Sayt test holatida ishlamoqda!
13 Iyul, 2025   |   18 Muharram, 1447

Toshkent shahri
Tong
03:20
Quyosh
05:01
Peshin
12:34
Asr
17:40
Shom
20:00
Xufton
21:33
Bismillah
13 Iyul, 2025, 18 Muharram, 1447

Qalblarga yoqimli so‘zlar

10.05.2019   3820   5 min.
Qalblarga yoqimli so‘zlar

Kambag‘al bo‘lib qolsang, siqilma. Sen G‘aniy Zotni taniganing uchun boysan. Ulug‘lar “Ey Alloh, meni Senga muhtojlik bilan boy qilgin, Senga yuzlanmaslik bilan meni faqir qilmagin” deb duo qilishardi.

Agar sen Robbingni tanigan bo‘lsang, faqirlik, kambag‘allik senga aslo zarar bermaydi. Agar sen Robbingning Roziqligini, sening rizqingni kengaytirib berishga qodirligini, U Zot seni boylik bilan imtihon qilganidek, faqirlik bilan ham imtihon qilishini bilsang, faqirlik senga zarar bermaydi.

U Zot bandalariga yaxshilik qiladimi-yo‘qmi deb boylik beradi. Boy bo‘lgan paytlarida ibodat qilganidek faqir holida ham ibodat qiladimi-yo‘qmi, boylik paytida Unga iqbol qilganidek faqirlik paytida ham iqbol qiladimi-yo‘qmi deb kambag‘allik bilan sinaydi.

Alloh taolo senga boylik, xotirjamlik berganda Unga ibodat qilib, faqirlik yetganda Uning ibodatidan yuz o‘girasanmi?!

Shunday qilib, kim Robbini tanisa, qo‘lidan ketgan narsalar unga zarar bermaydi. Allohni topgan kishi hamma narsani topibdi, Allohni yo‘qotgan, ya’ni Allohga ibodat qilish, Unga iltijo qilishdan yuz o‘girgan kimsa hamma narsani yo‘qotibdi, qo‘ldan boy beribdi.

Agar Robbingni tanisang, Uning eshigini taqqillatsang, Unga belingni egsang, Uning uchun sajdaga bosh qo‘ysang, senda naqadar boy, go‘zal ekaningni his qilyapsanmi?!

Alloh taolo Qur’oni Karimda shunday marhamat qilgan:

وَعَدَ اللّهُ الْمُؤْمِنِينَ وَالْمُؤْمِنَاتِ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِن تَحْتِهَا الأَنْهَارُ خَالِدِينَ فِيهَا وَمَسَاكِنَ طَيِّبَةً فِي جَنَّاتِ عَدْنٍ وَرِضْوَانٌ مِّنَ اللّهِ أَكْبَرُ ذَلِكَ هُوَ الْفَوْزُ الْعَظِيمُ

“Alloh mo‘min er va mo‘mina ayollarga ostidan anhorlar oqib turgan jannatlarni, ularda abadiy qolishni va barqarorlik jannatidan pokiza maskanlarni va’da qildi. Allohdan bo‘ladigan rozilik esa, eng ulug‘idir. Ana o‘sha ulkan yutuqdir”. (Kofir va munofiqlarni jahannam kutib turgan bo‘lsa, mo‘min va mo‘minalarni ajoyib jannatlar kutib turibdi. Kofirlar va munofiqlar do‘zaxda abadiy azob cheksalar, mo‘min va mo‘minalar jannatda abadiy maza qiladilar. Ularning doimiy istiqomat qiladigan jannatlarida pokiza maskanlar kutib turibdi. Lekin bu mo‘min va mo‘minalarga berilgan mukofotning oxirgi darajasi emas. Ularga beriladigan mukofotning eng ulug‘i Allohning roziligidir. Bu mukofotning oldida jannatlar va ularning bitmas-tuganmas ne’matlari ham hech gap bo‘lmay qoladi.) (Tavba surasi, 72-oyat).

