Qashqadaryo viloyatida o‘tkazilgan Xalqaro press klubning navbatdagi yig‘ilishi "O‘zbekistonda oliy ta’lim tizimi: islohotlarning yangi bosqichi, muammolarning chuqur tahlili va tezkor yechimlar" mavzusiga bag‘ishlangan edi. Ushbu yig‘ilishda Qashqadaryo va Surxondaryo viloyatlarida faoliyat yuritayotgan oliy ta’lim muassasalari rahbarlari va talabalar hamda keng jamoatchilik ishtirok etdi.
Yig‘ilishda Oliy Majlis Senati a’zosi, Termiz davlat universiteti rektori Abduqodir Toshqulov ta’lim tizimiga bog‘liq bo‘lgan muammolar haqida munosabat bildirib quyidagi fikrlarni bildirdi: «Bu katta savolni berishdan avval, siz globalroq javob kutdingiz. Vaqtida Termiz shahri Termiziylar va ularning ilm-fani bilan dunyoni lol qoldirgan, dunyoga bo‘y cho‘zgan. Xuddi shunday Kesh, sohibqiron Amir Temur, u tuzgan davlat, davlatchilik, olimlarning faoliyati haqida gapirdingiz...
Masalaga bir misol bilan yondashsak, yaqinda universitet xalqaro bo‘limi boshlig‘i xabar berib qoldi, Termiz shahriga Pokiston va Hindistondan 70 nafarga yaqin allomalar kelishgan. Ular Termizning ulug‘ shahar ekani, bu yerliklar muqaddas zaminda yashashini aytishdi. Biroq ulamolar xalqning yuziga, ko‘ziga boqqanida qalbda ilm sustligini ko‘rishganini aytishgan. Biz maqbarani chiroyli qilib qo‘ydik, qani al-Hakim at-Termiziy? Qani "Sunani Termiziy"ning keyingi tomlari? Aksariyat hollarda insonlar ko‘r-ko‘rona ziyoratini yo‘lga qo‘ydik. Yozav-chizuvning ko‘pligi, g‘iybat, g‘urbat hamda korrupsiya holatlari ko‘p bo‘lgan. Ustoz-shogirdlar va jamoa o‘rtasidagi xasad ilmiy salohiyatning tushib ketishiga sabab bo‘ldi. Bunday ma’naviy hastaliklarning ko‘pligiga sabab nima? Men bitta sabab keltiraman.
Biz yuz yil davomida Oliy ta’limdan Islomni sug‘urib oldik. Halol bilan haromni sug‘urib oldik. Biz Hyoteni o‘rgatdik, lekin janoi Payg‘ambarimiz (s.a.v.)ning hadislaridan keltirishga cho‘chidik» deya fikrini davom ettirdi Rektor.
"Biz Islom ma’rifatini faqat imomlar gapirsin dedik, dunyoviy ilm olganlar bu haqda gapirsa unga boshqacha qaradik".
Firklarning to‘liq shakli bilan videolavha orqali tanishishingiz mumkin.
O‘zbekiston musulmonlari idorasi Matbuot xizmati
Bismillahir Rohmanir Rohiym.
Alloh taologa bitmas-tuganmas hamdu sanolar bo‘lsin.
Payg‘ambarimizga mukammal va batamom salavotu durudlar bo‘lsin.
Imom Muslim, Abu Dovud va Molik vidolashuv haji hadisida Jobir roziyallohu anhudan rivoyat qiladilar:
"Ayollar haqida Allohdan qo‘rqinglar! Chunki sizlar ularni Allohning omonati ila olgansiz. Ularning farjlarini Allohning kalimasi ila halol qilib olgansizlar. Sizlar uchun ularning zimmasida siz yomon ko‘rgan biror kishiga to‘shaklaringizni bostirmaslik majburiyati bor. Agar o‘shani qilsalar, ularni achitmaydigan qilib uringlar. Ular uchun sizning zimmangizda ma’ruf yo‘l bilan rizqlari va kiyimlari majburiyati bor".
