Talaba qushlarga oid ma’lumotlarni yaxshi o‘qib-o‘zlashtirgan edi. O‘quv yili oxirlab, imtihon yaqinlashganda, u zoologiya fanidan bo‘ladigan imtihonga yaxshi tayyorgarlik ko‘rib, qushlar haqidagi ma’lumotlarni yana takrorlab chiqdi. “Imtihondan muvaffaqiyatli o‘tsam kerak” deb o‘ylardi o‘zicha.
Lekin imtihon paytida ustoz unga qushlar haqidagi savolni umuman boshqacha tarzda berdi: talabaning oldiga bir surat qo‘ydi. Suratda bir necha qushlarning oyoq tasvirlari bor edi. Ustoz rasmni berar ekan, “Bu oyoqlar qaysi qushlarga tegishliligini, ularning nomini topishing kerak” dedi. Talaba rasmlarni ko‘rgach, javobni topa olmasligiga ishonch hosil qilib, biroz xijolat bo‘ldi. O‘rnidan turib, ustozning yoniga bordi va qo‘lidagi javob varaqasini bo‘sh holda uzatdi. Ustozning bunday uslubda savol berganidan xafa edi u. Ustoz esa sovuqqonlik bilan “Imtihonda yiqilding” dedi.
Domla javob qog‘ozini olar ekan, talabaga “Ismingni yozmabsan-ku! Isming nima?” deb so‘radi. (Aftidan ustoz darsga kelib, o‘z mavzusini o‘tib ketavergan, talabalarning ismlari bilan qiziqmagan). Shunda talaba achchig‘i kelib, shimining pochasini ko‘tardi-da, “Oyog‘imning shakliga qarab ismimni, kimligimni topib oling” dedi.
Hikmat: “Yaxshi javob olish uchun yaxshi savol bering!”
“Vaziyatlarni boshqarish san’ati” kitobi asosida
Nozimjon Hoshimjon tayyorladi
Bilasizmi? Silikat moddasiga boy bo‘lgan tuproqqa dafn qilingan insonning skeleti vaqt o‘tishi bilan tosh va xarsangga aylanadi.
Agar u pirit (temir sulfidi) moddasiga boy mintaqaga dafn qilinsa, unday jasad temir haykalga aylanib qolishi mumkin!
Bu ilmiy haqiqat yaqinda aniqlangan bo‘lsa-da, Qur’onda bu haqida 1445 yil oldin hayratlanarli tarzda juda aniqlik bilan bayon etilgan. Qur’onda bunday deyilgan:
وَقَالُوا أَإِذَا كُنَّا عِظَامًا وَرُفَاتًا أَإِنَّا لَمَبْعُوثُونَ خَلْقًا جَدِيدًا
"Ular: “Biz suyaklarga va chang- tuproqlarga aylanib ketganimizdan keyin ham, yangitdan tiriltirilamizmi?” dedilar. “Sen ularga, toshga yoki temirga aylaninglar”, deb ayt"
(Isro surasi, 50-oyat).
Bu oyat yaqin yillarda kashf etilgan — suyaklari toshga aylangan yoki temir haykalga aylangan qazilmalarga ochiq va ravshan ishora qilmoqda. Go‘yoki Qur’onda xabar berilgan ushbu dalillar olimlar kashf qilishlarini uzoq asrlardan beri kutib yotgandek.
Shunday ekan, aqlli inson bunday ochiq-oydin va ravshan mo‘jizani qanday inkor qila oladi? Qur’onning bu mo‘jizasi kunduzdagi quyoshdek ravshan emasmi?
Homidjon domla ISHMATBЕKOV