Shu kunlarda ijtimoiy tarmoqlarda Toshkentdagi “Iskandarxo‘ja” masjidi imom noibi Majidov Murodning ma’ruzasidagi Najmiddin Kubro hazratlari bilan bo‘lgan it voqeasi keng tarqalmoqda. Undagi ulug‘ zotning nazari tushgan itning qabrini aylangan inson quturish kasalligidan xalos bo‘lishi to‘g‘risidagi rivoyat bahslarga sabab bo‘lmoqda.
O‘zbekiston musulmonlari idorasi mutaxassislari Majidov Murod bilan mazkur masala yuzasidan suhbat olib borganda ma’lum bo‘ldiki, imom-domla mutasavvif olimlar asarlarida kelgan voqealarni bayon qilish asnosida it qabrini aylanish masalasini asossiz ma’lumotlarga tayangan holda noto‘g‘ri gapni aytib yuborganini e’tirof etdi.
O‘z navbatida bildirib o‘tmoqchimizki, Ahli Sunna val Jamoa e’tiqodiga ko‘ra, avliyolarning karomatlari haq ekaniga imon keltiramiz. Bu haqda, Imom A’zam Abu Hanifa rahmatullohi alayhning “Fiqhul akbar” kitobida “Payg‘ambarlarga berilgan mo‘jizalar va avliyolarga ato etilgan karomatlar haq va rostdir”, deyilgan.
Shuni ham aytib o‘tish kerakki, inson xatosini ommaga keng yoyish yoki turlicha talqin qilish mo‘minlik sifati emas. Chin ma’noda isloh qilishni xohlagan odam birovning xatosini ommaga ko‘tarib chiqmay, balki o‘sha odamning o‘ziga aytadi. Imom Shofeiy rahimahulloh “Agar menga yolg‘iz o‘zim turganimda nasihat qilsang, chindan nasihat qilgan, agar odamlar ichida turganimda nasihat qilsang, sharmanda qilgan bo‘lasan” deganlar.
Ta’kidlash zarurki, O‘zbekiston musulmonlari idorasi imom-domlalarni doimo hujjat-dalil bilan gapirishga undaydi. Zero, dinimizni targ‘ib qilishda asossiz rivoyatlarga hojat yo‘q. Shuningdek, Diniy idora mana shunday tariqat ahlining botiniy hikmatlari va karomatlarini tushuntirishda juda ham ehtiyot bo‘lishga chaqiradi.
Alloh taboraka va taolo dinimiz rivoji yo‘lida xizmat qilayotgan barcha xodimlarning tillari va dillarini sahvu xatodan O‘zi asrasin!
O‘zbekiston musulmonlari idorasi Matbuot xizmati
Bismillahir Rohmanir Rohiym
Ilgari musulmonlar ayrim ulamolarni ulug‘lab, “Shayxul Islom” (Islom dini shayxi), “Faxrul Islom” (Islom dini faxri), “Hujjatul Islom” (Islom dini hujjati), “Najmul ulamo” (Ulamolar yulduzi), “Muftiy saqolayn” (Insu-jin muftiysi), “Lisonul mutakallimiyn” (Mutakallimlarning so‘zlovchi tili) kabi unvonlar bilan ataganlar. Bunday atash aslo mubolag‘a bo‘lmagan. Balki u muhtaram ulamolar haqiqatdan ushbu unvonlarga loyiq bo‘lganlar. Masalan, “Shamsul aimma” (Imomlar quyoshi) unvoni berilgan Saraxsiy rahmatullohi alayh o‘n ikki ming risolani yod olgani naql qilingan.
Abu Mansur Moturidiyni yaqindan tanigan ulamolar va shogirdlari tomonidan u zotning martabalarini namoyon etuvchi ko‘plab unvonlar berilgan:
– Imomul hudo (To‘g‘ri yo‘lga boshlovchi);
– Muvattidu aqoidi ahlis sunna (Ahli sunna aqidalari asoschisi).
Abu Mansur Moturidiyning mazkur unvonlari ham aslo mubolag‘a emas, balki u zot haqiqatan shu martabaga loyiq zot bo‘lganlar.
Ulamolar aytadilarki, Hujjatul Islom (Islom dini hujjati) deyilganda faqat Imom G‘azoliy tushunilganidek, Imomul hudo (to‘g‘ri yo‘lga boshlovchi) deyilganda ham faqat Imom Moturidiy tushuniladi.
Abdulqodir Abdur Rahim,
Imom Buxoriy nomidagi Toshkent Islom instituti
katta o‘qituvchisi.