Hasan Basriy rahimahulloh bir majlis yonidan o‘tdilar. O‘sha majlisda o‘tirgan bir yigit kulayotgan edi. U zot yigitga qarab:
“Hoy yigit, Sirotdan o‘tdingmi?” dedilar. U:
“Yo‘q” dedi.
“Jannatga borishing haqida bildingmi?” deb so‘radilar buyuk imom. Yigit yana:
“Yo‘q” deb javob berdi. Shunda Hasan Basriy rahimahulloh:
“Unda nega kulyapsan?” deya tanbeh berdilar.
Shu voqeadan keyin hech kim u yigitni kulgan holda ko‘rmadi.
*****
Hasan Basriy rahimahulloh: “O‘lim qaytadigan joyi, qiyomat va’da qilingan kuni, Alloh taoloning huzurida turish aniq ko‘radigan manzarasi ekanini bilgan kishining mahzunligi doimiy bo‘lishi kerak” der edilar.
*****
Imom Ahmad rahimahullohga “Ey imom, sizdan keyin kimdan fatvo so‘raymiz?” deb savol berishdi. Imom “Abdulvahhob Varroqdan so‘ranglar!” dedilar. Odamlar: “Ey Abu Abdulloh, uning ilmi oz-ku!” deyishdi. Shunda imom: “Lekin taqvosi, parhezi ko‘p. Ana shu taqvosi uni Allohning dinida bilmagan narsasini gapirishdan to‘sib turadi” dedilar.
Abdulvahhob Varroq kim?
U kishi Abdulvahhob ibn Abdulhakam ibn Nofe’ bo‘lib, buyuk imom, hujjat, taqvoli olim va obid zot edilar. Kunyalari Abul Hasan, laqablari Varroq. Bag‘dodda tavallud topganlar. 251 hijriy sanada vafot etganlar.
*****
Gunohlari ustiga og‘ir yuk bo‘lgan, iymoni zaiflashib qolgan, ishonchi ozayib qolgan qanchadan qancha kishilar bor. Ular tun qorong‘usida Alloh taoloning huzurida Uning Kalomini tilovat qilib namoz o‘qiydilar. Natijada namozni yakunlaganlarida gunohlari to‘kilgan, ayblari berkitilgan, darajalari ko‘tarilgan, dillari ochilib ravshan bo‘lgan va iymonlari komil bo‘lgan holda bo‘ladilar.
Shayx Shinqitiy hafizahulloh
*****
Maymun ibn Mehron rahimahulloh “Agar Qur’on ahllari solih bo‘lsalar, odamlar ham solih bo‘lishadi” deganlar.
Bu gapga Shayx Abdurazzoq al-Badr quyidagicha izoh bildirganlar: “Qur’on ahli odamlar uchun o‘rnakdirlar. Agar ular solih bo‘lsalar, odamlar yaxshilikda ularga ergashadilar va bo‘ysunadilar. Lekin musibat shuki, agar Qur’on ahli gunoh ishlarni qilsalar, qalbida Qur’onni ko‘tarib yurgan kishining buzg‘unchilik qilishi odamlarga va o‘zlari yashayotgan jamiyatga nisbatan ulkan jinoyat hisoblanadi. Shuning uchun Qur’on ahlining solih bo‘lishi odamlarning solih bo‘lishiga sabab bo‘ladi. Qur’on ahlining buzg‘unchilik qilishi esa odamlarning buzilishiga olib keladi. Chunki Qur’on ahli o‘sha odamlar uchun ibrat o‘rnidirlar”.
*****
Salafi solihlardan birlari shunday deganlar: “Albatta, Alloh taolo mo‘minning quvvatini uning qalbiga joylab qo‘ydi, a’zolariga emas. Ko‘rmaysizlarmi, keksa solih kishi jazirama kunlarida ro‘za tutib, kechasi ibodat bilan bedor bo‘ladi. Vaholanki, yoshlar bu ishni qilishdan ojiz bo‘ladilar”.
“Hilyatul avliyo”
*****
Imom Zuhriy rahimahullohdan mana bu gap rivoyat qilingan: “Ramazondagi bitta tasbeh boshqa oylardagi mingta tasbehdan afzaldir”.
“Ibn Abu Dunyo ensiklopediyasi”
*****
“Qur’on mo‘jizalari” sahifasi ma’lumotlari asosida
Nozimjon Iminjonov tayyorladi
Munosabat
Avvalo, barcha yurtdoshlarimizni xursandchilik ayyomi – Qurbon hayiti bayrami bilan samimiy muborakbod etaman!
Mamlakatimizda Qurbon hayiti nafaqat diniy, balki umummilliy bayram sifatida ham keng nishonlanadi. Zero, ushbu kunda yurtdoshlarimiz bir-birini hayit bilan samimiy tabriklab, o‘zaro sovg‘alar ulashadi, millati, tili va dinidan qat’i nazar, yolg‘iz keksalar, kam ta’minlangan oilalar holidan xabar olinib, xayriya ishlari amalga oshiriladi.
Shu ma’noda, ushbu qutlug‘ bayram insonparvarlik va bag‘rikenglik ramzi bo‘lish bilan birga, insonlar o‘rtasida o‘zaro mehr-muhabbat va hamjihatlik kabi fazilatlarni ham o‘zida mujassam etadi.
Yurtimizda hayit bayramini munosib kutib olish va o‘tkazish, shuningdek, milliy-diniy qadriyatlarimizni asrab-avaylash, xalqimizning ko‘p asrlik an’ana va urf-odatlariga uyg‘un holda o‘tkazilishiga alohida e’tibor qaratiladi. Buning uchun barcha zarur tayyorgarliklar ko‘riladi, mamlakatimizning barcha hududlarida tom ma’noda bayram shukuhi hukm suradi.
