Qirg‘izistonda COVID –19 karonavirusi aniqlanmadi. Shunday bo‘lsada mamlakat bosh vaziri Muhammadkali Abilgaziyev virus tarqalib ketishining oldini olish maqsadida ayrim cheklovlar o‘rnatilishini ma’lum qildi: “Infeksiyani oldini olishning iloji yo‘q. Virus qo‘shni davlatlarda paydo bo‘lgan. Mamlakatda qattiq karantin choralari joriy etiladi. Maktab va universitetlarda darslar bekor qilinadi. Ommaviy tadbirlar taqiqlanadi. Chet elliklar kirishi uchun chegaralar yopiladi”.
Shu munosabat bilan Qirg‘iziston bosh muftiysi Maqsat hoji Toktomushev musulmonlarga murojaat bilan chiqdi. Unda jumladan bunday deyiladi: “Islom dini qiyinchilikka emas, yengillikka asoslangan. Qur’oni karimda marhamat qilinadi: “Alloh sizlarga yengillikni xohlaydi va sizlarga qiyinchilikni xohlamaydi” (Baqara, 185-oyat). Boshqa oyati karimada: “...o‘z qo‘llaring bilan o‘zlaringni halokatga tashlamanglar...” (Baqara surasi, 195-oyat), deyilgan.
Payg‘ambarimiz (sollolohu alayhi va sallam) rivoyat qilingan bir-necha hadislarda musulmon kishi o‘ziga ham, o‘zgaga ham ziyon bermasligi aytilgan. Demak, inson o‘zi va boshqalarga ziyon bo‘luvchi narsalardan uzoq bo‘lishi zarur ekan. Shu bois dunyodagi musulmon mamlakatlari diniy fatvolarini hisobga olib, karonavirusning odamlar govjum joylarda tarqalishining oldini olish uchun Qirg‘iziston musulmonlari idorasi tegishli yechimlarni qabul qildi”.
Ushbu fatvoga ko‘ra, endilikda Qirg‘izistonda holat barqarorlashguncha masjidlarda juma namozlari o‘qilmaydi, balki uning o‘rniga peshin namozlari uylarda o‘qiladi. Masjidlar yopilmaydi, ammo namoz vaqtlarini bildirish uchun masjidlarda azon aytilib turadi. Masjidlarda da’vat ishlari vaqtincha to‘xtatiladi. Janoza namozlari marhumning yaqin qarindoshlari ishtirokida uylarda o‘qiladi.
“Bunday qiyin vaziyatlarda Qirg‘iziston diniy boshqarmasi Yaratgan Alloh taologa yuzlanib, gunohlarga kechirim so‘rab, tovba qilib, duo qilishga chaqiradi. Elimiz xavfsizligini saqlash uchun Qirg‘iziston hukumati tomonidan qabul qilingan charalarga amal qilish har bir kishining burchi, elimiz boshiga kelgan qiyinchilikdan foydalanib, kundalik oziq-ovqat va boshqa turli narsalarning narx-navolarni ataylab ko‘tarish orqali sodir bo‘ladigan katta gunoh ishlarga yo‘l bermasligimiz kerak”, deyiladi murojaat yakunida.
O‘zbekiston musulmonlari idorasi Matbuot xizmati
Munosabat
Avvalo, barcha yurtdoshlarimizni xursandchilik ayyomi – Qurbon hayiti bayrami bilan samimiy muborakbod etaman!
Mamlakatimizda Qurbon hayiti nafaqat diniy, balki umummilliy bayram sifatida ham keng nishonlanadi. Zero, ushbu kunda yurtdoshlarimiz bir-birini hayit bilan samimiy tabriklab, o‘zaro sovg‘alar ulashadi, millati, tili va dinidan qat’i nazar, yolg‘iz keksalar, kam ta’minlangan oilalar holidan xabar olinib, xayriya ishlari amalga oshiriladi.
Shu ma’noda, ushbu qutlug‘ bayram insonparvarlik va bag‘rikenglik ramzi bo‘lish bilan birga, insonlar o‘rtasida o‘zaro mehr-muhabbat va hamjihatlik kabi fazilatlarni ham o‘zida mujassam etadi.
Yurtimizda hayit bayramini munosib kutib olish va o‘tkazish, shuningdek, milliy-diniy qadriyatlarimizni asrab-avaylash, xalqimizning ko‘p asrlik an’ana va urf-odatlariga uyg‘un holda o‘tkazilishiga alohida e’tibor qaratiladi. Buning uchun barcha zarur tayyorgarliklar ko‘riladi, mamlakatimizning barcha hududlarida tom ma’noda bayram shukuhi hukm suradi.
Kezi kelganda yurtimizda “Inson qadri uchun” degan ulug‘vor g‘oya asosida barcha sohalar qatori diniy-ma’rifiy jabhada ham katta islohotlar amalga oshirilayotgani, normativ-huquqiy hujjatlar takomillashtirilib, soha faoliyati samaradorligi yangi bosqichga chiqarilayotganini alohida qayd etish lozim.
