Sayt test holatida ishlamoqda!
09 Iyul, 2025   |   14 Muharram, 1447

Toshkent shahri
Tong
03:16
Quyosh
04:58
Peshin
12:33
Asr
17:41
Shom
20:02
Xufton
21:37
Bismillah
09 Iyul, 2025, 14 Muharram, 1447

Masjid – Allohning uyi, unga tajovuz qilish Allohga qarshi borishdir

17.04.2019   3496   3 min.
Masjid – Allohning uyi,  unga tajovuz qilish Allohga qarshi borishdir

Keyingi yillarda ayrim xorijiy yurtlarda buzg‘unchi kimsalar o‘rtasida masjidlarni portlatish, ibodat qilayotgan odamlarni o‘qqa tutish yoki ularning ustiga buldozer bilan bostirib borish holatlari kuzatilayotgani mo‘min-musulmonlarning nafratini qo‘zg‘amoqda. Ayniqsa, masjidning ichida odamlar namoz o‘qib turgan paytda namozxonlarni o‘qqa tutish, masjidga zarar yetkazish hamda uni buzish, insonlar umriga xavf tug‘dirish insoniylikka mutlaqo to‘g‘ri kelmaydigan ish.

Masjid – Alloh taologa ibodat qilinadigan pokiza maskan. Asri saodatdan beri masjidlar Islom dinining o‘ziga xos ma’rifiy markazlari sifatida insoniyat hayotida muhim o‘rin tutadi.

Masjid – insonlarning Alloh taologa toat-ibodat qiladigan tabarruk joyi bo‘lgani bois “Baytulloh” – “Allohning uyi” deyiladi. Shuning uchun masjidga biror zarar yetkazish Alloh taoloning uyiga zarar yetkazish bilan barobardir. Demak, bu Alloh taologa qarshi borish deganidir. Haq taologa qarshi boruvchilarning holi nima kechishi hammaga ayon.

Abu Sa’id Xudriy roziyallohu anhudan rivoyat qilingan qudsiy hadisda Alloh taolo aytadi: “Yerimdagi uylarim masjidlardir. Undagi Mening ziyoratchilarim masjidlarni obod qiluvchilardir” (Abu Nuaym rivoyati, zaif hadis).

Masjidni obod qilish deganda, Alloh taologa xolis ibodat qilish, amru ma’ruf, nahyi munkar qilish kabi amallar tushuniladi. Bular masjidlarni ma’naviy obod qilish sanalsa, ozoda va bus-butun saqlash zohiriy obod qilishdir. Masjidlarning qadrini pasaytiruvchi har qanday ish yoki xatti-harakat makruh.

Xalqaro inson huquqlari me’yorlarida ham insonning din va e’tiqod erkinligiga daxl qilish, hayotiga xavf solish taqiqlanadi. Islom dinida hatto boshqa din vakillarining ibodatxonalariga zarar yetkazish, ularni buzish yoki ibodat qiluvchilarning hayotini xavf ostida qoldirish mumkin emasligi aytilgan.

Qur’oni karimda:

“Ular nohaqdan, faqatgina «Robbimiz Alloh» deganlari uchun o‘z diyorlaridan chiqarilgandirlar. Agar Alloh odamlarning ba’zilarini ba’zilari bilan daf qilib turmasa, uzlatgohlar, kanisalar, havralar va Allohning nomi ko‘plab zikr qilinadigan masjidlar vayron qilingan bo‘lur edi. Albatta, Alloh O‘ziga yordam berganlarga yordam berur. Albatta, Alloh kuchli va g‘olibdir.”

Ushbu oyati karimada boshqa dindagi kishilarning ibodatxonalari ham mo‘min-musulmonlarning masjidlari qatorida zikr etilishi diqqatga sazovordir. Dinimiz ko‘rsatmasiga amal qilgan musulmonlar hech qachon boshqa diniy ibodatxonalarga tajovuz qilmaydi. Shuningdek, boshqa dinlarda ham o‘zga dinlarga ibodat qiluvchilarning ibodatiga xalaqit qilish katta gunoh ekani ta’kidlangan. Barcha dinlarda diniy shiorlarga, ibodatxonalarga, shuningdek, masjidlarga tajovuz qilish ulkan jinoyat sanalgan hamda bunday ishdan qattiq qaytarilgan.

 Jahonning ayrim hududlarida mo‘min-musulmonlarning eng nozik his tuyg‘ulariga zarba berish orqali qarama-qarshiliklar keltirib chiqarishga xatti-harakatlar bo‘lmoqda. Mana shunday vaziyatda mo‘min kishi keskinlik bilan qaror qilish o‘rniga, obdon o‘ylab keyin bir xulosaga kelish kerak. Hazrati Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi va sallam: “Mo‘min kishi ziyrak, hushyor va oqil bo‘ladi”, degan hadislari mohiyatini chuqur tushunish lozim (Imom Daylamiy rivoyati, zaif hadis).

Shu o‘rinda Islom tarixidagi Fil voqeasini bir esga olaylik... Abraha boshchiligidagi fil egalaridan Ka’batullohni Alloh taolo qanday himoya qilgan bo‘lsa, bugungi kunda ham ibodat qilish joylari, masjidlarni ham shunday himoya qiladi.