Kezi kelganda yurtimizda “Inson qadri uchun” degan ulug‘vor g‘oya asosida barcha sohalar qatori diniy-ma’rifiy jabhada ham katta islohotlar amalga oshirilayotgani, normativ-huquqiy hujjatlar takomillashtirilib, soha faoliyati samaradorligi yangi bosqichga chiqarilayotganini alohida qayd etish lozim.
Davlatimiz rahbari tashabbusi bilan oxirgi yillarda yurtimizning har bir go‘shasidagi ulkan bunyodkorlik ishlari izchil davom ettirilmoqda. Xususan, Toshkentda Islom sivilizatsiyasi markazi binosi qurilishi yakuniga yetib bormoqda, Samarqandda Imom Buxoriy majmuasi qad rostlamoqda.
Yaqinda Prezidentimiz ushbu majmuaga tashrif buyurib, u yerdagi bunyodkorlik ishlari bilan tanishdi, zarur ko‘rsatmalar berdi. Zero, bu davlatimiz rahbarining uzoqni ko‘ra bilishi, ulug‘ ajdodlarga yuksak ehtiromining yorqin ifodasidir.
E’tiborga sazovor jihatlardan yana biri shuki, Prezidentimiz qo‘ng‘iroq qilib, hojilarimiz uchun yaratilgan shart-sharoitlar, ularning salomatligi va kayfiyati haqida so‘radi. Bundan hojilarimiz behad mamnun bo‘ldi, e’tibor va ehtiromdan xursand bo‘lgan ziyoratchilarimiz ko‘zlarida yosh bilan duo qildilar.
Arafot maydonida, duolar mustajob bo‘ladigan ayni onlarda Prezidentimizning Qurbon hayiti munosabati bilan O‘zbekiston xalqiga yo‘llagan tabrigini katta hayajon bilan eshitdik. Yaratgandan yurtimizga tinchlik, xalqimizga farovonlik so‘rab, duolar qildik.
Ayniqsa, tabrikda hojilarimiz alohida eslab o‘tilgani ziyoratchilarimizni cheksiz quvontirdi.
Barcha yurtdoshlarimiz qatori hojilarimiz ham ushbu tabrikdagi olijanob g‘oya va tashabbuslarga befarq emasligini izhor qildi.
Tabrikdagi “Inson qadri uchun, inson baxti uchun!” degan olijanob g‘oya barcha jabhalardagi islohotlarning asosi ekanini alohida e’tirof etish va hojilarimizning tashabbuslari ham ushbu g‘oyaga hamohang ekanini qayd etish lozim.
Bu Arafot maydonida O‘zbekiston Respublikasi Prezidentiga hojilarimizning murojaatida ham o‘z aksini topdi. Jumladan, mazkur murojaatda hojilarimiz yurtga qaytgach, “Yangi O‘zbekistonning tinchlik va ma’naviyat targ‘ibotchilari” degan ezgu tashabbusni bir ovozdan ilgari surib, Uchinchi Renessans yaratuvchilarini tarbiyalashda Prezidentimizga ko‘makchi bo‘lamiz, deb va’da berdi.
Shuningdek, Vatanimiz taraqqiyotiga xolis xizmat qilish, mahallalarda tinchlik va birdamlikni mustahkamlash, tinchlik-osoyishtalikning qadriga yetish, xalqimizni ma’nan yuksaltirish, jamiyatdagi islohotlarga daxldorlik hissini oshirish kabilarni targ‘ib etish borasida faol bo‘lishni aytib o‘tdi.
O‘z navbatida, hojilarimiz kitobxonlik madaniyatini yuksaltirish, ilm-ma’rifatga homiylikda namuna bo‘lish, to‘ylar, oilaviy tadbirlar va marosimlarda me’yorga amal qilgan holda kamxarj va ixcham o‘tkazishda bosh-qosh bo‘lish, mahallalardagi notinch oilalar, shu jumladan, tarbiyasida muammosi bor yoshlar o‘rtasida tushuntirish ishlarini olib borish, hududlardagi maktablarning ta’mirga muhtoj qismini joriy ta’mirlash ishlariga ko‘maklashish, xayriya, mehr-muruvvat va yordam ko‘rsatish ishlarini ko‘paytirish kabi tashabbuslarni qat’iy amalga oshirishga ahd qildi.
Aziz yurtdoshlar! Shubhasiz, ushbu shukuhli kunlar tom ma’noda barchamiz uchun katta bayram, xursandchilik onlaridir. Mo‘tabar manbalarda saodatli damlarni shodu xurramlik bilan o‘tkazish bo‘yicha ko‘p tavsiyalar kelgan. Ulamolarimiz: “Hayit kunlari shodlikni izhor qilish dinning shiorlaridan”, deyishadi. Demak, Qurbon hayiti kunlarida quvonchimizni, saxovatimizni har qachongidan ko‘ra ko‘proq namoyon qilishimiz lozim. Ayniqsa, kam ta’minlangan, ijtimoiy himoyaga muhtoj insonlarga yordam ko‘rsatishga shoshilishimiz lozim.
Ushbu fazilatli kunlarda muborak manzillarda turib, ona Vatanimizga tinchlik-osoyishtalik, xalqimizga yanada farovon hayot, farzandlarimizga baxtu saodat so‘rab, duolar qilmoqdamiz!
Qurbon hayitingiz muborak bo‘lsin!
Shayx Nuriddin XOLIQNAZAR,
O‘zbekiston musulmonlari idorasi raisi, muftiy