Talaba qushlarga oid ma’lumotlarni yaxshi o‘qib-o‘zlashtirgan edi. O‘quv yili oxirlab, imtihon yaqinlashganda, u zoologiya fanidan bo‘ladigan imtihonga yaxshi tayyorgarlik ko‘rib, qushlar haqidagi ma’lumotlarni yana takrorlab chiqdi. “Imtihondan muvaffaqiyatli o‘tsam kerak” deb o‘ylardi o‘zicha.
Lekin imtihon paytida ustoz unga qushlar haqidagi savolni umuman boshqacha tarzda berdi: talabaning oldiga bir surat qo‘ydi. Suratda bir necha qushlarning oyoq tasvirlari bor edi. Ustoz rasmni berar ekan, “Bu oyoqlar qaysi qushlarga tegishliligini, ularning nomini topishing kerak” dedi. Talaba rasmlarni ko‘rgach, javobni topa olmasligiga ishonch hosil qilib, biroz xijolat bo‘ldi. O‘rnidan turib, ustozning yoniga bordi va qo‘lidagi javob varaqasini bo‘sh holda uzatdi. Ustozning bunday uslubda savol berganidan xafa edi u. Ustoz esa sovuqqonlik bilan “Imtihonda yiqilding” dedi.
Domla javob qog‘ozini olar ekan, talabaga “Ismingni yozmabsan-ku! Isming nima?” deb so‘radi. (Aftidan ustoz darsga kelib, o‘z mavzusini o‘tib ketavergan, talabalarning ismlari bilan qiziqmagan). Shunda talaba achchig‘i kelib, shimining pochasini ko‘tardi-da, “Oyog‘imning shakliga qarab ismimni, kimligimni topib oling” dedi.
Hikmat: “Yaxshi javob olish uchun yaxshi savol bering!”
“Vaziyatlarni boshqarish san’ati” kitobi asosida
Nozimjon Hoshimjon tayyorladi
O‘qilishi: Shahidallohu annahu laa ilaha illa huva val malaaikatu va ulul ilmi qooiman bilqisti laa ilaha illa huval ’aziyzul hakiym.
Ma’nosi: "Alloh adolat ila turib, albatta, Undan o‘zga iloh yo‘qligiga shohidlik berdi. Farishtalar va ilm egalari ham guvohlik berdilar. Undan o‘zga iloh yo‘q. U aziz va hakim Zotdir" (Oli Imron surasi, 18-oyat).
Rasululloh sollallohu alayhi vasallam dedilar: "Kim ushbu oyatni o‘qib, oxirida "Allohdan boshqa iloh yo‘q ekanligiga men ham guvohman" desa, Alloh taolo ushbu oyatning harflari adadicha farishtalarni qiyomat kunigacha o‘sha kishining haqqiga istig‘for ayttirib qo‘yadi".
U zot alayhissalom boshqa hadisda bunday deganlar: "Kim uyquga yotishidan oldin ushbu oyatni o‘qisa, Alloh taolo yetmish mingta farishtani yaratadi va ular qiyomat kunigacha o‘sha kishining haqqiga istig‘for aytib turadilar".
Abu G‘olib aytadilar: "Men Kufaga tijorat qilish uchun borganimda A’mashga qo‘shni bo‘lib turdim. Shunda u kishini har kecha ushbu oyatni takror va takror o‘qigani va undan keyin: "Men ham Alloh guvohlik bergan narsaga guvohman, men ushbu guvohligimni Allohga omonat qilib topshiraman. Qiyomat kunida Alloh taolo menga omonatimni qaytargay" deganlarini eshitar edim.
Shunda u kishidan buning sababini so‘raganimda, aytgan edilar: "Abu Voil menga Ibn Mas’uddan rivoyat qilib aytgan, Rasululloh sollallohu alayhi vasallam bunday deganlar: "Kim ushbu oyatni o‘qib, oxirida ushbu kalimalarni aytsa, qiyomat kunida Alloh taolo unga xitob qilib bunday deydi: "Bandam menga bergan va’dangda turding, ya’ni tavhidda, Men ham O‘z va’damda turaman. Ey, maloikalarim! Jannatning hamma eshiklarini ochinglar, bu bandam xohlagan eshigidan kirsin", deydi".