Jobir ibn Abdulloh raziyallohu anhudan rivoyat qilingan hadisi sharifda, Hazrati Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi va sallam: “Mo‘min mo‘minning birodaridir, hech bir holatda uning nasihatini yerda qoldirmaydi”. (“Jomi’ as-sag‘ir” 2/157), deb marhamat qilganlar.
Dinimizda mo‘minlar bir-birlari bilan aka-uka kabidirlar. Shunday ekan, mo‘minlar o‘rtasidagi haqiqiy munosabat tug‘ishgan birodarlari bilan qiladigan munosabati kabi bo‘lishi kerak. Hatto ziyodaroq bo‘lishi lozim. Shu sababdan birodarini sevmoq, unga go‘zal muomala qilmoq, uning oldida kamtar bo‘lmoq, o‘zining va aka-ukasining obro‘sini himoya kilgani kabi uning ham sharafini himoya qilmoq mo‘minlik, birodarlik shartlaridandir.
Bunday birodarlik Rasululloh sollallohu alayhi vasallam hazratlari Madinaga borgan vaqtlarida sahobai kirom o‘rtasida tadbiq etilgan. Bunday samimiy birodarlikni dunyo bir marotaba ko‘rdi. Yana bir bor ko‘rishi, balki, faqat jannatda nasib etar. Chunki bu birodarlik Makkada bor-yo‘g‘ini qoldirib, faqat Allohning roziligi uchun hijrat qilgan makkalik muhojirlar bilan ularni quchoq ochib kutib olgan Ma-dina xalqi – ansorlar orasida yuzaga keldi. Islomga yordam berganlari uchun madinalik musulmonlar ansor – yordamchi deyildi. Madinalik ansor makkalik muhojir birodariga bor-yo‘g‘ini topshirib, haqiqiy birodarlik muomalasi qilgan bo‘lsalar ham, ahli Makka – muhojirlar o‘zlariga ko‘rsatilgan bu insoniy birodarlikka minnatdorlik bildirish bilan birga, birodarlariga ortiqcha yuk bo‘lmaslik uchun savdo-sotiq bi-lan shug‘ullana boshladilar. Biroz vaqtdan so‘ng esa ularning o‘zlari boshqa muhtojlarga yordam bera boshladilar. Muhojirlardan hazrati Abdurrahmon ibn Avf (Alloh undan rozi bo‘lsin) Shom safaridan kelgan savdo mollarini tuyalari bilan birga Madina kambag‘allariga ehson qilganlar.
Ma’lumki, inson nuqsondan xoli emas. Ammo musulmon o‘z birodaridagi ba’zi kamchiliklarni shartta yuziga solmaydi. Balki munosib bir vaqtda munosib bir zabon bilan hamda tanho bir joyda aytadi va nasihat qiladi. Birodarining xa¬toyu kamchiliklarini oshkor aytish johillarning harakatidir. Zero, buning foydadan ko‘ra zarari ko‘proq bo‘ladi. Chunki o‘rtada hasad, kin-adovat, janjallar kelib chiqishi mumkin. Shuning uchun nasihat qiluvchilar, mutlaq tanho bir joyda, shirin til bilan o‘zining kamchiliklarini ham biroz misol keltirib, uni o‘zidan sovutib, uzoqlashtirmaydigan darajada o‘git berishlari lozim. Har holda, barchamiz nasihatga muhtojmiz.
Bir-birimizni to‘g‘ri kuzattan holda to‘g‘ri yo‘lga chaqirishimiz ham dinimiz amri, ham dunyoyu oxiratimizning saodati uchun zarurdir. Fayyozi Mutlaq hammamizga shunday go‘zal xulq egasi bo‘lmog‘imizni nasib aylasin.
Shayx Muhammad Zohid Qo‘tquning
“Mo‘minning sifatlari” kitobidan
O‘zbekistondagi Islom sivilizatsiyasi markazida Ilmiy kengashning Markaz ekspozitsiyasini boyitish va takomillashtirish masalalariga bag‘ishlangan navbatdagi uchrashuvi bo‘lib o‘tdi. Unda Din ishlari bo‘yicha qo‘mita, O‘zbekiston musulmonlari idorasi, Respublika Ma’naviyat va ma’rifat markazi, O‘zbekiston tarixi davlat muzeyi, Milliy kutubxona, Islom sivilizatsiyasi markazi rahbar va xodimlari, akademik va professorlar ishtirok etdi.
Uchrashuvda belgilangan 12 ta Ishchi guruh rahbarlari ishtirokida ekspozitsiyani ilmiy va innovatsion artefaktlar bilan boyitish masalalari, ularni tahlil va nazorat qilish tartiblari muhokama qilindi.
