Journal of Hospital Infection nomli tibbiy jurnalda soqolni doim o‘tkir tig‘li asbob bilan qirib olishning zararlari haqida yangi tadqiqot xulosasi e’lon qilindi.
Unda aytilishicha, soqolni qirib olish yuzda ko‘rinar-ko‘rinmas jarohatlar paydo bo‘lishiga olib kelar ekan. Bunga sabab soqol orasidagi bakteriyalarning olingan tuk teshiklari orqali teri ostiga kirishidir.
Soqollilar va soqoli olinganlar ustida olib borilgan bu tajribaning ko‘rsatishicha, doim soqolni o‘sitirib yuradigan kishilar soqolini olib yuradiganlarga nisbatan bakteriya zarariga kamroq ro‘baro‘ bo‘lar ekanlar.
Ushbu rasmda soqol tuklari orasida tabiiy ravishda yashovchi bakteriya va viruslar ko‘k va sariq rangda berilgan. O‘tkir tig‘li ustara bilan soqolni olish esa ushbu viruslarning teri ostiga kirib olishiga, bu esa surunkali teri yaralari, toshmalar, husnbuzarlar va so‘gallarning ko‘payishiga olib kelishi mumkin ekan. Shu bois shifokorlar soqolni kamroq olishni, agar iloji bo‘lsa, soqolni olmay, qo‘yib yurishni maslahat bermoqdalar.
Tadqiqotchilar yana shunday xulosalarga ham kelishdiki, soqol kishining jozibali, hurmatli va viqorli ko‘rinishiga sabab bo‘lar ekan.
Shuningdek, “Neyshnl geografik” kanalida o‘tkazilgan tajribada soqol kishining ishonchliroq ko‘rinishiga ham sabab bo‘lishi aytilgan.
Ba’zilar o‘ylaganidek, soqol bakteriyalar uyasi emas.
Yuzini kun davomida bir necha marta yuvadigan odamning soqoli orasida zararli bakteriyalar bo‘lmaydi, qolaversa, yuz soqol sababli viruslar hujumidan himoyalangan holda bo‘ladi.
Biz musulmonlar kun davomida tahorat asnosida yuzimizni bir necha bor yuvamiz. Bu esa turli zararlardan himoyalanashimizga bois bo‘ladi.
Ha, aytgandek, soqol yuzni ultrabinafsha nurlar ta’siridan ham himoya qilib, teri saratonining oldini oladi.
Bundan tashqari soqol astma, allergiya kasalliklarining mikroblari og‘iz bo‘shlig‘iga tushib, o‘pkaga yetib borishining ham oldini oladi.
Qolaversa, qishning qahraton sovug‘ida soqol o‘ziga xos izolator vazifasini bajarib, yuz, jag‘ va og‘iz bo‘shlig‘ini sovuqda muzlashdan yoki sovuq urishidan himoyalanishiga sabab bo‘ladi.
Alloh taolo Qur’oni Karimda shunday marhamat qilgan:
وَمَا آتَاكُمُ الرَّسُولُ فَخُذُوهُ وَمَا نَهَاكُمْ عَنْهُ فَانتَهُوا وَاتَّقُوا اللَّهَ
“Payg‘ambar sizga nimani bersa, o‘shani olinglar va nimadan qaytarsa, o‘shandan qaytinglar. Allohdan qo‘rqinglar” (Hashr surasi, 7-oyat).
Alloh taolo bu oyati karimada biz bandalarini Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallamga itoat qilishga, u zot alayhissalom bergan, tavsiya qilgan narsalarini olib, qaytarganlaridan qaytishimizni va bu borada O‘zidan qo‘rqishimizni amr qilmoqda.
Barchamizga yaxshi ma’lumki, soqol qo‘yish Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallamning doimiy sunnatlaridandir. Bizning hanafiy mazhabimizda soqol qo‘yish vojib amal hisoblanadi. U zot sollallohu alayhi vasallam biz ummatlarini soqol qo‘yishga buyurganlar.
Ibn Umar raziyallohu anhu rivoyat qiladilar: «Rasululloh sallallohu alayhi va sallam: «Mo‘ylabni qisqartirib, soqolni mo‘l qo‘yinglar!» — dedilar». Imom Buxoriy rivoyati.
Boshqa bir hadisda esa Nabiy sollallohu alayhi vasallam o‘nta narsa fitratdan (insonning tabiiy qiladigan ishlaridan) deb, shularning orasida soqol qo‘yib, mo‘ylabni qisqartirishni ham zikr qilganlar.
Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallam bizga yaxshiligi, foydalari bor amallarni qilishimizni amr etib, yomonligi, zararlari bor narsalarni qilishimizdan qaytarganlar. Shuning o‘ziyoq u zotning haq Payg‘ambar ekanliklariga yaqqol dalildir.
Abduddoim Kahel maqolasi va internet ma’lumotlari asosida Nozimjon Hoshimjon tayyorladi
Bismillahir Rohmanir Rohiym
Alloh taologa bitmas-tuganmas hamdu sanolar, Payg‘ambarimizga mukammal va batamom salavotu durudlar bo‘lsin!
Qalbim sururi, ko‘zim quvonchi bo‘lgan aziz farzandim! Siz dunyoga kelganingizda mendanda baxtli inson yo‘q edi. Ilk bor mustaqil qadam bosganingiz, “dadajon” deb, erkalanganingiz, telefon qilib “dada uyga qachon kelasiz?” deganingiz kechagidek yodimda.
Ko‘z ochib yumguncha bir zumda ulg‘aydingiz... Maktabda tengqurlaringiz orasida tarbiyangiz bilan ajralib turardingiz.