Alloh taoloning solih amal qiluvchi mo‘minlarga beradigan mukofotlari nafaqat oxiratda, balki bu dunyoning o‘zida ham bo‘ladi. U Zot Kalomida shunday degan:

وَعَدَ اللَّهُ الَّذِينَ آمَنُوا مِنكُمْ وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ لَيَسْتَخْلِفَنَّهُم فِي الْأَرْضِ كَمَا اسْتَخْلَفَ الَّذِينَ مِن قَبْلِهِمْ وَلَيُمَكِّنَنَّ لَهُمْ دِينَهُمُ الَّذِي ارْتَضَى لَهُمْ وَلَيُبَدِّلَنَّهُم مِّن بَعْدِ خَوْفِهِمْ أَمْناً يَعْبُدُونَنِي لَا يُشْرِكُونَ بِي شَيْئاً وَمَن كَفَرَ بَعْدَ ذَلِكَ فَأُوْلَئِكَ هُمُ الْفَاسِقُونَ

“Alloh sizlardan iymon keltirib, solih amallarni qilganlarga ularni yer yuzida xuddi ulardan oldin o‘tganlarni xalifa qilganidek xalifa qilishni, ular uchun O‘zi rozi bo‘lgan dinni mustahkamlashni va ularning xavf-xatarlaridan so‘ng omonlikni badal qilib berishni va’da qildi. Mengagina ibodat qilurlar va Menga hech narsani shirk keltirmaslar. Shundan keyin ham kim kufr keltirsa, bas, ana o‘shalar, o‘zlari fosiqlardir”. (Oldingi o‘tgan ummatlardan qaysi biri Alloh taologa iymon keltirgan va bu iymoni haqiqiy bo‘lib, butun vujudini qamrab olgan hamda o‘sha haqiqiy iymonlari taqozosi ila solih amallar qilib hayot kechirgan bo‘lsa, Alloh taolo ularni yer yuziga O‘zining xalifasi etib tayinlab qo‘ygan edi. Yer yuzida hukmi yuritilishi uchun ularni O‘ziga o‘rinbosar qilib qo‘ygan edi. Endi o‘shalar kabi yer yuzida xalifa bo‘lish imkoniyati faqat Muhammadning sollallohu alayhi vasallam ummatlarida bordir. Ularning mazkur xalifalikka erishishlari uchun asosiy shart–iymon keltirib, amali solih qilishdir. Islom ummati qachon ushbu shartni bajarganida, Alloh taolo va’dasining ustidan chiqqan.) (Nur surasi, 55-oyat).

Sahobalarning hayotlari qanday bo‘lgan?

Abu Hurayra roziyallohu anhu “Ahli suffa” (faqir sahobalar jamoasi)dan bo‘lganlar. Kimdir biror taom bersa yoki mehmonga chorlasa, taom yeganlar. Agar birov u kishini eslamasa, och holda uxlaganlar. Ochlik iztirobini kamaytirish uchun qornilariga tosh bog‘lab yurganlar. Keyinchalik bu zot Madinaning amiriga aylandilar. Katta bog‘lari bor edi.

Dunyo uchun g‘am qilmanglar! Qo‘lingizdan ketganiga siqilmanglar!

Dunyo uchun musobaqalashishdan ehtiyot bo‘linglar! Sizdan oldingilarni dunyo uchun musobaqalashish halokatga olib borgan edi.

 

Shayx Sa’iyd ibn Muhammad Kamaliy mav’izalaridan

Nozimjon Iminjonov tarjimasi

Maqolalar
Boshqa maqolalar

Ummatimga tahdid qilingan narsa keladi

11.07.2025   3026   4 min.
Ummatimga tahdid qilingan narsa keladi

Bismillahir Rohmanir Rohiym.
Alloh taologa bitmas-tuganmas hamdu sanolar bo‘lsin.
Payg‘ambarimizga mukammal va batamom salavotu durudlar bo‘lsin.

عَنْ أَبِي مُوسَى t قَالَ: صَلَّيْنَا الْمَغْرِبَ مَعَ رَسُولِ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ ، ثُمَّ قُلْنَا نَجْلِسُ حَتَّى نُصَلِّيَ الْعِشَاءَ، فَخَرَجَ عَلَيْنَا رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ فَقَالَ: مَا زِلْتُمْ هَاهُنَا، قُلْنَا: نَعَمْ يَا رَسُولَ اللهِ، قُلْنَا نَجْلِسُ حَتَّى نُصَلِّيَ الْعِشَاءَ، قَالَ: أَحْسَنْتُمْ أَوْ أَصَبْتُمْ، ثُمَّ رَفَعَ رَأْسَهُ إِلَى السَّمَاءِ وَكَانَ كَثِيرًا مَا يَفْعَلُهُ فَقَالَ: النُّجُومُ أَمَنَةٌ لِلسَّمَاءِ فَإِذَا ذَهَبَتِ النُّجُومُ أُتِيَ السَّمَاءَ مَا تُوعَدُ، وَأَنَا أَمَنَةٌ لِأَصْحَابِي فَإِذَا ذَهَبْتُ أُتِيَ أَصْحَابِي مَا يُوعَدُونَ، وَأَصْحَابِي أَمَنَةٌ لِأُمَّتِي فَإِذَا ذَهَبَتْ أَصْحَابِي أُتِيَ أُمَّتِي مَا يُوعَدُونَ. رَوَاهُ مُسْلِمٌ.

