Ma’lumki, inson bu dunyoda qilgan ishlariga va gapirgan gaplariga oxiratda javob beradi. Yelkamizdagi farishtalar qilgan ishlarimiz bilan birga og‘zimizdan chiqqan har bir so‘zni yozib borishadi.
Alloh taolo Qur’oni Karimda shunday marhamat qilgan:
إِذْ يَتَلَقَّى الْمُتَلَقِّيَانِ عَنِ الْيَمِينِ وَعَنِ الشِّمَالِ قَعِيدٌ مَا يَلْفِظُ مِن قَوْلٍ إِلَّا لَدَيْهِ رَقِيبٌ عَتِيدٌ
“Zotan ikki kutib oluvchi o‘ngda va chapda o‘tirgan hollarida kutib olurlar. U biror so‘z aytmas, magar huzurida (farishta) hoziru nozir” (Qof surasi, 17-18-oyatlar).
Buyuk tobeinlardan bo‘lgan Umar ibn Abdulaziz rahimahulloh “Aytayotgan gapini amalidan deb bilgan odamning gapi oz bo‘ladi” deganlar.
Bir masalni keltirsak: “Bir kuni eshak arslonning terisini yopinib olib, hamma hayvonlarni qo‘rqita boshlabdi. Shu payt u tulkiga yo‘liqib qoldi va boshqa hayvonlarni qo‘rqitganidek, uni ham qo‘rqitmoqchi bo‘ldi. Shunda tulki: “Menga ishon, agar sening hangraganingni eshitib qolmaganimda, sendan qo‘rqib ketgan bo‘lardim” dedi”.
Ahmoq kimsalar aqlli insonlarning “liboslari”ni kiyib oladilar. Keyin o‘zlarining bema’ni mahmadonaliklari bilan ahmoq ekanliklarini fosh qilib qo‘yadilar.
Do‘stlar, dunyo va oxiratimizga foydali bo‘ladigan o‘rinlardagina gapiraylik. Bo‘lmasa, sukut saqlab turaylik. Zero, muborak hadisda shunday deyilgan:
Abu Hurayra roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi:
«Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: «O‘zi uchun behuda narsalarni tark qilishi kishi Islomining husnidandir», dedilar».
Termiziy va Ibn Moja rivoyat qilishgan.
Go‘zal musulmonning qiladigan ishlari va aytadigan so‘zlari faqat foydali, o‘rinli bo‘lib, behuda, keraksiz gaplarni gapirmaydi, unday ishlarni qilmaydi.
Alloh taolo bizni ham aytadigan so‘zini amalidan deb, foydali o‘rinlardagina gapiradigan bandalaridan qilsin, omin!
Nozimjon Iminjonov tayyorladi
Cavol: Men bozorda bir do‘konni ijaraga olib, ulgurchi tarqatuvchilardan har-bir mahsulotdan bittadan olib kelib, rastaga qo‘yaman. Qachon sotilsa, o‘rniga yana olib kelaman. Yaqinda eshitib qoldim. Bu ishim joiz emas ekan. Chunki o‘zimniki bo‘lmagan narsani sotishga kirar ekan. Shu to‘g‘rimi? Men qanday yo‘l tutsam to‘g‘ri ish qilgan bo‘laman?
Javob: Bismillahir Rohmanir Rohiym. Agar mahsulotlarni sotib olib, sotsangiz, joiz bo‘ladi. Lekin ularni sotib olmagan bo‘lsangiz bu ishingiz durust emas. Chunki siz o‘zingizniki bo‘lmagan narsani sotgan bo‘lasiz. Shuningdek, bir mahsulotni “Qachon, sotilsa, pulini beraman” degan shart bilan olsa ham savdo durust bo‘lmaydi.
Agar mahsulotni sotib olmoqchi bo‘lmasangiz, mahsulot egasining vakili sifatida sotib, bu ishingiz uchun xizmat haqqi olishingiz ham joiz. Lekin bu holatda qanchaga sotilsa, hammasini mol egasiga berish lozim bo‘ladi ("Al-Bahrur-roiq" kitobi). Vallohu a’lam.
O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Fatvo markazi.