Inson bu hayotda xuddi mavjli dengizda oqib ketayotgan yog‘ochga osilib olgan kishiga o‘xshaydi. Unday insonning haqqiga qiyomat kuni Payg‘ambarlar alayhimussalom “Ey Alloh, salomat qilgin, salomat qilgin!” deb duo qilishadi.
Imom Ahmad rahimahulloh ilm majlislarida “Ey Alloh, salomat qilgin, salomat qilgin!” der edilar. Buning ma’nosi “Alloh taolo sizni dunyo va oxiratdagi barcha zarar va yomonliklardan asrasin!” deganidir.
*****
Namoz Islomning ustuni va eng ulug‘ ibodat.
Namoz ikki shahodatdan keyingi o‘rinda keladi.
Alloh taolo uni me’roj kechasida farz qilgan.
Alloh taolo namoz haqida Rasululloh sollallohu alayhi vasallamga vositasiz xitob qilgan.
Namoz Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning ko‘z quvonchlaridir.
Namoz xatolarni o‘chiruvchi, gunohlarga kafforot bo‘luvchi ibodatdir.
Namoz Nabiy sollallohu alayhi vasallamning biz ummatlariga eng so‘nggi vasiyatlaridir.
*****
Alloh taolo senga qanchadan qancha so‘raganlaringni ato qilmadimi?!
U Zot necha marta toyilganingda seni turg‘azib qo‘ymadimi?!
Boshingga tushgan qanchadan qancha tashvishlarni aritmadimi?!
Qilgan necha-necha duolaringni ijobat qilmadimi?!
Muammolaringni faqat Unga ayt!
U Zot haqida yaxshi gumonda bo‘l!
Unga tavakkul qil!
So‘raydigan narsalaringni faqat Undan so‘ra!
U Zot Qur’oni Karimda Ya’qub alayhissalomning aytgan so‘zlarini hikoya tarzida keltiradi:
وَأُفَوِّضُ أَمْرِي إِلَى اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ بَصِيرٌ بِالْعِبَادِ
“Men ishimni Allohning O‘ziga topshirdim. Albatta, Alloh bandalarini aniq ko‘rib turguvchidir” (G‘ofir surasi, 44-oyat)
*****
“U sherigiga, xafa bo‘lma, Alloh, albatta, biz bilan, dedi” (Tavba surasi, 40-oyat)
Do‘stning afzali – qiyin vaziyatlarda sizga tasalli bergan, sizni Alloh taologa yaqin bo‘lishga undagan, Uning ibodatini eslatib, ko‘mak bergan, sizni sajda qilgan holida eslagan, ya’ni Alloh taologa sizning haqingizda duo qilgan kishidir. Natijada bir farishta “Omiyn, senga ham shuning misli bo‘lsin” deb duo qiladi.
Alloh taolo bizni va sizni solih do‘st bilan rizqlantirsin!
*****
Alloh taolo Qur’oni Karimda shunday deb marhamat qilgan:
ادْعُ إِلِى سَبِيلِ رَبِّكَ بِالْحِكْمَةِ وَالْمَوْعِظَةِ الْحَسَنَةِ وَجَادِلْهُم بِالَّتِي هِيَ أَحْسَنُ إِنَّ رَبَّكَ هُوَ أَعْلَمُ بِمَن ضَلَّ عَن سَبِيلِهِ وَهُوَ أَعْلَمُ بِالْمُهْتَدِينَ
“Robbingning yo‘liga hikmat va yaxshi mav’iza ila da’vat qil. Va ular ila go‘zal uslubda munozara qil. Albatta, Robbing O‘z yo‘lidan adashganlarni o‘ta bilguvchi va hidoyat topguvchilarni ham o‘ta bilguvchidir” (Nahl surasi, 125-oyat)
Qalbingni odamlarga nisbatan hasad, g‘azab qilib, xatolarini qidirishdan, toyilganlarida xursand bo‘lishdan, sirlarini fosh etishdan, pardalarini yirtishdan qutqar! Alloh taoloning O‘zi barchani, shu jumladan ularni ham hisob qiladi. Sen o‘zingni o‘yla! Ibodatlaringni vaqtida ado et! Alloh taolo bilan o‘zingning o‘rtangdagi holatni isloh et!
