Yolg‘iz keldik - yolg‘iz ketamiz, ammo yolg‘iz yashay olmaymiz. Inson zoti borki, boshqa odamlar bilan, ayniqsa qarindosh-urug‘lar bilan o‘zaro munosabat o‘rnatishga, birgalikda yashashga muhtoj. Hayot birday davom etavermaydi, insonlar bir-biriga yaxshi-yomon kunlarda sherik va suyanch bo‘ladi.
Muqaddas dinimizda qarindoshlarni ziyorat qilib turish, ularga mehr shafqat ko‘rsatish, qarindosh-urug‘chilik vazifalarini ado qilish farz hisoblanadi. Hatto hadisi shariflarda: “Qarindoshlik aloqasini uzib qo‘ygan odam jannatga kirmaydi”, deb ta’kidlangan.
Ba’zida ro‘zg‘or tashvishlari sababli yaqin qarindoshlarning holidan xabar olish uzoq muddatga kechikib ketadi. Go‘yo dunyoning ishlari qolib ketadigandek tuyuladi. “Qarindoshlarni hadeb ko‘rishga borversam yoki ularga doim xayr-u saxovat qilaversam, kambag‘al bo‘lib qolaman, ishlarim yurmay qoladi-ku” – degan o‘y-fikr ham kelib qolishi mumkin. Yo‘q, aslida holat butunlay boshqacha, bu hayotda bizning o‘lchovimizdan boshqacha o‘lchovlar ham bor.
Payg‘ambarimiz Muhammad (sollallohu alayhi vasallam) hadislarida shunday ilohiy o‘lchovlardan birining xabarini berganlar: “Kimni rizqi keng-farovon bo‘lishi va umri uzoq bo‘lishi xursand qilsa, qarindoshlik rishtalarini mustahkamlasin”. Demak, bu ish kishining umriga, vaqtlariga, rizqiga, kasb-korlariga baraka bo‘lar ekan.
Qarindoshlik rishtalari “bor tovog‘im – kel tovog‘im” qabilida qilinadigan ishlar emas. “Falonchi shifoxonada ekan, ko‘rib kelaylik” deyilsa, “U men kasal bo‘lganimda kelib ko‘rdimi, yo‘q, biz ham bormaymiz” – deyilmaydi. Chinakamiga qarindoshlik qilish bu rishta uzib qo‘yilgan qarindoshlar bilan uni qayta tiklash va mustahkamlash bilan bo‘ladi va uni savobi ham ulkan hisoblanadi.
Gohida yaqin qarindoshlar, hatto tug‘ishgan aka-ukalarning arazlashib, yuzko‘rmas bo‘lib yurishlariga guvoh bo‘lib qolamiz. Bu holatlar ikki tarafga ham yarashmaydi, yoshlarga ham ibrat bo‘lmaydi. Qolaversa atrofdagilarning bunga e’tiborsiz qarab turishari to‘g‘ri emas.
Aybsiz do‘st qidirgan do‘stsiz qoladi. Bitta dushmaning bo‘lsa ko‘p, mingta do‘sting bo‘lsa ham oz. U bilan o‘tgan yaxshi kunlarni eslasin. Endichi... Arazdan kim baraka topdi... Qaysarlik bilan nimaga erishdi-yu, nimalardan mahrum bo‘ldi. Arazlarni to‘xtatish, xatolarni kechirish, gina-kuduratlarni tashlash kerak.
Qaysarlik yaxshilikka olib bormaydi. O‘zi haq bo‘lib tursa, 3 kundan ortiq arazlashish, aloqani uzish halol emas. Bu ishda ehtiyot bo‘lish, arazlashgan inson bilan tezroq yarashish choralarini izlab, buni amalga oshirish lozim.
