Bugun muborak juma kuni yurtimiz musulmonlari uchun munosib tuhfa o‘laroq O‘zbekistondagi masjidlar soni yana bittaga ko‘paydi. Buxoro viloyati Qorovulbozor tumanida “Abdulloh ibn Muborak” jome masjidi ro‘yxatdan o‘tkazilib, faoliyat yurita boshladi.
Qorovulbozor tumanida shu vaqtgacha masjid yo‘q edi. Bugungi kunda tumanda 19 000 aholi istiqomat qiladi. Aholining ko‘p qismi jamoat namozlarini ado etish uchun tumandan 50 km masofada joylashgan Kogon tumanidagi masjidlarga qatnar edi. Bu albatta ko‘pchilikka qiyinchilik tug‘dirar, ayniqsa keksalar uchun mushkul holat edi. “Tumanimizda ham masjid bo‘lsa edi”, deya orzu qilishar edi.
Nihoyat bu borada qilingan hatti-harakatlar, urinishlar zoye ketmadi. Aholining bir necha bor qilgan murojaatlari inobatga olinib, mahalliy hokimlik tomonidan masjid qurilishi uchun “Tinchlik” mahallasi hududidan yer ajratildi.
Xalq hashari yo‘li bilan bu joyda zamon talablariga javob beradigan va namozxonlar uchun qulay sharoitlarga ega 450-500 kishilik sig‘imga ega bo‘lgan masjid qurildi. Tegishli hujjatlar tayyorlanib, viloyat adliya boshqarmasidan davlat ro‘yxatidan o‘tkazilganligi haqida guvohnoma olindi. Masjidga islom olamidagi ulug‘ tobeinlardan biri “Abdulloh ibn Muborak” nomi berildi.
Bugun, 27 dekabr kuni masjidda ilk bor juma namozi ado etildi. Shukrona sifatida elga osh dasturxoni yozildi. Marosimga O‘zbekiston musulmonlari idorasi Masjidlar bo‘limi mudiri Muhammadnazar domla Qayumov, ulamolar, imom-xatiblar tashrif buyurib, hudud aholisini yangi masjid bilan muborakbod etdilar.
Qishloq aholisining sevinchi cheksiz. Tillari-yu dillari shukronada, duoda. Ko‘p yillik armonlar bugun barham topdi. Endi ularning ham o‘z masjidlari, imom-xatiblari bor. Qorvulbozorda yana azon baralla yangradi. Haq taoloning rahmatlari azon sadolari yetib borgan joylargacha sakinat ila nozil bo‘ldi, go‘yo. Bu azon hudud aholisi uchun najot chaqirig‘i, ma’rifat, tarbiya, ilohiy rahmatning da’vati bo‘lib qaytib keldi. Zero masjidlardan Alloh taoloning rahmat nurlari taralib turadi. Ibodat, ma’rifat, birodarlik maskani bo‘lib, musulmonlar e’tiqodini mustahkamlashga, axloqining go‘zallashishiga, yomonliklardan uzoqda bo‘lishiga sabab bo‘ladi.
Muhammadnazar domla Qayumov masjid jamoasiga muftiy hazratlarining tabriklari, ezgu tilaklari, duoi xayrlarini yetkazdilar. Masjidlarni barpo etish, obod etishning ulug‘ ajri haqida so‘zlab berdilar. Ayniqsa zarurat bo‘lgan ana shunday chekka joylarda qurilishi ayni muddao ekanligini bildirdilar. Bu joyda toat-ibodatlar, solih amallar, Qur’oni karim tilovati qiyomatga qadar davom etishini tiladilar. Shuningdek, tashkiliy ishlarda faollik ko‘rsatgan mutasaddilar, ezgu niyatli kishilar haqqiga duolar qilindi.
Shu bilan O‘zbekistondagi masjidlar soni 2066 taga yetdi. Eslatib o‘tamiz, joriy yilning o‘zida 10 ta yangi masjid ochilib, faoliyat yurita boshladi.
O‘zbekiston musulmonlari idorasi Masjidlar bo‘limi
Savol: Islomda yangi kun qaysi soatdan boshlab kiradi? Masalan, shartli qabul qilingan tartib bo‘yicha soat 00:00 yangi kunning boshlanishi sanaladi? Islomda yangi kunning boshlanishi va tugashi qaysi vaqtdan e’tiborga olinadi?
Javob: Bismillahir Rohmanir Rohiym. Dinimizga ko‘ra, kun shom vaqtidan boshlanadi va keyingi shomgacha davom etadi. Boshqacha qilib aytganda, islomda kun kecha bilan boshlanadi va uning ertasida kun botib, kunduz tugaganida, o‘sha kun ham yakunlanadi. Bunga oyat va hadislardan ko‘plab dalillar bor.
Faqat ayrim ahkomlarda kunning boshlanishi bomdod namozining vaqti kirishi (subhi sodiq)dan boshlanadi va kun keyingi bomdod vaqtigacha davom etadi. Masalan, Hajda Arafot vodiysida turishda hukm shunday.
Shuningdek, ayrim hollarda “kun” tushunchasi yuqoridagidek, 24 soatdan iborat (sutka) ma’nosida emas, balki tunga muqobil – qarama-qarshi ma’noda qo‘llanilishi ham mumkin. Bu holda kun boshlanishi bomdod vaqtidan to quyosh botgunigacha bo‘lgan muddat, ya’ni kunduzdan iborat bo‘ladi. Bunga misol uchun “bir kun ro‘za tutish” deganda aynan shu muddat nazarda tutiladi.
Xulosa qilib aytganda, dinimizdagi umumiy qoidaga ko‘ra, kunning boshlanishi kun botganidan boshlanib, keyingi kun botishigacha davom etadi. Ayrim istisno qilingan holatlarda kunning qachon boshlanib, qachon tugashi dindagi hukmlarga qarab farq qiladi. Vallohu a’lam.
O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Fatvo markazi.