Sayt test holatida ishlamoqda!
14 Iyun, 2025   |   18 Zulhijja, 1446

Toshkent shahri
Tong
03:04
Quyosh
04:49
Peshin
12:28
Asr
17:39
Shom
20:01
Xufton
21:39
Bismillah
14 Iyun, 2025, 18 Zulhijja, 1446

Islomda vatan va uning himoyasi

09.01.2020   4445   4 min.
Islomda vatan va uning himoyasi

 

       Vatan tushunchasi juda ham keng tushuncha bo‘lib, uni bir  so‘z bilan ifodalab bo‘lmaydi. Vatan bu bizni o‘z bag‘riga olgan makon. Vatan  u shunday bir maskanki, unda nafslar orom oladi. U bir bepoyon zaminki , unda dunyoga kelamiz, unda yashaymiz, oila quramiz, maqsad sari intilamiz va unda vafot etamiz  va unga dafn qilinamiz. U shunday diyorki, agar undan safar qilsak unga mushtoq bo‘lib, uni sog‘inamiz. Safardan qaytsak, sog‘inchdan uning tuprog‘ini shavq va zavq ila ko‘zga suramiz. Vatan tinch bo‘lsa biz ham tinch bo‘lamiz. Ha,  Vatan tushunchasi aytib o‘tganimiz kabi shunchaki aytiladigan so‘z emas, balki u qalb va muhabbat ila his qilinadigan tuyg‘u.

Dinimiz insonlarni vatanparvar bo‘lib, yurtini sevishga, uni himoya qilib, obod etishga chaqiradi.  Yurtini sevgan o‘zini sevibdi.

        Tarixdan ma’lumki,  Rosululloh sallolohu alayhi vasallamga ilk bor vahiy nozil bo‘lganda,  Varaqa ibn Navfal Payg‘ambarimiz alayhissalomga, hali shunday vaqtlar kelib, u zotni qavmlari o‘z yurtlaridan haydab chiqarishlarini aytganlarida,  Rosululloh sallolohu alayhi vasallam mahzun bo‘lib, "ular meni haydab chiqarishadimi" , deyishlari hamda Rosululloh sallolohu alayhi vasallam tug‘ilib o‘sgan vatanlaridan chiqib ketishga majbur bo‘lganlarida, “Ey Makka sendan ko‘ra menga sevimliroq va suyukliroq shahar yo‘q! Agar qavmim meni sendan chiqarmaganida, aslo sendan boshqa joyni makon tutmasdim”, deyishlari har bir insonni tug‘ilib o‘sgan o‘z yurtini sevishiga  yorqin misol bo‘la oladi.

Hakimlar aytadilar: «Kishining vafodorligi uning o‘z vatani uchun qayg‘urishidan, birodarlarini sog‘inishidan va umrining zoye ketkazgan lahzalariga o‘kinib yashashidan bilinadi». 

Alixon to‘ra Sog‘uniy: “Ona Vatanini sevish har bir kishining qalbida g‘ayrat va shijoat uyg‘otadi”, deganlar.

 Vatanini sevgan inson uni himoya ham qiladi. Dinimiz ta’limotiga ko‘ra vatanini himoya qilgan insonga ajr va savoblar berlishi aytilgan. Ibn Abbosdan rivoyat qilingan hadisda Payg‘ambarimiz alayhissalom; “Ikki ko‘z egasini do‘zax otashi kuydirmas: biri bu – Allohdan qo‘rqib yig‘lagan, ikkinchisi – Alloh yo‘lida poyloqchilik qilib uxlamagan kishini”, – deb aytganlar (Termiziy rivoyati).

Boshqa bir hadisda esa bunday deb marhamat qilingan: Rasululoh  sallolohu alayhi vasallam shunday marhamat qilganlar: «Alloh taolo roziligi yo‘lida bir kun chegara hududida posbonlik qilish bir oy kechalari ibodat qilib, kunduzlari nafl ro‘za tutishdan afzaldir».

