Balog‘at yoshiga yetgan qiz va tug‘ish yoshidan o‘tmagan ayollar bachadonidan hayz va nifos keladi:
Hayz
Hayzning eng kam kelish muddati uch kecha-kunduz, eng uzoq keladigan muddati o‘n-kecha kunduzdir. U kunlarda qon davomli kelmay, ora-sira to‘xtashi ham mumkin. Biroq oraliqdagi bu kunlar ham hayz kunlari hisoblanadi.
Ayollarga hayz ko‘rgan kunlarida: namoz o‘qish, ro‘za tutish, Qur’on o‘qish (Qur’on muallimasi tolibaga so‘zma-so‘z hijjalab Qur’on o‘rgatishi mumkin), Qur’oni karimni ushlash, Ka’bani tavof etish, masjidga kirish, eri bilan juftlashish harom bo‘ladi.
Ayollar hayzdan toza bo‘lgach, hayz ko‘rgan kunlaridagi namozlarning qazosini o‘qimaydilar. Lekin Ramazon ro‘zasini tutmagan kunlarining qazosini tutib berishlari lozim.
Nifos
Ayol tuqqandan so‘ng bachadonidan keladigan qon nifos deyiladi. Nifosning eng uzoq kelish muddati qirq kundir. Eng oz kelish muddati belgilanmagan.
Ayol hayz ko‘rganda unga harom bo‘lgan narsalar nifos ko‘rganida ham harom bo‘ladi. Ayol nifos kunlaridagi namozlar qazosini o‘qimaydi, Ramazon oyida ro‘za tutmagan kunlarining qazosini tutib berishi lozim.
Istihoza
Xastalik tufayli ayollarda tanosil yo‘lidagi yo bachadon tomiri yorilishi sababli keladigan qon “istihoza qoni” deyiladi. Hayz ko‘rganda o‘n kundan o‘tib kelgan; uch kundan oz kelgan qon, nifosda qirq kundan o‘tib kelgan qon va homiladordan kelgan qon istihoza bo‘ladi. U holatlarda ayollar namoz o‘qishni, ro‘za tutishni qoldirmasliklari kerak.
O‘MI matbuot xizmati
Bismillahir Rohmanir Rohiym.
Alloh taologa bitmas-tuganmas hamdu sanolar bo‘lsin.
Payg‘ambarimizga mukammal va batamom salavotu durudlar bo‘lsin.
Salama ibn Akva’ roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi:
«Nabiy sollallohu alayhi vasallam aslamlik bir kishiga odamlar ichida «Kim biron narsa yegan bo‘lsa, kunning qolganida ro‘za tutsin, kim yemagan bo‘lsa, u ham ro‘za tutsin, chunki bugun Ashuro kuni», deb jar solishga buyurdilar».
Ikki Shayx va Nasaiylar rivoyat qilishgan.
Rubayyi’ bint Mu’avviz ibn Afro roziyallohu anhodan rivoyat qilinadi:
«Rasululloh sollallohu alayhi vasallam ashuro kuni ertalab Madina atrofidagi ansorlarning qishloqlariga odam yuborib, «Kim ro‘za tutgan holda tong ottirgan bo‘lsa, ro‘zasini tugal qilsin. Kim og‘zi ochiq holda tong ottirgan bo‘lsa, kunining qolganini (ro‘za bilan) tugal qilsin», dedilar.
Shundan keyin biz uning ro‘zasini tutadigan va yosh bolalarimizga ham Alloh xohlaganicha tuttiradigan bo‘ldik. Masjidga borib, ularga yungdan o‘yinchoq qilib berar edik. Birortasi ovqat deb yig‘lasa, iftorgacha unga o‘shani berar edik».
Muslim rivoyat qilgan.
Ibn Abbos roziyallohu anhumodan rivoyat qilinadi:
«Men Nabiy sollallohu alayhi vasallamning ushbu kun – Ashuro kunining hamda ushbu oy, ya’ni Ramazon oyining ro‘zasidan tashqari biror kunni boshqasidan afzal ko‘rib, ro‘za tutishga qasd qilganlarini ko‘rmadim».
Ikki Shayx rivoyat qilgan.
Izoh: Ya’ni, Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallam qachon Ashuro kuni kelar ekan, ro‘zasini tutsam, deb, intiq bo‘lib turar ekanlar. Boshqa biror kunning ro‘zasini tutish uchun bunchalik intizor bo‘lib kutmas ekanlar.
Shuningdek, Ramazon oyini ham qachon kelar ekan, ro‘zasini tutsam, deb, intiq bo‘lib kutar ekanlar. Boshqa biror oyning ro‘zasini tutishni bunchalik intizor bo‘lib kutmas ekanlar. U kishining ummatlari, ya’ni bizlar ham shunday bo‘lishimiz lozim.
Abu Hurayra roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi:
«Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: «Ramazondan keyingi eng afzal ro‘za Allohning oyi muharramdadir. Farz namozdan keyingi eng afzal namoz tungi namozdir», dedilar».
Muslim rivoyat qilgan.
Abu Qatoda roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi:
«Nabiy sollallohu alayhi vasallam: «Ashuro kunining ro‘zasi o‘zidan oldingi yilning gunohlariga kafforat bo‘ladi», dedilar».
Muslim rivoyat qilgan.