Sayt test holatida ishlamoqda!
11 Iyun, 2025   |   15 Zulhijja, 1446

Toshkent shahri
Tong
03:05
Quyosh
04:49
Peshin
12:28
Asr
17:38
Shom
19:59
Xufton
21:37
Bismillah
11 Iyun, 2025, 15 Zulhijja, 1446

“Tugun oshi”

29.04.2019   7037   3 min.
“Tugun oshi”

Nazira  kelin bo‘lib tushganiga  bir oycha bo‘lib qoldi. Chorshanba kuni tushlikka yaqin qo‘shni kelin kosada taom olib chiqib,  “Tugun oshi qilgan edik, Qur’on o‘qib yuborarsizlar. Tugunlarimiz yechilib ketsin” , deya chiqib ketdi.  Nazira ota-onasining  uyida bunday holatga duch kelmaganidan qaynonasidan  tugun oshi nima uchun qilinishini so‘radi. Qaynonasi  yon qo‘shnisi har oyda chorshanba kuni tugun oshi, payshanba holvaytar, cho‘zma qilib, qo‘shnilarga  tarqatishini, bu odat islom dini ko‘rsatmalarida  yo‘qligini  qo‘shni ayolga qancha tushintirmasin taomga e’tiqod qilishini  tashlamaganini aytib berdi.

Boshiga biror muammo tushganida folbinmi, yaqinlarimi bilib-bilmay “tugun oshi” qilib yuborishni maslahat berishadi. “Tugun oshi” qanday odat? Bu to‘g‘risida batafsil ma’lumot berishga harakat qilamiz.

Haqiqatan, ba’zi kimsalar chorshanba kuni  tugun oshi qilib, u orqali muammolar yechimini axtaradilar. Jumladan, ishi yurishmaganda, biron muammoga duch kelganida, o‘g‘il-qizlarining baxti ochilmaganida, kelini yoki qizining ko‘zi yorishi yaqinlashganida bunday ishlarni qilish omma xalq orasida urf bo‘lgan. Ammo buning shariatimizga hech qanday daxli yo‘q. Aslida o‘sha chuchvara, xolvaytar va boshqa taomlar pokiza holatda qilinsa, ularni “bismilloh” aytib yeyish mumkin. Biroq ular insonni biron muammodan qutqaradi, yo‘li ochilishiga sabab bo‘ladi, degan e’tiqodda bo‘lish noto‘g‘ri!

Alloh taolo Qur’oni karimda marhamat qiladi:

“Allohni qo‘yib, foyda ham, zarar ham yetkaza olmaydigan narsalarga iltijo qilmang! Agar qilsangiz, unda, albatta, Siz zolimlardandirsiz”.

“Agar Alloh Sizga biror zarar yetkazsa, bas, Uning O‘zidan boshqa uni ketkazadigan (kuch) yo‘qdir. Agar Sizga biror yaxshilik (yetkazish)ni istasa, Uning fazlini qaytaruvchi (kuch) ham yo‘qdir. Uni (fazlini) bandalaridan xohlaganiga yetkazur. U Kechirimli va Rahmlidir” (Yunus surasi, 106-107 oyatlar).

Tashvish va muammolardan qanday qutulish lozimligi haqida dinimizda boshqa ko‘rsatmalar kelgan. Jumladan, biron ishda ikkilanish bo‘lsa, istixora qilishga, muammolardan qutula olmay turgan bandaga ko‘p istig‘for aytishga, kelishi mumkin balolardan saqlanish uchun ixtiyoriy sadaqalar berishga targ‘ib qilingan. Biroq taom tayyorlab, Qur’on tilovat qilish va o‘sha taomga ishonib qolish musulmon bandaga to‘g‘ri kelmaydi. “Chorshanba murodbaxsh kun”, degan ishonch ham shu bilan bog‘liq bo‘lsa ajab emas.

Xullas, xalq orasida keng tarqalgan bu odatlar Islomga butunlay yotdir. Ular bid’at-xurofotdan boshqa narsa emas. Unutmaylikki, taom pishirish bilan tashvish arimaydi, shariatimizda taom ustida tilovat qilishga buyurilmagan yoki bu ishga targ‘ib ham qilinmagan...

 

Munira ABUBAKIROVA

O‘zbekiston musulmonlari idorasi mutaxassisi

Maqolalar
Boshqa maqolalar

O‘zbekiston xalqiga Qurbon hayiti tabrigi

09.06.2025   6046   4 min.
O‘zbekiston xalqiga Qurbon hayiti tabrigi

Muhtaram vatandoshlar!

Siz, azizlarni, barcha mo‘min-musulmon yurtdoshlarimizni, butun xalqimizni ulug‘ va mo‘tabar ayyom – Qurbon hayiti bilan chin qalbimdan samimiy muborakbod etib, o‘zimning yuksak hurmatim va ezgu tilaklarimni bildirishdan g‘oyat mamnunman.

Jamiki islom ummati uchun qadrli bo‘lgan ushbu shukuhli bayram – Iyd al-Adhoni el-yurtimiz bilan birgalikda tinch va osoyishta muhitda kutib olayotganimiz uchun, avvalo, mehribon va qudratli Alloh taologa behisob shukronalar aytamiz.

Hech shubhasiz, keyingi yillarda Yangi O‘zbekistonda ijtimoiy, xalqchil davlat barpo etish, uning ma’naviy asoslarini mustahkamlash va ta’sirchanligini oshirishda muqaddas islom dini, uning asosiy bayramlaridan biri bo‘lgan Qurbon hayiti ham muhim rol o‘ynamoqda.