           Buyuk ajdodlarimizdan biri Kubraviya ta’limotining asoschisi Najmiddin Kubro mo‘g‘ullar bostirib kirganligidan xabar topgach, birinchilardan bo‘lib Vatan himoyasiga otlanadi. Mo‘g‘ul hukmdorlari Najmiddin Kubroning xalq orasidagi obro‘-e’tiborini ko‘rib, unga shaharni tashlab, o‘zi ixtiyor qilgan tarafga ketishni taklif qiladi. Vatanini o‘z jonidan ustun ko‘rgan Najmiddin Kubro bosqinchilarga qarshi jangga kiradi va tug‘ ko‘tarib, lashkarlarni olg‘a chorlab borayotgan holatda shahid bo‘ladi. U zot tug‘ni shunchalar jon-jahdi bilan ushlagan ediki, tug‘ni qo‘llaridan kesibgina olishga muvaffaq bo‘lishadi.

      Har bir fuqaro o‘z vatanini sevsa uni himoya qila olsa ana shundagina vatan va uning halqi rivojlanadi taraqqiy topadi. Vatanni qo‘riqlash va uni himoya qilish faqat vatan himoyachilarini emas balki,  har bir yurt vakillarining burchidir. Ammo vatan himoyachisi bo‘lish sharafli burchdir.  Vatan himoyachisi tug‘ilib o‘sgan zaminini, oilasi ,o‘z ota-onasini, butun xalqini himoyasini qiladi. Bu esa o‘z sha’ni va or-nomusi hamda iymon -e’tiqodini himoyasi bilan barobardir.

Har yili mamlakatimizda 14 yanvar – Vatan himoyachilari kunini milliy bayram sifatida nishonlanishligi ham bejiz emas. Vatan  himoyasini sharafli burch deb bilgan vatan posponlari hamda yurt fidoilari bor ekan, xalqimiz tinch, yurtimiz ravnaqi kundan kun taraqqiy topib, bugungi kunimiz ertangi kundan o‘zgacha bo‘lib bormoqdaki, bu o‘zgarishlarni xalqaro hamjamit ham e’tirofi etmoqda.

 

“Bo‘ta buva” jome masjidi imom xatibi

Ziyouddin Mirsodiqov

Maqolalar
Boshqa maqolalar

Qalbingizni zabonsiz toshga aylantirib qo‘ymang.

09.06.2025   6817   4 min.
Qalbingizni zabonsiz toshga aylantirib qo‘ymang.

Har yangi kunning tongini ko‘rganingizda qalbingizni zikr ila to‘ldiring. Iymon zikrlariga quloq tutar ekansiz, borliq Yaratgan Zot sari talpinayotganini his qilasiz. Alloh taolo aytadi: «...Mavjud bo‘lgan barcha narsa hamd bilan Unga tasbeh aytur...»[1]. Balki uyda, balki ko‘chada, qayerda bo‘lsangiz-da, Allohning zikriga shoshiling. Zikrlarni ko‘paytirganingiz sari Allohga bo‘lgan muhabbatingiz ortib boradi, osmonlaru yerning Xoliqi bo‘lgan Alloh taolodek buyuk Zot suyanchig‘ingiz ekanini anglaysiz...

Ushbu misralarni doim yodda tuting:

Gar ersa qalblar Xoliqin zikridin mosuvo,
Alar jasad ichidin joy olgan tosh kabi go‘yo.

Qalbingizni zabonsiz toshga aylantirib qo‘ymang.
Toshda na mehr va na his bor. Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallam: “Robbini zikr qiladigan bilan zikrdan yiroqda bo‘lgan kishi xuddi tirik bilan o‘lik kabidir” [2],  deganlar.

