullar umuman sotib olinmas, balki ularni kuch ishlatib, tutib olib, kemaga yuklashar va Amerikaga olib ketishar edi. Ispan mustamlakalariga har yili 6-8 ming qoratanli qullar olib kelinar edi. (Manba: allbest.ru).

(Bu ishlarning barchasi Yevropa uyg‘onishining gumanizm – insonparvarlik shiori ostida amalga oshirilganmi?)

Yevropada dinga bo‘lgan munosabatda ham keyinroq o‘zgarish yuz berdi. Bir guruh dinsiz bo‘lib ketdi. Bir guruh dinni cherkovga qamab olib, bu har kimsaning o‘z ishi deyish bilan kifoyalandi. Ammo Darvinning asl shogirdlari dinni Karl Marks boshchiligida xalq uchun afyun deb e’lon qildilar va uni batamom yo‘q qilib yuborishga bel bog‘ladilar.  Karl Marksning xayolini Lenin va uning safdoshlari Rossiyada va unga qaram bo‘lgan diyorlarda hayotga tatbiq qildilar. Lenin tuzgan davlat dunyo tarixida kufrni o‘ziga shior qilib olgan birinchi davlat bo‘ldi. Ular dunyoning o‘zlariga qaram bo‘lgan barcha yurtlarida «ilmiy ateizm» asosida dinga va dindorlarga qarshi qatag‘on o‘tkazdilar. Son-sanoqsiz ibodatxonalar yer bilan yakson qilindi. Diniy xodimlar va ulamolar qatl qilindi, qamaldi va surgun qilindi. Diniy kitoblar va dinga bog‘liq madaniyat durdonalarni olovga yoqildi. Ilmiy ateizm ta’limotlari dunyodagi yagona to‘g‘ri e’tiqod sifatida barchaga majburiy ravishda talqin qilindi. 

«Olam va odam, din va ilm» kitobi asosida tayyorlandi

Maqolalar