Sayt test holatida ishlamoqda!
13 Iyul, 2025   |   18 Muharram, 1447

Toshkent shahri
Tong
03:20
Quyosh
05:01
Peshin
12:34
Asr
17:40
Shom
20:00
Xufton
21:33
Bismillah
13 Iyul, 2025, 18 Muharram, 1447

DAYUS KIM?

23.08.2019   27288   2 min.
DAYUS KIM?

Nabiy sollallohu alayhi vasallam: «Uch kimsa borki, Alloh azza va jalla qiyomat kuni ularga (rahmat nazari ila) qaramaydi: ota-onasiga oqq bo‘lgan kimsaga, erkakshoda ayolga, dayusga. Va uch kishi jannatga kirmaydi: ota-onasiga oqq bo‘lgan kimsa, aroq ichishga mukkasidan ketgan kimsa, berganini minnat qiluvchi kimsa» dedilar. Imom Ahmad va Nasoiy rivoyat qilishgan.

Imom Ahmadning rivoyatlarida bunday kelgan: «Uch kishi borki, Alloh taolo ularga jannatni harom qilgan: aroqqa mukkasidan ketgan, oqq bo‘lgan, ahlida iflos ish (zino) sodir bo‘lishiga rozi bo‘lgan kimsa».

Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: «Uch kishi hech qachon jannatga kirmaydi: erkaklardan dayus, ayollardan erkakshoda va xamr (aroq)ga mukkasidan ketgan kimsa» dedilar. Sahobalar: «Ey Allohning Rasuli, xamr (aroq)ga mukkasidan ketgan kimsani tushundik. Ammo erkaklardan dayus kim?» deb so‘rashdi. Ul zot sollallohu alayhi vasallam: «Ahli (xotini)ning oldiga kimlar kirishiga parvo qilmaydigan kimsa» dedilar. Biz: «Ayollardan erkakshodasi kim?» deb so‘radik. Shunda u zot sollallohu alayhi vasallam: «O‘zini erkaklarga o‘xshatgan ayol» deb javob berdilar.

Demak, kengroq olib qaraydigan bo‘lsak, dayus:

  • o‘ziga qarashli ayollarning oldiga kimlar kirayotganiga parvo qilmaydigan «erkak»;
  • ayoli, qizi, singlisi, nabirasi telefonda, smsda, internetda kimlar bilan gaplashayotganiga e’tibor bermaydigan «erkak»;
  • ayoli, qizi, singlisi, nabirasi ko‘chada, bozorda kimlar ila yurgani bilan ishi bo‘lmaydigan «erkak»;
  • ayoli, qizi, singlisi, nabirasi Turkiya, Qorasuv, Dubayga «tovar opkelaman» deb, mahramsiz ketsa indamay dovdirga o‘xshab o‘tiradigan, xotini, qizi, singlisi, nabirasining u yoqlarda nimalar qilayotganiga parvo qilmaydigan «erkak»;
  • to‘ylarda erkaklar oldida ayoli, qizi, singlisi, nabirasi raqsga tushsa, «O‘tir joyingga, yana bir marta likillaganingni ko‘rsam oyog‘ingni urib sindiraman, meni dayus bo‘lishimni, jannatdan mahrum bo‘lib, do‘zaxga kirishimni istayapsanmi?» deyish o‘rniga, tirjayib o‘tiradigan, borib pul qistiradigan «erkak»;
  • ayoli, singlisi, qizi va nabirasi avratlari ochiq holda ko‘chaga chiqsa, ularni tergash, tanbeh berish, bu behayolikdan qaytarish o‘rniga, og‘ziga talqon solgandek indamaydigan «erkaklar»dir.

Demak, Alloh taolo qiyomat kuni dayusga rahmat nazari ila boqmas ekan.

Demak, Alloh taolo dayusni jannatga kiritmas ekan.

Demak, Alloh taolo dayusga jannatni harom qilib qo‘ygan ekan.

Mahramimiz bo‘lgan ayollarning yurish-turishlarini, kiyinishlarini, gap-so‘zlarini, qayerga borib, kimlar bilan ko‘rishayotganlarini nazoratga olaylik!

Alloh taolo barchamizni dayuslikdan asrab, hamiyat, rashk, qizg‘onish tuyg‘ularimizni mustahkam qilsin!

 

Nozimjon Hoshimjon tayyorladi

Maqolalar
Boshqa maqolalar
Maqolalar

Tinchlik, adolat, erkinlik, hikmat borasidagi oyatlar

11.07.2025   1698   1 min.
Tinchlik, adolat, erkinlik, hikmat borasidagi oyatlar

Islom so‘zining ma’nolaridan biri tinchlikdir. Musulmonlar o‘zaro bir-birlari bilan ushbu so‘z orqali salomlashadilar, namoz vaqtida mo‘min banda aytadigan eng oxirgi kalom ham, Alloh taoloning  go‘zal ismlaridan biri, jannatning nomlaridan biri ham “As-Salom” – tinchlikdir.

Tinchlik, adolat, erkinlik, hikmat borasida ko‘plab oyatlar bor.

Qur’oni karim har bir insonga e’tiqod erkinligini kafolatlaydi. “Sizlarning diningiz o‘zlaringiz uchun, mening dinim o‘zim uchundir” (“Kafirun” surasi, 6-oyat).

E’tiqodni yoyishda zo‘rlik o‘tkazish ta’qiqlangan. “Dinda zo‘rlash yo‘q” (“Baqara” surasi, 256-oyat).

Aqlga mos, dalil-isbotli, hayotga tatbiq etiladigan yondoshuv orqali, har bir insonning aqliy darajasi va holatini hisobga olib, qalbga ta’sir qiluvchi, muloyim uslubda, agar bahs va munozara bo‘lsa, xushmuomala, adolatli va madaniyatli tarzda fikr almashish, da’vat etiladi.

“Parvardigoringizning yo‘li – diniga donolik, hikmat va chiroyli pand-nasihat bilan da’vat qiling! Ular bilan eng go‘zal yo‘lda mujodala, munozara qiling! (“Nahl” surasi, 125-oyat).

Har bir insonga, dini, millati va irqiga qaramasdan, adolat bilan munosabatda bo‘lish, dushmanlik qilmagan bo‘lsa, yaxshilik qilish, ehtirom ko‘rsatish Islom ta’limotlaridandir.

“Alloh sizlarni dinlaringiz to‘g‘risida sizlar bilan urushmagan va sizlarni o‘z diyorlaringizdan haydab chiqarmagan kimsalardan – ularga yaxshilik qilishlaringizdan va ularga adolatli bo‘lishlaringizda qaytarmas. Albatta Alloh adolat qilguvchilarni sevar” (“Mumtahana” surasi, 8-oyat).

 

Ma’rufxon Aloxodjayev,

Namangan shahri “Abdulqodir qori” jome masjidi imom-xatibi

Manba: @Softalimotlar

MAQOLA