*****
Agar namoz o‘qilmasa, Qur’on tark etilsa va Alloh taoloning zikridan g‘aflatda qolinsa, g‘am-tashvish, bezovtalikni kutilsin. Chunki Alloh taoloning zikri omonlik, zikrdan g‘aflatda qolish esa xorlikdir. Mana bu haqiqatga e’tibor bering:
أَلاَ بِذِكْرِ اللّهِ تَطْمَئِنُّ الْقُلُوبُ
“Ayo, Allohning zikri ila qalblar orom topmasmi?” (Ra’d surasi, 28-oyat)
وَمَنْ أَعْرَضَ عَن ذِكْرِي فَإِنَّ لَهُ مَعِيشَةً ضَنكاً
“Kim Mening zikrimdan yuz o‘girsa, albatta, unga torchilik hayoti bo‘lur” (Toha surasi, 124-oyat)
Alloh taolo barchamizni O‘zining hidoyatidan ayirmasin va xotimamizni chiroyli qilsin!
Doktor Oiz Qarniy sahifalaridan Nozimjon Hoshimjon tayyorladi
Bismillahir Rohmanir Rohiym
Cavol: Men har yili qurbonlik qilar edim, bu yil ham qurbonlik qilishni niyat qilgan edim. Ammo bu yil muborak haj ibodatini ado qilish nasib qilib haj qilish uchun ketayapman. Shu holatda qurbonligimni qanday ado qilaman?
Javob: Bismillahir Rohmanir Rohiym.
Alloh taolo safaringizni O‘zi oson qilsin. Qurbonlik vojib bo‘lishi uchun kishi muqim bo‘lishi kerak, safarda yurgan musofirlarga qurbonlik qilish vojib bo‘lmaydi.
Musofir kishi qurbonlik qilinadigan kunlar o‘tib ketishidan avval muqim bo‘lib qolsa, bu holatda unga qurbonlik qilish vojib bo‘ladi.
Zimmasiga qurbonlik qilish vojib bo‘lgan boy kishi qurbonlik qilish maqsadida qo‘y sotib olib qurbonlik qilinadigan kunlar kelishidan avval safarga chiqib ketsa, uning zimmasidan qurbonlik soqit bo‘ladi. Ammo boyligi nisobga yetmagan va shu sababli unga qurbonlik qilish vojib bo‘lmagan kishi qurbonlik qilish maqsadida qo‘y sotib olsa, qurbonlik qilish uchun qo‘y sotib olish bilan qurbonlik qilishni nazr qilgan hisoblanadi va bunday kishi qurbonlik qilinadigan kunlari safarga chiqsa ham uning zimmasidan qurbonlik soqit bo‘lmaydi. Nomidan qurbonligini so‘yish uchun biror kishini vakil qilib tayinlaydi (Fatavoi Hindiya).
Demak, agar sizni nisob miqdorida molingiz bo‘lib sizga qurbonlik qilish vojib bo‘lgan bo‘lsa va hox qurbonlik qilish uchun qo‘y sotib olgan bo‘lsangiz ham yoki sotib olmagan bo‘lsangiz ham bu kunlarda safarda bo‘lganingiz sabab sizdan qurbonlik soqit bo‘ladi.
Agar sizni nisobga yetgan molingiz bo‘lmasa va sizga qurbonlik qilish vojib bo‘lmagan bo‘lsa, qurbonlik qilish uchun qo‘y ham sotib olmagan bo‘lsangiz sizga qurbonlik vojib emas. Lekin qurbonlik qilish uchun qo‘y sotib olgan bo‘lsangiz nomingizdan qurbonligingizni so‘yish uchun biror kishini vakil qilasiz.
Bu o‘rinda yana bir jihatga e’tibor qaratishingiz lozim. Agar haj safarida muqimlik holatini topsangiz ya’ni Makkada unga borganingizdan boshlab Minoga chiqadigan kuningizgacha yoki Minodan qaytganingizdan keyin 15 kun tursangiz qurbonlik vojib bo‘ladi. Uni o‘sha yerda yoki vakil orqali o‘z uyingizda so‘ydirishingiz vojib bo‘ladi.
Yana shuni ta’kidlaymizki, mazkur qurbonlik va hajdagi jonliq so‘yish masalalari boshqa-boshqa masalalardir. Vallohu a’lam.
O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Fatvo markazi.