Davlatimiz rahbari tashabbusi bilan oxirgi yillarda yurtimizning har bir go‘shasidagi ulkan bunyodkorlik ishlari izchil davom ettirilmoqda. Xususan, Toshkentda Islom sivilizatsiyasi markazi binosi qurilishi yakuniga yetib bormoqda, Samarqandda Imom Buxoriy majmuasi qad rostlamoqda.
Yaqinda Prezidentimiz ushbu majmuaga tashrif buyurib, u yerdagi bunyodkorlik ishlari bilan tanishdi, zarur ko‘rsatmalar berdi. Zero, bu davlatimiz rahbarining uzoqni ko‘ra bilishi, ulug‘ ajdodlarga yuksak ehtiromining yorqin ifodasidir.
E’tiborga sazovor jihatlardan yana biri shuki, Prezidentimiz qo‘ng‘iroq qilib, hojilarimiz uchun yaratilgan shart-sharoitlar, ularning salomatligi va kayfiyati haqida so‘radi. Bundan hojilarimiz behad mamnun bo‘ldi, e’tibor va ehtiromdan xursand bo‘lgan ziyoratchilarimiz ko‘zlarida yosh bilan duo qildilar.
Arafot maydonida, duolar mustajob bo‘ladigan ayni onlarda Prezidentimizning Qurbon hayiti munosabati bilan O‘zbekiston xalqiga yo‘llagan tabrigini katta hayajon bilan eshitdik. Yaratgandan yurtimizga tinchlik, xalqimizga farovonlik so‘rab, duolar qildik.
Ayniqsa, tabrikda hojilarimiz alohida eslab o‘tilgani ziyoratchilarimizni cheksiz quvontirdi.
Barcha yurtdoshlarimiz qatori hojilarimiz ham ushbu tabrikdagi olijanob g‘oya va tashabbuslarga befarq emasligini izhor qildi.
Tabrikdagi “Inson qadri uchun, inson baxti uchun!” degan olijanob g‘oya barcha jabhalardagi islohotlarning asosi ekanini alohida e’tirof etish va hojilarimizning tashabbuslari ham ushbu g‘oyaga hamohang ekanini qayd etish lozim.
Bu Arafot maydonida O‘zbekiston Respublikasi Prezidentiga hojilarimizning murojaatida ham o‘z aksini topdi. Jumladan, mazkur murojaatda hojilarimiz yurtga qaytgach, “Yangi O‘zbekistonning tinchlik va ma’naviyat targ‘ibotchilari” degan ezgu tashabbusni bir ovozdan ilgari surib, Uchinchi Renessans yaratuvchilarini tarbiyalashda Prezidentimizga ko‘makchi bo‘lamiz, deb va’da berdi.
Shuningdek, Vatanimiz taraqqiyotiga xolis xizmat qilish, mahallalarda tinchlik va birdamlikni mustahkamlash, tinchlik-osoyishtalikning qadriga yetish, xalqimizni ma’nan yuksaltirish, jamiyatdagi islohotlarga daxldorlik hissini oshirish kabilarni targ‘ib etish borasida faol bo‘lishni aytib o‘tdi.
O‘z navbatida, hojilarimiz kitobxonlik madaniyatini yuksaltirish, ilm-ma’rifatga homiylikda namuna bo‘lish, to‘ylar, oilaviy tadbirlar va marosimlarda me’yorga amal qilgan holda kamxarj va ixcham o‘tkazishda bosh-qosh bo‘lish, mahallalardagi notinch oilalar, shu jumladan, tarbiyasida muammosi bor yoshlar o‘rtasida tushuntirish ishlarini olib borish, hududlardagi maktablarning ta’mirga muhtoj qismini joriy ta’mirlash ishlariga ko‘maklashish, xayriya, mehr-muruvvat va yordam ko‘rsatish ishlarini ko‘paytirish kabi tashabbuslarni qat’iy amalga oshirishga ahd qildi.
Aziz yurtdoshlar! Shubhasiz, ushbu shukuhli kunlar tom ma’noda barchamiz uchun katta bayram, xursandchilik onlaridir. Mo‘tabar manbalarda saodatli damlarni shodu xurramlik bilan o‘tkazish bo‘yicha ko‘p tavsiyalar kelgan. Ulamolarimiz: “Hayit kunlari shodlikni izhor qilish dinning shiorlaridan”, deyishadi. Demak, Qurbon hayiti kunlarida quvonchimizni, saxovatimizni har qachongidan ko‘ra ko‘proq namoyon qilishimiz lozim. Ayniqsa, kam ta’minlangan, ijtimoiy himoyaga muhtoj insonlarga yordam ko‘rsatishga shoshilishimiz lozim.
Ushbu fazilatli kunlarda muborak manzillarda turib, ona Vatanimizga tinchlik-osoyishtalik, xalqimizga yanada farovon hayot, farzandlarimizga baxtu saodat so‘rab, duolar qilmoqdamiz!
Qurbon hayitingiz muborak bo‘lsin!
Shayx Nuriddin XOLIQNAZAR,
O‘zbekiston musulmonlari idorasi raisi, muftiy