Alloh taolo musibatlarga uchragan mo‘min-musulmonlarga sabru jamiyl bersin, musibatlarining o‘rnini go‘zal mukofotlar bilan to‘ldirsin!

O‘zbekiston musulmonlari idorasi

 

O'zbekiston yangiliklari
Boshqa maqolalar

O‘tgan solihlar tafakkur qilganda

09.07.2025   880   4 min.
O‘tgan solihlar tafakkur qilganda

Bismillahir Rohmanir Rohiym

Bu mavzuda salaflarimizdan kelgan bir qancha ta’sirli rivoyatlar bor. Quyida ularning ayrimlarini keltiraman:

1. Shaqiq Balxiy rahimahulloh aytadi:
"Men xushu’ni Isroil ibn Yunusdan o‘rgandim. Biz uning atrofida edik, u o‘ng tomonida kim bor, chap tomonida kim borligini bilmasdi — oxirat haqida tafakkur qilardi".

2. Yusuf ibn Asbat rahimahulloh aytadi:
"Sufyon ibn Uyayna rahimahulloh menga xufton namozidan so‘ng: "Tahorat idishini (obdasta) bergin", dedi. Unga berdim. U o‘ng qo‘li bilan olib, chap qo‘lini o‘ng qo‘lining ustiga qo‘ydi va tafakkurga cho‘mdi. Men uxlab qoldim, so‘ng saharda turdim — qarasam, idish hali ham qo‘lida. "Tong otdi", dedim. U esa bunday dedi: "Sen idishni bergan paytingdan buyon shu holda oxirat haqida tafakkur qildim".

3. Abdulloh ibn Muborak rahimahullohdan rivoyat:
U Suhayl ibn Adiyni sukunatda, tafakkurda ko‘rib:
"Qaysi nuqtaga yetding?" deb so‘radi.
U: "Sirot ko‘prigidaman", deb javob berdi.

4. Muhammad ibn Vase’ rahimahullohdan rivoyat:
Basralik bir kishi Abu Zarr vafotidan keyin uning xotini Ummu Zarrga borib, uning ibodatini so‘radi. U bunday dedi: "Abu Zarr kun bo‘yi uyning bir chetida  tafakkur qilib o‘tirardi".

5. Ummu Dardo (Abu Dardoning xotini) aytadi:
"Abu Dardo roziyallohu anhuning eng afzal ibodati — tafakkur va ibrat olish edi".

6. Sirriy Saqatiy rahimahulloh aytadi:
"Har kuni burnimga qarayman — yuzim qorayganmi, deb. Tanish joyda o‘lishni yoqtirmayman — yer meni qabul qilmay qo‘ysa, sharmanda bo‘lishdan qo‘rqaman".

7. Abu Shurayh rahimahulloh haqida:
Bir kuni u yurib ketayotgan edi, to‘xtab, ko‘ylagini boshiga tashlab, yig‘lashga tushdi.
Uni ko‘rib: "Nima uchun yig‘layapsan?" deb so‘rashdi.
U bunday javob berdi: "O‘tgan umrimni, kam amalimni, yaqinlashgan ajalimni tafakkur qildim".

8. Umar ibn Xattob roziyallohu anhu bir kuni yig‘ladi. Sababini so‘rashdi. U bunday dedi: "Dunyo va uning shahvatlari haqida o‘yladim. Ular tugamay turib, achchiq alam bilan almashadi. Agar buning o‘zida ibrat bo‘lmasa ham, aqlli kishi uchun unda pand nasihat bor. Endi o‘z holingizga qarang, ahli oilangiz, yaxshi ko‘rgan kishilaringiz bilan bugun jam bo‘lib turibsiz, ertagachi? Ertaga esa, albatta ulardan ajralish bor".

9. Dovud Toiy rahimahullohning holati:
U to‘lin oy kechasi uyning tomiga chiqdi. Osmonga qarab Osmon va yerning yaratilishi haqida tafakkurga cho‘mdi va yig‘lay boshladi. Shunchalik qattiq ta’sirlandiki, tomdan qo‘shnisining hovlisiga yiqilib tushganini sezmay qoldi. Qo‘shni uni o‘g‘ri deb o‘ylab, qilichiga yopishdi. Ammo kelib qarasa — Dovud ekan. "Qanday qilib tomdan tushib ketding?" - deb so‘radi. Dovud: "Qanday yiqilganimni sezganim yo‘q", deb javob berdi.

10. Sufyon Savriy rahimahulloh haqida:
U do‘stlari bilan o‘tirgan edi, chiroq o‘chib qoldi. Hamma yoqni zulmat qopladi. Keyin chiroqni yoqishdi. Qarasalar, Sufyonning ko‘zlaridan oqayotgan yoshi yuzi yuvyapti. Undan: "Senga nima bo‘ldi, nega yig‘layapsan?" deb so‘rashdi.
U: "Shu onda qabr zulmatini esladim…", deb javob berdi.

Xulosa:
Salafi solihlar har bir holatda tafakkur qilganlar — taom yeganda, yurganda, yotganda, hatto suv idishini ushlab turgan paytda ham oxiratni eslab yig‘lardilar. Ular uchun tafakkur — ibodatning qalbi edi.


Homidjon qori ISHMATBЕKOV