Abu Muso roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi:

«Rasululloh sollallohu alayhi vasallam bilan Shom namozini o‘qidik. So‘ngra «Xuftonni o‘qigunimizcha o‘tirib turaylik», dedik. Bas, Rasululloh sollallohu alayhi vasallam oldimizga chiqdilar va:

«Hali ham shu yerdamisizlar?» dedilar.

«Ha, yo Allohning Rasuli. Xuftonni o‘qigunimizcha o‘tirib turaylik, dedik», deb javob berdik.

«Yaxshi qilibsizlar» yoki «To‘g‘ri qilibsizlar», dedilar u zot. So‘ngra boshlarini osmonga ko‘tardilar. Ko‘pincha shunday qilar edilar. Ke­yin u zot:

«Yulduzlar osmon uchun omonlikdir. Qachon yulduzlar ketsa, osmonga unga tahdid qilingan narsa keladi. Men sahobalarim uchun omonlikdirman. Qachon men ketsam, sahobalarimga ularga tahdid qilingan narsa keladi. Sahobalarim ummatim uchun omonlikdirlar. Qachon sahobalarim ketsalar, ummatimga ularga tahdid qilingan narsa keladir», dedilar».

Muslim rivoyat qilgan.

Ushbu hadisi sharifda Payg‘ambar sollallohu alayhi vasallamning masjidlarida bo‘ladigan suhbatlardan birining mazmuni haqida so‘z ketmoqda. Payg‘ambar sollallohu alayhi vasallamning masjidlari o‘sha paytdagi Islom jamiyatining qalbi – yuragi ekanligi hammaga ma’lum. Payg‘ambar sollallohu alayhi vasallamning shaxslari musulmonlarga o‘rnak bo‘lganidek, u zotning masjidlari ham o‘zga masjidlarga o‘rnakdir. Islom jamiyatida har bir masjid o‘z qavmidan tashkil topgan kichik jamiyatning tinimsiz urib turgan yuragi bo‘lishi kerak.

Payg‘ambar sollallohu alayhi vasallam mazkur suhbatda sahobai kiromlarga ajoyib o‘xshatish ila o‘zlarining fazllarini bayon qilib bermoqdalar:

«Yulduzlar osmon uchun omonlikdir».

Yulduzlar osmonda tursalar, osmon omon bo‘ladi. Ular osmonning omonlik ishonchlaridir.

«Qachon yulduzlar ketsa, osmonga unga tahdid qilingan narsa keladi».

Osmonga tahdid qilingan narsa uning nizomining buzilishi va qiyomat qoim bo‘lishidir.

«Men sahobalarim uchun omonlikdirman».

Osmon yulduzlar bilan omon turganidek, sahobai kiromlar ham Payg‘ambar sollallohu alayhi vasallam bilan tinch-omon yashar ekanlar.

«Qachon men ketsam, sahobalarimga ularga tahdid qilingan narsa keladi».

Sahobai kiromlarga tahdid qilingan narsa ularning oralarida xilof va kelishmovchiliklar kelib chiqishidir.

«Sahobalarim ummatim uchun omonlikdirlar».

Osmon yuduzlar bilan, sahobai kiromlar Payg‘ambar sollallohu alayhi vasallam bilan tinch-omon yashaganlaridek, Islom ummati ham sahobai kiromlar bilan tinch yashar ekanlar.

«Qachon sahobalarim ketsalar, ummatimga ularga tahdid qilingan narsa keladir».

Islom ummatiga tahdid qilingan narsa havoi nafsga ergashish va molu dunyoga o‘ch bo‘lish kabi nuqsonlarga mubtalo bo‘lishdir.

Ushbu hadisi sharifdan sahobai kiromlarning fazllari qanchalik ulug‘ ekanligini bilib olishimiz kerak. Ana shunday ulug‘ fazl egalari bo‘lgan zotlarni hurmatlash va ulardan o‘rnak olish musulmon ummatining burchidir.


«Hadis va hayot» kitobining 21-juzidan olindi