Muoviya Qurayshiy roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi:
«Yo Allohning Rasuli, bizning birimizda xotinining nima haqqi bor?» dedim.
«Qachon taomlansang, uni ham taomlantirasan. Qachon kiyim kiysang, uni ham kiyintirasan. Yuziga urmaysan. Qattiq so‘kmaysan va uydan boshqa joyda hijron qilmaysan», dedilar u zot alayhissalom (Abu Dovud va Nasoiy rivoyat qilishgan).
Oisha roziyallohu anhodan rivoyat qilinadi:
«Hind binti Utba: «Allohning Rasuli, Abu Sufyon o‘ta baxil odam, menga va bolamga kifoya qiladigan narsani bermaydi. Faqat unga bildirmay olsamgina bo‘ladi», dedi.
«O‘zingga va bolangga yetarlisini to‘g‘rilikcha ol», dedilar u zot alayhissalom (Ikki shayx rivoyat qilishgan).
Barcha ulamolar ayollarning nafaqasi erlariga vojib bo‘lishiga ittifoq qilganlar.
Aqlga solib ko‘rilganda ham, ayol kishi erning xizmatlarini qilganidan keyin, uning izmida bo‘lganidan keyin, albatta, uning nafaqasi erga vojib bo‘ladi-da!
Uning miqdori ikkisining holiga qarab bo‘ladi. Ikkisi boy bo‘lsa, boyniki, kambag‘al bo‘lsa, kambag‘alniki bo‘ladi. Er boy, xotin kambag‘al yoki aksincha bo‘lsa, ikki holning o‘rtasida bo‘ladi. Agar xotin otasining uyida bo‘lsa ham yoki erning uyida bemor bo‘lsa ham.
Erga xotini uchun vojib nafaqalar besh qismdir:
1. Taom.
Bunga oziq-ovqat, ichimlik va ovqatga qo‘shib yeyiladigan narsalar (sirka, yog‘ va shunga o‘xshash) hamda ovqat pishirish uchun ketadigan barcha narsalar kiradi. Taomning miqdori yetarli bo‘lishi kerak, mazkur miqdor erning boy-kambag‘alligiga qarab belgilanadi.
2. Kiyim.
Yetarli darajada, bir sidra kiyim-bosh doimo bo‘lishi kerak. Hanafiy va shofe’iy mazhablarida: «Har olti oyda bir sidra yangi kiyim olib beriladi», deyilgan.
3. Maskan.
Er o‘z xotinini maskan bilan ta’minlashi vojib. Maskan erning moliyaviy imkoniyati saviyasida bo‘ladi. Shu bilan birga, maskan to‘liq jihozlangan bo‘lishi shart. Unda yashash uchun kerakli har bir narsa bo‘lishi lozim.
4. Agar xotin xizmatkor ishlatib yuradigan toifadan bo‘lsa, xizmatkor solib berish ham uning nafaqasiga kiradi.
5. Tozalik asbob-anjomlari va uyning kerakli matohlari.
Agar er moli bo‘la turib, nafaqa bermasa, qozi uni qamashga hukm chiqaradi. Xotin talab qilsa, boshqa mulklari sotilib, uning nafaqasi beriladi. Er noilojlikdan nafaqa bera olmasa, qamalmaydi.
«Ulardan asoingni ko‘tarma va ularni Allohdan qo‘rqishga chaqirib turgin».
Ya’ni ahli ayoling sening haybatingni doimo sezib tursin. Ulardan sodir bo‘ladigan har bir noshar’iy ishni e’tiborsiz qo‘ymasligingni unutmasinlar.
Sen ularni doimiy ravishda Alloh taologa taqvo qilishga chaqirib tur. Bu ishda juda ko‘p yaxshiliklar bor.
«Yaxshilik va silai rahm» kitobi 1-juz.