Shuningdek, yig‘ilish davomida ekspozitsiyani tashkillashtirishda hamkorlik qilgan olimlarni moliyaviy rag‘batlantirish, Markaz kutubxonasini interaktiv usulda tashkil qilish bo‘yicha fikr almashildi. Ishchi guruh a’zolariga Markaz ekspozitsiyasini yaratishda loyiha rahbarlari va dizaynerlarning bir-biri bilan uzviy aloqalarini ta’minlash, yaratilgan ijodiy ishlarning mazmuni va xronologiyasiga alohida e’tibor qilish vazifalari qo‘yildi.
Bahrom Abduhalimov, O‘zbekiston Respublikasi Fanlar akademiyasi vitse-prezidenti, Abu Rayhon Beruniy nomidagi Sharqshunoslik instituti direktori:
Ilmiy kengash a’zolari loyihalar qay jarayonga yetgani va ularning umumiy nazoratini o‘z zimmamizga olishimiz kerak. Ishlarga tahlil va tanqid bilan qaramasak, samara bermasligi mumkin. Barchamizning maqsadimiz bir — Mamlakatimiz rahbari belgilab bergan vazifalarni bajarish, ishonchlarini oqlash! Shuning uchun olimlar, soha mutaxassislari, mas’ul shaxslar bahamjihat bo‘lib fikr almashib turishimiz foydadan xoli bo‘lmaydi.
Umida Teshaboyeva, O‘zbekiston Milliy kutubxonasi direktori:
Markaz kutubxonasi bo‘yicha 26 ta loyiha ustida ish olib boryapmiz. Ularning 16 tasi mahalliy va 9 tasi xalqaro darajadagi loyihalardir. Avgustga qadar ishlarning ma’lum qismini tugallashni rejalashtirganmiz. Hozirda bizning loyihalarda muammo yo‘q. Ammo xorij bilan aloqalarni o‘rnatishda, ular bilan mahsulot almashinuvida Markazning yordami kerak bo‘ladi. Kutubxona uchun kerak bo‘lgan zarur texnikalar, moliyalashtirilish jarayonlarini ham aniq belgilab olish zarur. Shu tarzda ishlar ham samarali davom etadi.
Jannat Ismoilova, O‘zbekiston tarixi Davlat muzeyi direktori:
Jarayonlar qizg‘in kechmoqda. Ayni vaqtda biz loyihalar doirasida xalqaro hamkorlar bilan bog‘lanib, fikr almashishga kirishib ketganmiz. Xalqaro hamkorlar ham Markaz faoliyatiga katta qiziqish bildirib o‘tmoqda. Ayni kunlarda ular bilan shartnoma tuzish, istiqbolli rejalarni belgilab olish jarayonlari ustida turibmiz.
Firdavs Abduxoliqov, O‘zbekistondagi Islom sivilizatsiyasi markazi direktori:
Muhtaram Prezidentimiz joriy yilning 29 yanvar kuni O‘zbekistondagi Islom sivilizatsiyasi markaziga tashriflari davomida berilgan topshiriqlar ijrosini ta’minlash doirasida tizimli ishlar olib borilyapti. Bugungi yig‘ilish zamirida ana shu maqsad ilgari surilmoqda. Darhaqiqat, Markaz, nafaqat, binoning mahobati bilan, qolaversa, mazmunan, nodir eksponat va boy kontentlari bilan ham haqiqiy megaloyihaga aylanishi kerak. Bir so‘z bilan aytganda, mamlakatimiz rahbari aytganidek, ushbu maskan mukammal markaz bo‘lishi kerak. Bu markaz Uchinchi Renessansning ilmiy poydevoriga aylanishi kerak. Bugungi kunda bizning oldimizga qo‘ygan asosiy vazifamiz Markazga tashrif buyuradigan har bir insonni boy tarixiy merosimiz bilan hayratga solish, buyuk kelajagimizga ishonch, yosh avlodlarda faxr va iftixor tuyg‘ularini shakllantirishdir. Maqsadimiz o‘tmish va kelajak o‘rtasida ko‘prik yaratish, tarixni oson tilda yoshlarga tushuntirib berish. Zero, Prezident mazkur maskanni tashkil etishdan ko‘zlagan maqsadi ham shu.
Ma’lumot uchun, hozirgi kunga qadar birinchi bosqich uchun tanlab olingan 600 dan ortiq ilmiy va innovatsion ishlardan 400 tasi saralab olinib, ekspozitsiyaga taqdim etish uchun olimlar va mas’ullar rahbarligi ostida maxsus guruhlar shakllantirilmoqda.
Yig‘ilish so‘ngida, 800 dan ortiq loyihaning birinchi bosqichda amalga oshirish uchun saralab olinganlari doirasida amalga oshirilayotgan jarayonlar yuzasidan yozma ravishda hisobot berib borilishi aytib o‘tildi.