Yurtimizda barcha sohalar qatori televideniye sohasiga ham keng imkoniyat berildi. Ko‘plab yangi ko‘rsatuvlar tashkil bo‘ldi. Mahatma Gandi: “Men derazamni ochsam, toza havo bilan birga chang ham kiradi”, – deganidek, ko‘plab yaxshi ko‘rsatuvlar qatori, o‘zbek xalqi urf-odat va odob-axloqiga to‘g‘ri kelmaydigan bir nechta ko‘rsatuvlar ham paydo bo‘ldi. Ulardan biri “Xafa bo‘lish yo‘q” ko‘rsatuvi.
Kun sayin u kabi ko‘rsatuv va videoroliklar soni ortib bormoqda. Ularda o‘zbek xalqi va mentalitetiga umuman yarashmaydigan ssenariy ishlangan. Ular ommalashib ketishidan oldin tartibga solish kerak. Chunki ko‘rinishidan ko‘ngilochar va quvnoq bir ko‘rsatuv bo‘lgani bilan, aslida esa u yaxshilikka olib boradigan, oqibati ijobiy bo‘ladigan ishlardan emas. Ularni ko‘pchilik, ular qatori yosh avlod, bolalar ham ortidagi salbiy oqibatlarini anglamay tomosha qilib o‘tirishmoqda. Bolalar u kabi ko‘rsatuvlarni ko‘rib o‘tirar ekan, ertaga o‘zimizni ustimizdan kuladigan, birovning shaxsiyatini hurmat qilmaydigan inson bo‘lib yetishishi hech gap emas. Bugun u ishlarni oddiy holat deb ko‘rib o‘tirishmoqda, ertaga esa ortidan ergashib o‘zlari ham shu ishni qilishadi.
To‘g‘ri, G‘arbda bu kabi video va ko‘rsatuvlar ko‘p va ularning tomoshabinlar auditoriyasi ham ko‘pdir. Ammo, bu degani biz ham unday ko‘rsatuv va videoroliklar ishlab, tomoshabinlarimiz sonini ko‘paytirishimiz kerak degani emas. Marhum, birinchi Prezidentimiz I.A.Karimov aytganlaridek: “Sharqda o‘ziga xos demokratiya”. Bizga g‘arbning barcha ishlari to‘g‘ri kelavermaydi. Islom madaniyati bilan sug‘orilgan o‘zbek xalqiga birovning ustidan kulish evaziga auditoriyani ko‘paytirish yarashadigan ish emas. Shuningdek, Rasululloh sollallohu alayhi vasallam o‘zining muborak hadisi shariflarida shunday deydilar:
“Biringiz birodaringizni narsasini o‘ynashib yoki hazillashib olmasin. Agar biringiz birodarining narsasini olsa, bas unga qaytarsin”.
Imom Buxoriy, Imom Abu Dovud va Imom Termiziy rivoyati.
Shuningdek, odam ustidan kulish haqida:
“Birodaringizga g‘azablanmang, uni mazah qilmang va unga va’da berib, xilof qilmang”, – deganlar.
Imom Termiziy rivoyati.
Hadislarning mazmuniga e’tibor bersak, yuqorida aytilgan ko‘rsatuv va videolar yaxshi emasligi ko‘rinadi. Bunday ish musulmon shaxsga hech ham yarashmaydi. Qolaversa, ko‘rsatuvda ustidan kulinayotgan va ahmoq qilinayotgan insonga oxirida sovg‘a ham berishar ekan. Agar o‘sha insondan kalaki qilinishidan oldin: “Biz hozir videoga olgan holda shunday shunday ish qilamiz, so‘ng u videoni butun dunyoga e’lon qilamiz. Evaziga esa sizga bir sovg‘a beramiz, shunga rozimisiz?”, – deb so‘ralsa, u hech qachon rozi bo‘lmaydi. Kim butun dunyo nigohida ahmoq bo‘lishni xohlaydi? U bechoralar esa jahli chiqqanidan bir-birlari bilan mushtlashib ketishmoqda, yoki qo‘rqqanidan yuragi ushlab qolmoqda. Bu yaxshi ish emas albatta.
Xulosa o‘rnida aytadigan bo‘lsak, o‘zbek xalqi doim barcha ishlarda butun dunyoga o‘rnak bo‘lib kelgan. Shunday bo‘lib qolishi kerak ham. Bu video va ko‘rsatuvlarning ba’zi salbiy oqibatini aytib o‘tdik xolos. Faqatgina ular emas, boshqa salbiy oqibatlari ham bor. Biz unday ishlardan ehtiyot bo‘lmog‘imiz lozim.
Alloh xayrli ishlarimizda O‘zi madadkor bo‘lsin
4-kurs talabasi
Najmiddinov Baxtiyor
Manba: https://islaminstitut.uz
Ikkita bir-biriga o‘xshash oyat, lekin Alloh taolo ularni ikki xil xulosa bilan yakunlagan:
وَإِن تَعُدُّوا نِعْمَتَ اللَّهِ لَا تُحْصُوهَا إِنَّ الْإِنسَانَ لَظَلُومٌ كَفَّارٌ (34)
"Va agar Allohning ne’matlarini sanashga urinsangiz, ularni sanab tugata olmaysiz. Albatta, inson zulmkor va noshukrdir" (Ibrohim surasi, 34-oyat).
وَإِن تَعُدُّوا نِعْمَةَ اللَّهِ لَا تُحْصُوهَا إِنَّ اللَّهَ لَغَفُورٌ رَّحِيمٌ (18)
"Va agar Allohning ne’matlarini sanashga urinsangiz, ularni sanab tugata olmaysiz. Albatta, Alloh mag‘firatli va marhamatlidir" (Nahl surasi, 18-oyat).
Birinchi oyatda: Insonning Allohga munosabati bilan tugatilgan!
Ikkinchi oyatda: Allohning bandaga munosabati bilan tugatilgan!
Alloh taolo naqadar buyuk Zot! Inson esa naqadar ojiz va nodon mavjudot.
Homidjon domla ISHMATBЕKOV