Hadisi sharifda bu haqda ogohlantirilgan: “Musulmon kishining boshqa bir musulmondan uch kechadan ortiq arazlashishi halol emas. Ikkovlari uch kechadan ortiq arazlashib yursa va shu holda davom etishsa, ikkovi ham haqdan chetlagan bo‘ladi. Ulardan qay biri birinchi bo‘lib (arazdan) qaytsa, bu uning gunohlariga kafforat bo‘ladi. Agar ular arazlashgan holida vafot etsa, ikkovlari ham jannatga kirmaydi”.
Aka-uka, opa-singil, amaki-tog‘a, amma-xola, ularning farzandlari, quda-andalar va boshqa barcha qarindoshlar bilan aloqani mustahkamlash, holidan xabar olib turish, kasal bo‘lsa – borib ko‘rish, mushkuli bo‘lsa – yordam berish, yaxshi kunlarda xursandchiligiga sherik bo‘lish, qiyinchilik va sinovli kunlarda suyanchiq va dalda bo‘lishga harakat qiling!
Donolar aytadi: Ikki narsa doimiy bo‘lmaydi: yoshlik va quvvat. Ikki narsa balo-ofatni qaytaradi: sadaqa va qarindoshlik rishtalarini bog‘lash.
Guliston tumani bosh imomi, “Islomobod” masjidi imom-xatibi DILMUROD SULAYMONOV
#xabar #haj2025 #tabrik
Muqaddas zaminda haj ibodatini ado etayotgan millionlab mo‘min-musulmonlar qatori 15 ming nafar yurtdoshlarimiz Mino va Arafot kabi muborak manzillarda ulug‘ amallarni ixlos ila bajarmoqdalar.
Shu yil 5 iyun Arafa kuni Makkai mukarramadagi Arafot hududida bo‘lib turgan hojilarimiz toatu ibodatlarda bo‘lib, muhtaram Prezidentimiz va xalqimizga Qurbon hayiti tabriklarini yo‘lladilar. (https://muslim.uz/e/post/43499-o-zbekiston-hojilarining-prezident-shavkat-mirziyoyevga-qurbon-hayiti-munosabati-bilan-yo-llagan-tabrigi) Uni haj ibodatini ixlos ila ado etayotgan hojilarimiz nomidan O‘zbekiston musulmonlari idorasi raisi, muftiy Shayx Nuriddin Xoliqanazar hazratlari o‘qib eshittirdilar. Unda jumladan bunday deyilgan:
“Hurmatli Prezident Sizni va Siz orqali yurtdoshlarimizni haj ibodatini ado etayotgan hamyurtlarimiz nomidan musulmon ummati uchun eng ulug‘ bayram – Qurbon hayiti bilan samimiy muborakbod etamiz.
Biz, o‘zbekistonlik hojilar shunday fayzli kunlar uchun shukronalar aytib, Haq taolodan jonajon yurtimizga qut-baraka, aziz xalqimizga farovonlik va farzandlarimizga barkamollik so‘rab ezgu duolar qilmoqdamiz.
Zero, Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallam “Duolarning eng yaxshisi arafa kuni qilingan duodir”, deb xushxabar berganlar.
Shuningdek, hojilarimiz gunohlar afv etiladigan va duolar ijobat bo‘ladigan Arafotda turib, Alloh taolodan Yurtboshimizga mustahkam sog‘liq, uzoq umr va ulkan muvaffaqiyatlar tilab, xayrli ishlari doimo bardavom bo‘lishini iltijo qilib so‘rashdi.
Shu bilan birga yurtimiz hojilari yaratib berilgan imkoniyatlar va ko‘rsatilgan ehtiromdan ruhlanib, yurtga qaytgandan keyin “Yangi O‘zbekistonning tinchlik va ma’naviyat targ‘ibotchilari” degan ezgu tashabbusni amalga oshirishni bir ovozdan ilgari surdilar. (https://muslim.uz/e/post/43499-o-zbekiston-hojilarining-prezident-shavkat-mirziyoyevga-qurbon-hayiti-munosabati-bilan-yo-llagan-tabrigi)
Alloh taolo mo‘min-musulmonlarning hajlarini mabrur aylasin.
O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Matbuot xizmati