- Ulamolarning yakdil fikriga ko‘ra Imom Abu Hanifa rahimahulloh tobeinlardan hisoblanadi. Manbalarda imomning nechta sahobani ko‘rganligi to‘g‘risida turli xil ma’lumotlar mavjud. “Sohibi Ikmal” Qozi Iyozning xabar berishicha, ular yigirma olti kishi bo‘lgan, hofiz Ibn Hajar esa sakkizta sahobani ko‘rgan, deydi. Yetmish ikkita sahoba bilan uchrashgan deb ma’lumot bergan Hafiz Mizziy kabi olimlar ham bor.
- Ko‘p sonli muhaddislar, Hanafiy, Shofe’iy, Molikiy va Hanbaliy mazhablari ulamolari imomning ilmda har tomonlama kuchli va yetakchi ekanligini bir ovozdan tan olishgan.
- Imom A’zam rahimahulloh o‘sha paytda hadis markazlaridan biri bo‘lgan Kufada yashagan. Bu shaharda Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning minglab sahobalari yashab o‘tishgan. Kufada mingdan ortiq fakihlar yetishib chiqqan, ulardan yuz elliktasi Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning as'hoblari edi. Kufa hazrati Abdulloh ibn Mas’ud va Abu Hurayra roziyallohu anhumlar yashagan shahardir.
- Abu Hanifa rahimahulloh 4000 ta hadis rivoyat qilgan, ulardan 2000 tasini ustozi Imom Hammod orqali qabul qilgan.
- Imom Abu Hanifa rahimahulloh hayoti davomida o‘zining tijorat mollaridan yo‘qsil va muhtojlarga muttasil xayru saxovat qilib o‘tgan.
- Iroq hokimi Ibn Xubayr hukmronligi davrida Abu Hanifaga bosh qozilik lavozimi taklif etilganda, uni rad qildi. Abu Ja’far Mansur davrida ham bu lavozim taklif qilindi va u yana qabul qilmadi.
- Imom sajda paytida vafot etdi. Uning janozasiga ellik mingdan ortiq odam qatnashdi va olti marta janoza namozi o‘qildi. Oxirgisini uning yolg‘iz farzandi, o‘g‘li Hammod ado qildi.
«Mo‘yi muborak» jome masjidi imom-xatibi
Luqmon Ablaqulov tayyorladi
Bismillahir Rohmanir Rohiym.
Alloh taologa bitmas-tuganmas hamdu sanolar bo‘lsin.
Payg‘ambarimizga mukammal va batamom salavotu durudlar bo‘lsin.
Payg‘ambar sollallohu alayhi vasallam ta’lim berayotgan barcha duolarning tub maqsadi shuki, qay holatda, qanday ishda mashg‘ul bo‘lsangiz ham, qalbingiz faqat Alloh tomonga qarasin. Bu qalbni Alloh taolo O‘zi uchun yaratgan. Ko‘z, quloq, til va boshqa a’zolar dunyoviy ishlar uchun, ular orqali dunyoviy maqsadlarga erishiladi. Lekin qalbni Alloh taolo xolis O‘zi uchun yaratgan. Toki, unda Allohning tajalliysi (nuri) bo‘lsin, Allohning muhabbati ila yashnasin, Allohning zikri ila obod bo‘lsin.
Nabiy sollallohu alayhi vasallam: «Eng afzal amal bandaning tili Allohning zikri ila nam bo‘lishidir», dedilar.
Tilni Alloh taolo qalbga tushadigan zina qilgan. Til bilan zikr qilaversang, inshaAlloh, u zikr qalbga naqshlanib boraveradi. Alloh taoloning yodi va muhabbati shu darajada jo bo‘lsinki, qalb Alloh taoloning tajalliygohi (nuri tushadigan joy) bo‘lsin. Tariqat, tasavvuf va sulukning asl maqsadi ham shudir.
«Nasihatlar guldastasi» kitobidan