- Ulamolarning yakdil fikriga ko‘ra Imom Abu Hanifa rahimahulloh tobeinlardan hisoblanadi. Manbalarda imomning nechta sahobani ko‘rganligi to‘g‘risida turli xil ma’lumotlar mavjud. “Sohibi Ikmal” Qozi Iyozning xabar berishicha, ular yigirma olti kishi bo‘lgan, hofiz Ibn Hajar esa sakkizta sahobani ko‘rgan, deydi. Yetmish ikkita sahoba bilan uchrashgan deb ma’lumot bergan Hafiz Mizziy kabi olimlar ham bor.
- Ko‘p sonli muhaddislar, Hanafiy, Shofe’iy, Molikiy va Hanbaliy mazhablari ulamolari imomning ilmda har tomonlama kuchli va yetakchi ekanligini bir ovozdan tan olishgan.
- Imom A’zam rahimahulloh o‘sha paytda hadis markazlaridan biri bo‘lgan Kufada yashagan. Bu shaharda Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning minglab sahobalari yashab o‘tishgan. Kufada mingdan ortiq fakihlar yetishib chiqqan, ulardan yuz elliktasi Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning as'hoblari edi. Kufa hazrati Abdulloh ibn Mas’ud va Abu Hurayra roziyallohu anhumlar yashagan shahardir.
- Abu Hanifa rahimahulloh 4000 ta hadis rivoyat qilgan, ulardan 2000 tasini ustozi Imom Hammod orqali qabul qilgan.
- Imom Abu Hanifa rahimahulloh hayoti davomida o‘zining tijorat mollaridan yo‘qsil va muhtojlarga muttasil xayru saxovat qilib o‘tgan.
- Iroq hokimi Ibn Xubayr hukmronligi davrida Abu Hanifaga bosh qozilik lavozimi taklif etilganda, uni rad qildi. Abu Ja’far Mansur davrida ham bu lavozim taklif qilindi va u yana qabul qilmadi.
- Imom sajda paytida vafot etdi. Uning janozasiga ellik mingdan ortiq odam qatnashdi va olti marta janoza namozi o‘qildi. Oxirgisini uning yolg‘iz farzandi, o‘g‘li Hammod ado qildi.
«Mo‘yi muborak» jome masjidi imom-xatibi
Luqmon Ablaqulov tayyorladi
Munosabat
Insonning qalbi birgina shirin so‘zdan quvonib, to‘lqinlanib ketadi: yayraydi, yashnaydi, boshqalarga ham ezgulik sog‘inadi, shodlik va baxt ulashadi.
Joriy yilning 31 may sanasida Prezidentimiz Shavkat Mirziyoyev Haj ziyorati uchun Makkai mukarramada bo‘lib turgan O‘zbekiston musulmonlari idorasi raisi, muftiy shayx Nuriddin Xoliqnazar bilan telefon orqali muloqot qilib, hojilar holidan xabar olgani qalblarimizga surur, xursandchilik va shukronalik baxsh etdi. Davlatimiz rahbari barcha ziyoratchilarga salom yo‘llab, yurtimizga sog‘-omon kelishlarini tiladi. Unutilmas bu voqelik hojilarimizni behad sevintirdi.
Shukrki, mamlakatimizda tinchlik-totuvlik barqaror. Har bir inson hayotdan rozi bo‘lib, baxtli-saodatli umr kechirishi uchun barcha imkoniyatlar mavjud. Mehnat qilgan, harakat qilgan farovon hayot kechirmoqda. O‘z orzu niyatlariga yetmoqda. Albatta, bunda osoyishtalik ne’matining o‘rni beqiyos.
Yangi O‘zbekistonning har tongi taraqqiyot tongi sifatida otmoqda. Barcha sohalarda yangilik va yaxshiliklar bo‘lmoqda. Jumladan, Haj va Umra tadbirlarini yuqori saviyada tashkil etish, mo‘min-musulmonlarning ushbu ibodatlarini chiroyli ado etishlari uchun sharoit va qulayliklar yangi bosqichga olib chiqildi.
Xususan, bu yilgi haj mavsumiga yuqori darajada tayyorgarlik ko‘rildi. Makkai mukarrama hamda Madinai munavvara, qolaversa, Mino vodiysida ziyoratchilar uchun barcha sharoit hozirlandi. Issiq kunlarda yurtdoshlarimizga qo‘shimcha qulaylik yaratish maqsadida Arafot hududidagi chodirlar yopiq tarzda barpo etildi. Ularning atrofi issiq o‘tkazmaydigan panellar bilan o‘raldi, ichkariga sovutish tizimi o‘rnatildi, gilam va to‘shaklar solindi.
Mamlakatimiz hojilariga ko‘rsatilayotgan e’tibor, ular uchun yaratilgan qulayliklarni Saudiya Arabistonining haj ishlari mas’ullari va o‘zga yurt hojilari ham e’tirof etib, havas bilan qaramoqda.
Ayni paytda ziyoratchilarga 300 dan oshiq guruh rahbari, 50 nafar oliy toifali shifokor, 10 dan ziyod oshpaz va boshqa mutaxassislar xizmat ko‘rsatib, hamrohlik qilmoqda.
Ziyoratchilarimiz berilayotgan e’tibor va g‘amxo‘rlikdan mamnun bo‘lib, Yaratgandan mamlakatimiz tinchligi, xalqimiz farovonligini so‘rab duo qilmoqda.
Zotan, yurtimizda “Inson qadri uchun” degan ulug‘vor g‘oya barcha islohotlarning asosini tashkil etayotgan ayni pallada hojilarimiz ham ushbu jarayonga o‘z hissalarini qo‘shish, yurtimizga qaytgandan so‘ng bor kuch-g‘ayratlarini yurt tinchligi va taraqqiyoti, oilalar totuvligini ta’minlash, yoshlar ta’lim-tarbiyasi bilan shug‘ullanish, ehtiyojmandlarga ko‘mak berishdek savobli ishlarga safarbar etishlarini ta’kidlamoqdalar.
Zayniddin ESHONQULOV,
O‘zbekiston musulmonlari idorasi raisi
o‘rinbosari.