Yana Nabiy alayhissalom: “Sizlarga amallaringizning eng xayrlisi va Sultoningiz huzurida eng pokiza, darajangizni yuqorilatadigan, sizlar uchun tillo-kumushlarni ehson qilgandan-da, dushmaningizga yo‘liqib, uning boshini tanasidan judo qilishingiz, u ham sizning kallangizni bo‘yningizdan uzib tashlashidan-da yaxshiroq amal qaysi ekanini bildirib qo‘yaymi?!” dedilar. Sahobalar: ”Ha, ey Allohning Rasuli”, deyishdi. U zot: U Allohning zikridir”,3] dedilar.

Ubayd ibn Umayr aytadilar: “Mo‘minning amal daftaridagi hamd ila tasbeh – u bilan dunyo tog‘laricha tillo sudralib yurishidan xayrlidir”.

Nabiy alayhissalom yana boshqa bir hadisda: «Alloh taoloning fazilat izlab kezib yuruvchi farishtalari bo‘lib, ular zikr aytib o‘tirilgan davralarni izlab yurishadi. Shu asnoda zikr bo‘layotgan davrani topishsa, farishtalar zikr halqasidagilar bilan birgalikda o‘tirishadi va bir-birlarini qanotlari bilan o‘rab olishadi, shu tarzda zikrdagi kishilar bilan dunyo osmonining orasi farishtalar bilan to‘lib ketadi. Zikr halqasidagi kishilar tarqalib ketishsa, farishtalar osmonga ko‘tarilib ketishadi.

Keyin Alloh taolo hammasini bilib turgani holda, ulardan: “Qayerdan keldinglar? – deb so‘raydi. Ular: “Biz yerdagi bandalaring oldidan keldik. Ular Senga tasbeh aytyaptilar, takbir, tahlil aytib, Senga maqtov yo‘llayaptilar va O‘zingdan so‘rashyapti”, deb javob qaytarishadi.

Alloh taolo: “Ular Mendan nimani so‘rayapti?” – dey­di. Farishtalar javoban: “Sendan jannatingni so‘rashyapti”, deyishadi.  Alloh taolo: “Ular jannatimni ko‘rishganmi?” – deya farishtalardan yana savol so‘raydi. Farishtalar javob berib: “Yo‘q! Ey Yaratgan Zot!” – deyishadi. Alloh subhanahu va taolo yana: “Mabodo ular jannatimni ko‘radigan bo‘lsalar, holat qanday bo‘ladi-ya?” – deydi. Farishtalar: “Ular yana Sendan panoh tilashyapti”, deyishadi. Alloh taolo savol tariqasida: “Nimadan panoh berishimni so‘rashyapti?” – deydi.

Ular: “Jahannamingdan, ey Yaratgan Zot!” – deb javob qaytarishadi. “Ular do‘zaximni ko‘rganmi?” – deb so‘raydi Alloh taolo. Javob qaytarib: “Yo‘q!” – deyishadi ular.

Alloh taolo: “Ular do‘zaximni ko‘rishsa qanday bo‘larkin?” – deydi.

Farishtalar: “Ular yana Sendan mag‘firat qilishingni so‘rashyapti”, deyishadi.

Alloh taolo: “So‘zsiz ularning gunohlarini kechirdim, ularga so‘rovlarini ato etdim va panoh tilagan narsalaridan ularni O‘z panohimga oldim”, deydi.

Farishtalar: “Ey Yaratgan Zot! Ular orasida falonchi, o‘ta xatokor qul ham bor. U o‘tib keta turib ularning oldiga o‘tirib oldi”, deyishadi. Alloh taolo shunday deya marhamat qiladi: “Uni ham kechirdim! Ular hammajlislari badbaxt bo‘lmaydigan kishilardir”, deydi»[4]dedilar. 

 


[1]  Isro surasi, 44-oyat.
[2]  Imom Muslim rivoyati.
[3]  Imom Termiziy rivoyati.
[4]  Imom Muslim rivoyati.