Yoshligingizdan orzu qilgan Toshkent Islom institutining talabasi bo‘lish baxtiga erishsin deya kechalari onangizning yig‘lab qilgan duolari, “Allohim farzandimga manfaatli ilm bergin” deb qilgan iltijolarim ijobat bo‘lganini eshitganimda ko‘z yoshlarimni tiyolmagandim. Yuzlab qorako‘zlar ichidan talaba bo‘lish baxti sizga nasib bo‘lgani uchun Robbimga hamdlar aytdim.
Mana oradan 4 yil o‘tdi. Bugun bu fayzli va muborak dargohni tark etmoqdasiz.
Ey Farzandim! Bugun fursatdan foydalanib, Sizga kichik bir nasihatni qilmoqchiman. Unga umringizning oxirgi lahzalarigacha amal qilishingizga Alloh tavfiq berishini so‘rab qolaman.
Aziz dilbandim! Siz endigina 4 bahorni ko‘rgan bolakay edingiz. Jajji qo‘llaringizdan tutib sizni bog‘chaga olib ketardim. Shunda do‘kondagi mashina o‘yinchog‘ini ko‘rib qolib, olib bering deb rosa xarxasha qilgandingiz. Olib berishni juda istardimku, ammo afsuski oldimda shu kichkinagina o‘vinchoqni olib berishga ham pulim yo‘q edi....Jonimni so‘rashsa sizga berishga tayyorman bolam... o‘zimdan afzal inson bo‘lishingiz uchun bor imkoniyatimni ishga solib harakat qilaman. Ba’zan duoda o‘zimni unutsamda, sizni aslo unutmayman.
Oradan yillar o‘tib, Rasulimiz alayhissalomning sunnatlariga muvofiq nikoh to‘yingizni o‘tkazdik. Shu kuni sizni muborak etgani so‘zga chiqqanimda sizga mendan arazlab, hatto gaplashmay qo‘yishingizga sababchi o‘sha kichkina mashinani topshirganimda juda uyalib, yuzlaringiz qizarib ketgandi...
Jonim bolam, niyatim sizni uyaltirish emas... Sizga faqat yaxshiliklarni tilayman. Sizga butun umringiz va oxiratingiz uchun kerak bo‘ladigan muhim bir saboqni amaliy tarzda yetkazgim keldi, xolos...
Unutmangki, kunlar o‘tib Allohning huzuriga qaytarilasiz. Bir kun aniq Robbimizning oldida turamiz. Alloh taolo har birimizning qilgan amalimizni birma-bir hisob-kitob qiladi. Shunday kunda ummati Muhammad bo‘lgan siz dilbandim amallaringizning juda oz va kichkinaligi bilan butun xaloyiqning oldida uyalib qolmang! Buning uchun har bir amalingizni xolis Alloh taolo uchun qiling! Hech kimni g‘iybat qilmang, boshqalarga hasad qilmang!
Unutmangki, siz Alloh taoloning dinini yetkazishdagi omonatdorsiz. Ulug‘ zotlarga ilm beshigi bo‘lgan ma’hadning vakilisiz. Siz ularga so‘zsiz munosib bo‘lishingiz kerak. Zero, xalqimiz muborak Islom dinimizni – imom timsolida ko‘radi.
Bizni zalolatdan hidoyatga, zulmatdan yorug‘likka, jaholatdan ma’rifatga, baxtsizlikdan saodatga olib chiqqan, bu yo‘lda mollarini ham, jonlarini ham ayamagan, hamisha faqat biz bevafo ummatning g‘amida bo‘lgan sevikli Payg‘ambarimiz Muhammad Rasululloh sollallohu alayhi vasallam nimaga buyurgan bo‘lsalar shuni mahkam tuting, nimadan qaytargan bo‘lsalar undan tiyiling. Hadislarini yodlashga haris bo‘ling, hayotlari, sifatlari, xulqlari va yo‘llarini ko‘proq o‘rganing va ularga amal qiling.
Aslo erishgan yutug‘ingiz bilan cheklanib qolmang. Kimdir yoki nimadir uchun ilm olmang. Eng muhimi – ilm ibodat ekanini unutmang!
Qur’onni qo‘lingizdan qo‘ymang. Qur’onga muhabbatli bo‘ling!
Jigarporam, musofirchilik, ota-onadan uzoqda yurish, ularga bo‘lgan mehrni ham uzoqlashtirmasin. Unutmangki, biz sizni yaxshi ko‘ramiz, siz bizning hamisha qalbimizda, duolarimizdasiz.
Sizni ko‘rishimiz bolaligingizni, baxtli onlaringizni, quvonch bilan yugurib quchog‘imizga o‘zingizni otishingizni yodimizga soladi.
Siz kelmay qo‘ysangiz bizning yuraklar siqilib, sog‘inchdan va xavotirdan jam bo‘lmaydi.
Sizdan yagona iltimosimiz shuki, duolaringizda doimo eslab, Alloh taolodan bizga rahm-shafqat so‘rang. Qaniydi, Jannatda barcha ota-onalar qatorida turganimizda ismlarimiz bilan chaqirilib, “farzandingiz Qur’on yodlab, qilgan solih amallari uchun sizga mukofot – izzat toji kiydiriladi” deganini eshitsak edi... Bu bizning eng buyuk orzuimiz.
Alloh taolo barchamizni jannatda birga qilsin! Izzat tojini kiyadigan zotlardan qilsin! Omiyn.
Davron NURMUHAMMAD