Alloh taolo insonga ato etgan katta ne’matlardan biri – farzand ne’matidir. har bir ne’matning shukri vojib bo‘lganidek, bu farzand ne’matining ham shukri vojibdir. Bu ne’matning shukri – Alloh taologa til bilan shukr qilish va o‘sha farzandni solih, barkamol inson etib tarbiya qilishdir.
Hammamiz erta tongdan ishga, o‘qishga yo‘l olamiz. Kechqurun ishdan charchab kelamiz. Ovqatlanamiz, dam olamiz. Kunimiz shu tarzda o‘tadi. Afsuski, farzandimizning o‘qishi, ahvoli bilan qiziqmaymiz yoki qiziqishga vaqtimiz yetmaydi. Ba’zan bu narsa esimizga ham kelmaydi. Ammo qiyomat kuni o‘zimiz uchun ham, farzandlarimiz, qo‘l ostidagilarimiz uchun ham javob berishimizni unutmaylik!
وَعَنِ ابْنِ عُمَرَ رَضِيَ اللهُ عَنْهُمَا قَالَ: سَمِعْتُ رَسُولَ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيهِ وَسَلَّمَ يَقُولُ: «كُلُّكُمْ رَاعٍ، وَكُلُّكُمْ مَسْؤُولٌ عَنْ رَعِيَّتِهِ: الإِمَامُ رَاعٍ وَمَسْؤُولٌ عَنْ رَعِيَّتِهِ، وَالرَّجُلُ رَاعٍ فِي أَهْلِهِ وَمَسْؤُولٌ عَنْ رَعِيَّتِهِ، وَالْمَرْأَةُ رَاعِيَةٌ فِي بَيْتِ زَوجِهَا وَمَسْؤُولَةًّ عَنْ رَعِيَّتِهَا، وَالخَادِمُ رَاعٍ فِي مَالِ سَيِّدِهِ وَمَسْؤُولٌ عَنْ رَعِيَّتِهِ، وَكُلُّكُمْ رَاعٍ وَمَسْؤُولٌ عَنْ رَعِيَّتِهِ»
مُتَّفَقٌ عَلَيهِ
Ibn Umar roziyallohu anhumodan rivoyat qilinadi: «Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning «Har biringiz mutasaddidir va har biringiz qo‘l ostidagilari uchun mas’uldir. Imom mutasaddidir va qo‘l ostidagilari uchun mas’uldir. Erkak o‘z oilasida mutasaddidir va qo‘l ostidagilari uchun mas’uldir. Ayol erining uyida mutasaddidir va qo‘l ostidagilari uchun mas’uldir. Xodim o‘z xojasining mol-mulkida mutasaddidir va qo‘l ostidagilari uchun mas’uldir. Har biringiz mutasaddidir va har biringiz qo‘l ostidagilari uchun mas’uldir», deyayotganlarini eshitdim». Muttafaqun alayh.
Ushbu muborak hadisga ko‘ra, har bir inson bu dunyoda ham, oxiratda ham qo‘l ostidagilari uchun mas’uldir.
Bolamiz bugun maktabdan yangi bir vazifa bilan uyga keldi. Rosa urinyaptiyu ammo o‘sha vazifani bajarishga qiynalyapti. Oxiri bizning oldimizga kelib, “Dadajon, mana shu misolning javobini yecholmayapman. Qarashib yuboring, o‘rgatib qo‘ying” deydi.
Shunda biz nima deymiz?
“Bor, onangga ayt, men charchaganman, boshimni qotirma” deymiz. Ammo televizor ko‘rishga, serial va kinolarni tomosha qilishga charchamaymiz, boshimiz qotmaydi. Ammo o‘zimizning muhim vazifamiz va mas’uliyatimiz bo‘lgan farzandimizning tarbiyasiga, o‘qishiga beparvomiz.
“Dadajon, bugun maktabda ota-onalar majlisi bo‘lar ekan. Iltimos, borib keling” desa, “Nimalar deyapsan?! Qanaqa majlis?! Majlis-pajlisga vaqtim yo‘q. Ana, onang borib kelsin!” deymiz.
Shu kabi majlislarga borib, bolamizning o‘qituvchilari, murabbiylari bilan gaplashib, ulardan bolamiz qanday o‘qiyotgani, nimalarni o‘zlashtirayotgani, nimalarda oqsayotgani, qanday yordam kerakligi haqida so‘rash esimizga ham kelmaydi. Axir bolamizning nima o‘qiyotgani, qanday o‘zlashtirayotgani biz uchun qiziqmasmi?! Shunchaki hamma qatori maktabga borib kelsa bo‘ldimi?! Kelajakda qanday inson bo‘lishining bizga qizig‘i yo‘qmi?!
