Sayt test holatida ishlamoqda!
06 Iyul, 2025   |   11 Muharram, 1447

Toshkent shahri
Tong
03:13
Quyosh
04:56
Peshin
12:33
Asr
17:42
Shom
20:03
Xufton
21:39
Bismillah
06 Iyul, 2025, 11 Muharram, 1447

Bolangiz aytganingizni qilmayaptimi?

21.01.2020   2053   3 min.
Bolangiz aytganingizni qilmayaptimi?

Albatta, bandaga beriladigan musibat bekordan bekorga bo‘lmaydi. Alloh behuda bir ish qilish aybidan pok zotdir. Insonning boshiga tushadigan ko‘rguliklar qilgan gunohlari sabablidir.

Alloh taolo Qur’oni Karimda shunday deb marhamat qilgan:

وَمَا أَصَابَكُم مِّن مُّصِيبَةٍ فَبِمَا كَسَبَتْ أَيْدِيكُمْ وَيَعْفُو عَن كَثِيرٍ

“Sizga qaysi bir musibat yetsa, bas, o‘z qo‘lingiz qilgan kasbdandir va U zot ko‘pini afv qilur”. (Insonning o‘zidan o‘tmasa, unga biror musibat yetmaydi. Lekin o‘ta mehribon bo‘lgan Alloh bandasini har bir gunohi uchun musibatga duchor qilavermaydi, faqat ba’zisi uchungina musibatga duchor qiladi, ko‘pini kechirib yuboradi. Agar Alloh taolo insonni har bir aybi uchun musibatga uchratadigan bo‘lsa, inson darhol halokatga yuz tutar edi.) (Shuro surasi, 30-oyat).

Salafi solihlar, agar ayollari itoatsizlik qilsa, darhol istig‘for aytishar ekan.

Hukamolardan birlari shunday degan: “Men qilgan gunohimning ta’sirini xotinimda, farzandlarimda va minadigan ulovimda ko‘raman”.

Ya’ni gunoh qilsam xotinim quloq solmay qo‘yadi, farzandim qo‘pol muomala qilishni boshlaydi, markabim buzilaveradi. Mashinalarimiz hadeb buzilaversa, ehtiyot qismlardan ayb topib, ustaxonaga chopavermasdan, o‘zimizga ham bir qarab qo‘yishimiz, o‘zimizni taftish qilishimiz kerak ekan. Bu donishmandning so‘zi nihoyatda e’tiborlidir.

Inson o‘zi bilib-bilmay nimadir gunoh sodir etadi. Keyin uning jazosi ayolidan, farzandlaridan qaytadi. Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallam marhamat qildilar: Otalaringizga yaxshilik qilinglar. Farzandlaringiz ham sizlarga yaxshilik qilishadi. Iffatli bo‘linglar. Shunda ayollaringiz ham iffatli bo‘lishadi. Imom Tabaroniy rivoyat qilgan.

Bu dunyo qaytar dunyo. Agar siz otangizga yaxshilik qilsangiz, sizga farzandlaringizdan ziyodasi bilan qaytadi. Bordiyu, otangizga yomonlik qilsangiz, bu ham sizga bolalaringizdan ortig‘i bilan qaytadi.

Ba’zi xalqlarda shunday maqol bor ekan “Otangni urgan qamchingni saqlab qo‘y, bolangga kerak bo‘ladi”.

Bandaning rizqidan barakaning ketishi ham qilayotgan gunohlari sababli bo‘ladi. Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallam muborak hadislardan birida shunday deganlar:

“Yaxshilik qilish bilan umr ziyoda bo‘ladi. Faqat duo bilan taqdir o‘zgaradi. Albatta inson gunoh qilishi tufayli rizqidan mahrum bo‘ladi”.

Demak, yaxshilik, solih amallar qilish inson umrining ziyoda bo‘lishiga sabab bo‘lar, agar taqdirning o‘zgarishi yozib qo‘yilgan bo‘lsa, u ham faqat duo bilan o‘zgarar, rizqdan mahrum bo‘lish esa gunoh tufayli bo‘lar ekan.

Inson gunohi sababli o‘zini yolg‘iz his qiladi. Kishi gunoh qilgani sababli odamlar orasida, oila davrasida bo‘lsa ham o‘zini yolg‘iz his qiladi. Gunoh qilmaydigan odam yo‘q, tavba qilmaydigan odam bor. Qancha ko‘p tavba qilsak, shuncha gunoh qilmagandek bo‘laveramiz. Hayotimizning xotirjam va shirin bo‘lishi gunoh qilmasligimizga bog‘liqdir. Hozir ko‘pchilik hayotning farovon bo‘lishini pulga taqaydigan bo‘lib qolgan. Ko‘p molu dunyoga ega bo‘lgan odamlar ham, agar gunohni ko‘p qilsa, zo‘r yashay olmaydi. Va aksincha gunohni kam qilib, istig‘forni ko‘p aytadigan kishi faqir bo‘lsa ham, zo‘r yashaydi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam faqir bo‘lganlar. Sahobalarning ko‘plari ham faqir bo‘lishgan. Lekin hayotlari sokin, saodatli edi. Biz ham hayotimiz shirin bo‘lishini istasak, ibodatlarni o‘z vaqtida ado etib, qo‘limizdan kelganicha yaxshilik qilib, gunoh-ma’siyatlardan tiyilaylik.

 

Internet ma’lumotlari asosida Nozimjon Hoshimjon tayyorladi

Maqolalar
Boshqa maqolalar
Maqolalar

Imom Moturidiyning Hanafiy mazhabini yoyishdagi o‘rni

04.07.2025   4535   1 min.
Imom Moturidiyning Hanafiy mazhabini yoyishdagi o‘rni

Imom Abul Mu’in Nasafiy rahmatullohi alayh "Tabsiratul adilla" asarlarida Xuroson va Mavoraunnahr aholisi hanafiylikni Imomi A’zam rahmatullohi alayhning yetakchi shogirdi Imom Muhammad ibn Hasan Shayboniy, uning shogirdi Abu Suraymon Juzjoniy, uning do‘sti Shayx Abu Bakr Ahmad, Shayx Is'hoq Sobih Juzjoniy, Imom Abu Bakr Juzjoniy, Imom Abu Nasr Ahmad ibn Abbos Iyodiy Ansoriy va Imom Moturidiy silsilasi orqali o‘rgangan deb keltiradi. Imom Nasafiyning ta’kidlashlaricha bu olimlar ilk davrdan boshlab Movarounnahrning barcha hududlarida hamda Xurosonning Marv va Balx shaharlarida hanafiylik mazhabini yoyishda jonbozlik ko‘rsatishgan.

Imom Moturidiy rahimahulloh Imom Abu Hanifa rahmatullohi alayhning e’tiqodiy qarashlarini yaxshi o‘zlashtirishdan tashqari mintaqamizda hanafiylik tarqalishida muhim hissa qo‘shganlar.

Kosonsoy tuman "Buzrukho‘ja" jome masjidi imom-xatibi

Sodiqjon Abdurahmanov

Manba: @Softalimotlar

MAQOLA