Sayt test holatida ishlamoqda!
22 Iyul, 2025   |   27 Muharram, 1447

Toshkent shahri
Tong
03:31
Quyosh
05:09
Peshin
12:35
Asr
17:37
Shom
19:54
Xufton
21:24
Bismillah
22 Iyul, 2025, 27 Muharram, 1447

Ko‘z yoshi ne’matdir!

13.08.2019   2706   1 min.
Ko‘z yoshi ne’matdir!

Agar insonning ko‘zlarida yosh bo‘lmasa nima bo‘lardi? Bu ko‘z yoshining foydasi nima?

Alloh taolo bizning ko‘zlarimiz himoyasi uchun qosh, qovoq, kiprik va ko‘z yoshini ato etgan. Ko‘z yoshi ko‘z soqqasini namlab, uni qurib qolishdan himoya qiladi. Kiprik esa bir necha soniya davomida yumilib-ochilib turadi va bu orqali ko‘z yoshining ko‘zning hamma joylariga yetib borishini ta’minlaydi. Agar ko‘zdan suyuqlik chiqmaganda ko‘z qurib qolgan va tez orada o‘z faoliyatini bajara olmay qolgan bo‘lardi.

Ha, ko‘z yoshi ko‘zni namlash va unga yopishgan turli bakteriyalarni yuvish vazifasini bajaradi. Unda yana biz bilmagan ko‘plab foydalar, vazifalar bor. Inson yig‘laganda, uning ko‘zida joylashgan bezlar yosh ishlab chiqaradi. Ma’lumki, inson turli sabablarga ko‘ra yig‘laydi. Ba’zilar siqilib, ba’zilar og‘riqdan, ayrimlar dunyo uchun yig‘laydi. Ammo yig‘ilarning ichida eng afzali va ulug‘i Alloh taolodan qo‘rqib yig‘lashdir. Ha, inson Robbisidan qo‘rqib yig‘lasa, uning ko‘zlari eng yaxshi ko‘z yoshini ishlab chiqaradi. Bu shunday ko‘z yoshiki, u oxiratda do‘zax olovini o‘chira olishi haqida hadisi shariflarda aytilgan.

Alloh taolo Qur’oni Karimda shunday marhamat qilgan:

وَيَخِرُّونَ لِلأَذْقَانِ يَبْكُونَ وَيَزِيدُهُمْ خُشُوعاً

“Va yuzlari ila yiqilib yig‘larlar va u xokisorliklarni ziyoda qilur” (Isro surasi, 109-oyat).

Alloh taolodan qo‘rqib, gunohlarini eslab yig‘lagan kishining ko‘zyoshlari nafaqat uning ko‘zlarini namlab, uni mikroblardan tozalaydi, balki, Allohdan qo‘rqib to‘kilgani uchun oxiratda do‘zax olovidan himoyalanishiga sabab bo‘ladi.

 

Abduddoim Kahelning maqolasi asosida

Nozimjon Iminjonov tayyorladi

Maqolalar
Boshqa maqolalar

Yarimta olma haqqi

21.07.2025   2970   2 min.
Yarimta olma haqqi

Sobit ibn Ibrohim tahorat ola turib ariqda oqib kelayotgan bir olmaga ko‘zi tushadi va olmani olib yeydi. Olmaning yarmini yeb bo‘lganida, uning haqqi haqida o‘ylab qoladi. Shu xayolda Sobit ibn Ibrohim ariq chetidan yurib olma oqib chiqqan bog‘ga kiradi va bog‘ egasiga:

– Yeb qo‘ygan yarimta olmam uchun haqqingizni halol eting. Qolgan yarmi mana, oling, – deydi.

– Mayli, haqqimni halol etaman, faqat bir shartim bor, – deydi bog‘ egasi yigitning halol, taqvoli ekanini anglab.

– Shartingizni ayting, – deydi Sobit ibn Ibrohim.

Shunda bog‘ egasi:

– Bir qizim bor, uni nikohingga olasan. Lekin rozi bo‘lishingdan avval uning holatidan seni ogoh etishim lozim. Qizimning ko‘zi ojiz, hech narsani ko‘rmaydi, soqov – gapirmaydi va yana qulog‘i eshitmaydi – kar, qimirlamaydi – shol, – deydi.

Bog‘ egasining gaplarini eshitgan Sobit ibn Ibrohim lol bo‘lib qoladi. Yeb qo‘ygan yarimta olmaning haqqidan qo‘rqib, qizga uylanishga rozi bo‘ladi va:

– Mayli, taklifingizni qabul qildim, zora shu bilan Allohning roziligiga erishsam, – deydi.

Ota qiziga oq fotiha beradi. To‘y-tomoshalar o‘tgach, Sobit ibn Ibrohim salom berganicha qizning yoniga kiradi. Qiz salomga alik qaytargancha qo‘li ko‘ksida qulluq qiladi.

Yigit bo‘layotgan ishlardan hayratlanadi: Bu juda g‘alati-ku, soqov emas ekan-da, salomimga javob berdi. Tik turibdi, demak shol ham emas. Qo‘li ko‘ksida, bundan chiqdi ko‘zlari ham ko‘radi”.

Yigit shoshgancha tashqariga chiqadi va qizning otasiga: “Bu menga va’da qilingan qiz emas-ku, ko‘r, soqov, kar va shol deganingizning boisi ne?!” – deydi.

“Nega endi?” – izoh beradi qizning otasi: “Bu o‘sha qiz. Ko‘zi ojiz deganim – uning ko‘zlari Alloh harom qilgan narsaga boqmagan, qulog‘ining karligi – Alloh harom qilgan narsalarga quloq tutmagan, soqovligi ham rost, chunki tili Allohning zikrigagina aylangan, sholligi – yomon ishga yurmagan”.

Sobit ibn Ibrohim birovning haqqidan qo‘rqqanligi evaziga oliy mukofotga erishadi. Vaqt o‘tishi bilan uning ayoli yer yuzini ilm va fiqhga to‘ldirajak bir zotga, buyuk Imom Abu Hanifaga homilador bo‘ladi.