Ba’zi otalar borki, har kuni farzandlarining bugun nima dars o‘tganini, nimalarni o‘rganganini so‘raydi. Ularni qiynagan masalada yordamlashadi. Doim ularning tarbiyasi, o‘qishini nazorat qilib borishadi.
O‘g‘illarimiz kimlar bilan do‘st bo‘lyapti, kimlar bilan nimalarni gaplashyapti, yomon odatlarga, ichish, chekish kabi illatlarga o‘rganmayaptimi, telefonida nimalarni saqlab, qanday videorolik va fotolarni ko‘rib yuribdi, mana bularni nazorat qilish, so‘rab-surishtirish, doim shu narsalarga qiziqib, mas’uliyatni his qilishimiz bizning eng muhim vazifalarimizdandir.
Ertaga o‘g‘limiz yoki qizimiz biror nojo‘ya ish qilsa, “Nega o‘g‘lim bunday qildi ekan?”, “Nima uchun qizim bunday bo‘lib o‘sdi ekan?” deya zorlanamiz. Vaholanki, bir paytlari yomon o‘rtoqlari va axloqsiz dugonalari bilan yurganini bilib tursak ham indamadik yoki bu haqida surishtirmadik. Endi boshimizni changallab o‘tiribmiz.
Azizlar, farzand bizga berilgan ne’mat bo‘lishi bilan birga omonat ham ekanini esimizdan chiqarmaylik! Farzandining tarbiyasi, o‘qishi, yurish-turishi haqida qiziqmagan ota-ona ushbu omonatga xiyonat qilgan hisoblanadi. Xiyonat esa hadislarda munofiqlikning alomatlaridan biri deyilgan.
Alloh taolo barchamizni farzandlarni tarbiya qilishda mas’uliyatli va jonkuyar ota-onalar bo‘lishimizni, ular bu dunyoda bizga ko‘z quvonchi bo‘lishini va oxiratda boshimizga izzat tojini, egnimizga karomat sarposini kiydirishini nasib etsin, omin!
Nozimjon Iminjonov tayyorladi
7 iyul kuni O‘zbekiston musulmonlari idorasi raisi, muftiy Shayx Nuriddin Xoliqnazar hazratlari ishtiroklarida Oliy va o‘rta maxsus islom ta’lim muassasalari uchun 2025-2026 o‘quv yili qabul imtihonlariga tayyorgarlik ishlari muhokama qilindi.
O‘zbekiston musulmonlari idorasi raisi o‘rinbosari, professor Muhammadolim domla Muhammadsiddiqov diniy ta’lim muassasalari uchun yangi o‘quv yili kirish imtihonlarini tartibli o‘tkazish yuzasidan amalga oshirilgan ishlar to‘g‘risida axborot berdi.
Muftiy hazratlari imtihonlarni adolatli va xolisona o‘tkazish, tartib-qoidalarga rioya etish, jarayonlar shaffof bo‘lishiga erishish hamda tegishli xonalar xavfsizligini ta’minlash, videokuzatuv kameralari bilan jihozlash kabi muhim jihatlarga diqqat qaratdilar. Shuningdek, imtihondan oldin abituriyentlar bilan o‘tkaziladigan suhbatlar ham belgilangan tartibda bo‘lishiga urg‘u berdilar.
Shayx Nuriddin Xoliqnazar hazratlari imtihonlarni ochiq-oshkora va adolatli o‘tkazish orqali yosh avlod haq-huquqlarini ta’minlash, iqtidorli yoshlarga bilimlarini namoyon etishga imkoniyat berishni qayd etdilar. Shuningdek, imtihon olishga mas’ul ustoz va mutaxassislar Alloh taolo huzurida ham, xalqimiz oldida ham ulkan mas’uliyatni chuqur his etishi hamda nomaqbul illatlardan saqlanishlariga katta diqqat qaratdilar.
Madrasalarga kirish imtihon savollari umumta’lim maktab dasturlari asosida, Oliy diniy ta’lim muassasalari uchun kirish imtihon savollari esa madrasa ta’lim dasturlari asosida bo‘lishi ham alohida ta’kidlandi.
Yig‘ilish yakunida quyidagi muhim vazifalar belgilab olindi:
– Qabul jarayonlarini namunali tashkil etish;
– Yuqori darajada xavfsizligi ta’minlangan elektron dasturlardan foydalanish;
– Abituriyentlar uchun munosib sharoitlarni yaratish;
– Abituriyentlarga test sinovlaridagi huquq va majburiyatlarini tushuntirish;
– Imtihon jarayonini videokuzatuv qurilmalari orqali nazorat qilish;
– Ota-onalar uchun kutish joylarini tayyorlash;
– Imtihon jarayonlarini namoyish etish uchun ekranlar o‘rnatish.
Qabul imtihonlari muvaffaqiyatli o‘tishini tilab duolar qilindi.
O‘zbekiston musulmonlari idorasi Matbuot xizmati