Ayniqsa, bu bayramning insonparvarlik, ahillik, saxovat va olijanoblik kabi fazilatlari yurtimizda “Inson qadri uchun, inson baxti uchun” degan ezgu g‘oya asosida amalga oshirilayotgan keng ko‘lamli islohotlarga uyg‘un va hamohang bo‘lib, aholining ehtiyojmand qatlamlarini qo‘llab-quvvatlash, keksalar, yoshlar va xotin-qizlar haqida alohida g‘amxo‘rlik ko‘rsatish, kambag‘allikni qisqartirishga qaratilgan dasturlarimiz samarasini oshirishga xizmat qilayotganini alohida ta’kidlash o‘rinlidir.

Aziz do‘stlar!

Bugungi kunda mamlakatimizda turli millatlar va diniy konfessiyalar o‘rtasidagi hamjihatlikni mustahkamlash, vijdon erkinligini ta’minlash, diniy-ma’rifiy merosimizni asrab-avaylash, yosh avlodni milliy va umumbashariy qadriyatlar ruhida tarbiyalash bo‘yicha ulkan ishlar amalga oshirilmoqda.

Bu haqda so‘z yuritganda, islom dinining ezgu tamoyillarini chuqur o‘rganish, buyuk tariximiz va madaniyatimiz durdonalarini, mashhur allomalarimizning boy merosini to‘plash va keng targ‘ib etishga alohida e’tibor qaratilayotganini ta’kidlash lozim. Jumladan, ko‘hna Sharq mo‘jizasi – Samarqand shahri 2025 yilda islom madaniyati poytaxti, deb e’lon qilindi, ulug‘ vatandoshimiz Imom Moturidiyning 1155 yillik tavallud sanasi yurtimiz bo‘ylab keng nishonlanmoqda, Imom Buxoriy, Imom Moturidiy va Imom Termiziy xalqaro ilmiy-tadqiqot markazlari qatoriga, shu yil Buxoro shahrida o‘z faoliyatini boshlaydigan Bahouddin Naqshband ilmiy-tadqiqot markazi ham qo‘shildi.

Poytaxtimiz Toshkent shahrida bunyod etilayotgan Islom sivilizatsiyasi markazi ilmiy-ma’naviy yo‘nalishdagi ulkan va noyob loyiha sifatida el-yurtimiz va xalqaro jamoatchilikda katta qiziqish uyg‘otmoqda. Bu muazzam maskan ko‘p ming yillik qadimiy tariximiz, boy va betakror milliy madaniyatimizning yorqin  timsoli sifatida Yangi O‘zbekiston hayotidagi g‘oyat muhim voqeaga aylanadi, deb ishonaman.

Hurmatli yurtdoshlar!

Shu saodatli kunlarda 15 ming nafar vatandoshimiz muqaddas haj ziyoratini ado etmoqda. Ezgu duo va niyatlar ijobat bo‘ladigan mana shunday munavvar lahzalarda ularni ham Qurbon hayiti bilan samimiy qutlab, Yaratgandan yurtimizga sog‘-omon qaytib kelishlarini so‘raymiz.

Umid qilamizki, muhtaram hojilarimiz jamiyatimizda birdamlik, oila va mahallalarimizda mehr-oqibat muhitini yanada mustahkamlash, yoshlarimiz tarbiyasini kuchaytirish, ularni ilm-ma’rifatga, zamonaviy kasb-hunarlarni egallashga, Vatan himoyachisi bo‘lishga targ‘ib etish, muhtoj insonlarga ko‘mak berishda alohida ibrat va namuna ko‘rsatadilar.

Qalblarimiz quvonchga to‘lgan ushbu fayzli kunlarda xorijiy davlatlarda bo‘lib turgan vatandoshlarimizni ham bugungi ulug‘ ayyom bilan chin dildan qutlab, ularga sog‘lik-omonlik, baxt va omad tilaymiz.

Jahonning uzoq-yaqin o‘lkalaridagi musulmon ummatini ham qizg‘in tabriklab, ularning xalqlari va mamlakatlariga tinchlik, ravnaq va farovonlik tilab qolamiz.

Aziz va muhtaram vatandoshlar!

Hozirgi kunda dunyo naqadar murakkab va tahlikali bo‘lib borayotganini barchamiz ko‘rib turibmiz. Bunday keskin sharoitda yurtimizda tinchlik, o‘zaro hurmat va totuvlik muhitini saqlab, barcha soha va tarmoqlarda fidokorona mehnat qilib ko‘zlagan yuksak maqsadlarimizga yeta olamiz.

Albatta, o‘z tarixida ne-ne sinov va mashaqqatlardan munosib o‘tgan mard va olijanob xalqimiz bunga har tomonlama qodir.

Bu yo‘lda el-yurtimizga mansub mehr-oqibat, o‘zaro birlik va jipslik biz uchun beqiyos kuch-qudrat manbai bo‘lib xizmat qiladi, deb ishonaman.

Siz, azizlarni muqaddas Qurbon hayiti bilan yana bir bor chin dildan tabriklab, barchangizga tinchlik-xotirjamlik, sihat-salomatlik, xonadonlaringizga fayzu baraka tilayman.

Qutlug‘ ayyom barchamizga muborak bo‘lsin!

 

Shavkat Mirziyoyev,

O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti