Sayt test holatida ishlamoqda!
31 Yanvar, 2025   |   1 Sha`bon, 1446

Toshkent shahri
Tong
06:14
Quyosh
07:35
Peshin
12:41
Asr
15:56
Shom
17:41
Xufton
18:57
Bismillah
31 Yanvar, 2025, 1 Sha`bon, 1446

Muftiy hazrat Xalqaro forumda nutq so‘zladi

22.02.2019   3523   9 min.
Muftiy hazrat Xalqaro forumda nutq so‘zladi

Bugun, 22 fevral kuni muhtaram Prezidentimiz tashabbuslari bilan tashkil etilgan “I Xalqaro ziyorat turizmi forumi” o‘z ishini boshladi.
Mamlakatimizda ilk bora o‘tkazilayotgan mazkur forum O‘zbekiston Respublikasi Turizmni rivojlantirish davlat qo‘mitasi tomonidan Din ishlari bo‘yicha qo‘mita, O‘zbekiston musulmonlari idorasi, “Vaqf” xayriya jamoat fondi, Tashqi ishlar vazirligi, Buxoro viloyati hokimiyati, Ta’lim, fan va madaniyat masalalari bo‘yicha Islom tashkiloti (ISESCO) hamda Jahon sayyohlik tashkiloti (UNWTO) ko‘magida tashkil etildi.
Forum Qur’oni karim oyatlari tilovati va xayrli duolar bilan boshlandi. Tadbirda dunyoning 30 dan ortiq davlatidan 120 dan ziyod vakillar ishtirok etmoqda.
Nufuzli anjumanning ochilishida O‘zbekiston musulmonlari idorasi raisi, muftiy Usmonxon Alimov hazratlari yurtimizning sayyohlik imkoniyatlarini dunyoga keng targ‘ib etish, O‘zbekistonni islom dunyosida ziyorat-turizmi bo‘yicha yirik markazlardan biriga aylantirish ushbu forumning asosiy maqsadi ekanini alohida qayd etdilar. Shuningdek, mamlakatimizda ziyorat turizmi bo‘yicha amalga oshirilgan ishlar va Islom dini ta’limotlarida keltirilgan safar qilishning foydali jihatlari haqida bayon qildilar. Quyida muftiy hazratlarining nutqlarini e’tiboringizga havola etamiz.
Saytimiz orqali forum jarayonlari kuzatib boring.


 

بسم الله الرحمن الرحيم

الحَمْدُ للهِ الذِي خَلَقَ لَنَا الأَرضَ وذَلَّلَها، وسَهَّلَ لَنَا السَّيْرَ

فِي مَنَاكِبِها، وأَشْهَدُ أَنْ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اللهُ وَحْدَهُ لاَ شَرِيكَ لَهُ، وأَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّداً عَبْدُهُ ورَسُولُهُ، خَيْرُ النَّاسِ خُلُقاً فِي الحَضَرِ والأَسفَارِ،  صلى الله عليه وسلم وَعَلَى آلهِ وصَحْبِهِ وعَلَى أَتْبَاعِهِمْ

صَلاَةً وسَلاَماً دَائمَيْنِ. أَمَّا بَعْدُ،

 

Assalomu alaykum va rahmatullohi va barokatuhu!

Muhtaram mehmonlar, xalqaro tashkilotlar vakillari va forum ishtirokchilari.

Alloh taboraka va taologa cheksiz hamdu sanolarimiz, Hazrati Payg‘ambarimiz Muhammad mustafo sollallohu alayhi vasallamga behisob salavotu salomlarimiz bo‘lsin.

O‘zbekiston zaminida o‘tkazilayotgan “Birinchi xalqaro ziyorat turizmi forumi”da ishtirok etish uchun dunyoning turli yerlaridan tashrif buyurgan Siz aziz mehmonlarimizga samimiy salomlarimizni yo‘llaymiz. Barchangizga sihat-salomatlik, tinchlik-xotirjamlik, sharafli va mas’uliyatli vazifalaringizda ulkan muvaffaqiyatlar tilaymiz.

O‘zbekiston diyoridan jahon tamadduniga o‘zining ulkan hissasini qo‘shgan buyuk olimlar yetishib chiqqanki, ular qo‘nim topgan muborak joylar, ular barpo ettirgan muhtasham binolar va ma’naviy meroslarni ko‘pchilik o‘z ko‘zi bilan ko‘rishni orzu qiladi. 

O‘zbekiston qadimgi Buyuk ipak yo‘li chorrahasidagi mamlakat sifatida dunyoga tanilgan. Yurtimiz tarixi, jahon tamadduni va ilm-fani rivojiga qo‘shgan hissasi, tarixiy-me’moriy yodgorliklari va allomalari, mehmondo‘st xalqi bilan barchaning e’tiborini o‘ziga jalb etib kelmoqda.

Tarixiy bino va obidalar ko‘pligi bo‘yicha yurtimiz dunyoda 9-o‘rinni egallaydi. O‘zbekiston yetti mingdan ortiq kadimiy-me’moriy va tarixiy obidalarga ega. Mamlakatdagi ikki yuzdan ziyod tarixiy yodgorliklar va me’moriy obidalar YUNЕSKOning madaniy merosi ro‘yxatiga kiritilgan. Ularning aksariyati qayta tiklandi, ta’mirlandi va chor atrofi obodonlashtirildi.

Muhtaram Prezidentimiz tomonidan sohaga oid qabul qilingan farmon va qarorlar ziyorat turizmini rivojlantirishga katta xizmat qilmoqda. Bugungi kunda 45 ta davlat fuqarolari uchun 30 kungacha vizasiz tartib joriy etilgani sayyohlarning mamlakatimizga qiziqishini yanada oshirdi.

Davlatimiz rahbarining sohaga oid farmon va qarorlari mavjud imkoniyatlarni ro‘yobga chiqarish sari tashlangan muhim qadamlar bo‘ldi. Mazkur qarorlarga muvofiq, diyorimizga tashrif buyurayotgan chet ellik sayyohlarga qulay shart-sharoitlar yaratish, servis xizmatlar sifatini yanada yaxshilash bo‘yicha chora-tadbirlar amalga oshirildi.

Sayyohlar orasida Islom madaniyati obidalari, ulug‘ allomalarimiz qadamjolarini ziyorat qiluvchilar tobora ko‘payib bormoqda. Buxoro shahridagi muborak qadamjolar – Xoja Abdulxoliq G‘ijduvoniy, Xoja Orif Revgariy, Xoja Mahmud Anjir Fag‘naviy, Xoja Ali Romitaniy, Xoja Muhammad Boboyi Samosiy, Sayyid Amir Kulol, Xoja Bahouddin Naqshband va Chorbakr majmualari eng tabarruk ziyoratgohlar hisoblanadi. Shuningdek, Buxoro shahridagi Mir Arab madrasasi, Masjidi Kalon, Labi havuz va Ark majmuasi kabi muhtasham me’moriy obidalar ham ko‘plab sayyohlarning diqqat markazida bo‘lmoqda. Ayni kunlarda Abdulxoliq G‘ijduvoniy tavalludining 915 yilligi va Bahouddin Naqshbandning 700 yillik yubileylariga ham qizg‘in tayyorgarlik ishlari olib borilmoqda.

Ma’lumki, butun jahondagi musulmonlar soni 1,8 milliardga yaqin. Shundan qariyb 150 millioni har yili sayohat qiladi. Shuni inobatga olib, mamlakatimizda Islom diniga e’tiqod qiluvchi sayyohlarga ham ibodat amallarini bajarish bo‘yicha zarur qulayliklar hozirlandi. Jumladan, yurtimiz mehmonxonalaridagi xonalarning jihozlari safidan Qur’oni karim, joynamoz hamda qibla ko‘rsatkich ham joy oldi. Aeroport va vokzallarda namozxonalar tashkil etildi. Katta yo‘l bo‘yidagi masjidlar soni ko‘paytirilib, ulardagi sharoitlar yaxshilandi va bunday ishlar faol ravishda davom ettirilmoqda.

Shuningdek, “halol” yorliqli oziq-ovqat mahsulotlari va xizmatlarga qiziqish kun sayin ortib bormoqda. Shu munosabat bilan o‘tgan yili O‘zbekiston islomiy standartlashtirish bo‘yicha xalqaro tashkilotga a’zo bo‘ldi.

O‘zbekiston musulmonlari idorasi ham ziyorat turizmini rivojlantirishga o‘zining munosib hissasini qo‘shib kelmoqda. O‘zbekiston musulmonlari idorasi huzurida “Muslim-tur” sayyohlik firmasi tashkil etilib, yurtimizdagi qadamjo, ziyoratgoh va tabarruk maskanlarga mahalliy va xorijiy fuqarolarning ziyoratlarini uyushtirish bilan shug‘ullanib kelmoqda.

Bugungi nufuzli anjumanimizga dunyoning Malayziya, Indoneziya, Misr, Pokiston, Kuvayt, Saudiya Arabistoni, Ozarbayjon, Turkiya, Rossiya, Hindiston kabi ko‘plab mamlakatlari, shuningdek, xalqaro tashkilotlarning vakillari tashrif buyurgani anjumanning ahamiyatini yanada oshirmoqda.

Buxoroda ilk bor o‘tkazilayotgan birinchi xalqaro ziyorat turizmi forumi qatnashchilari Buxoroning G‘ijduvon, Shofirkon, Vobkent, Romitan va Kogon tumanlarida joylashgan qutlug‘  qadamjolarni ziyorat qiladilar.

Alloh taolo Qur’oni karimda shunday marhamat qiladi:

هُوَ الَّذِي جَعَلَ لَكُمُ الْأَرْضَ ذَلُولًا فَامْشُوا فِي مَنَاكِبِهَا

وَكُلُوا مِنْ رِزْقِهِ وَإِلَيْهِ النُّشُورُ

«U (Alloh) sizlarga Yerni xoksor (bo‘ysunuvchi) qilib qo‘ygan zotdir. Bas, u (Yer)ning har tomonida (sayohat, tijorat yoki dehqonchilik qilib) yuringlar va (Allohning bergan) rizqidan yenglar! (Qiyomat kuni) tirilib chiqish Uning huzurigadir» (Mulk, 15).

Darhaqiqat, safar qilishning foydali bo‘lishi uning nima maqsadda ekaniga bog‘liq. Bunga jahonga mashhur, hadis ilmining sultoni Imom Buxoriy bobomizning hayotlari yorqin misol bo‘la oladi. Ulug‘ muhaddis bobomiz umrining ayni navqiron davrlarini xorijda ilm talabida safarda o‘tkazganlar. Jahon kezib ilm olgan bobomizning ilmiy meroslari hozirgi paytgacha butun dunyoga ziyo tarqatmoqda.

Hazrati Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi va sallam bir hadisi shariflarida:

سَافِرُوا تَصِحُّوا وَتُرْزَقُوا

Safar qilinglar, sog‘lom va rizqu nasibali bo‘lasizlar”, deb marhamat etganlar.

Manbalarda keltirilishicha, safar qilishda sog‘liq va ruhiy tetiklik uchun ko‘p manfaatlar bor. Chunki safar tabiatan harakatga bog‘liq bo‘ladi va tabarruk joylar ziyorati kishiga ruhiy quvvat bag‘ishlaydi.

 

Safarga targ‘ibdan maqsad ham kishining safar davomida ko‘rgan-kechirgan holatlaridan ijobiy taassurot olmog‘iga va hayotda himmatli bo‘lishga erishmog‘idir. Zero, arab tilidagi safar so‘zining yana bir ma’nosi ham “kashf etmoq, ko‘rsatmoq”dir.

Solih zotlardan biri hazrat Bishr Xofiy bunday deganlar: “Ey zohidlar jamoasi! Sayohat qilinglar, yaxshilardan bo‘lasizlar, chunki suv oqsa, yaxshi bo‘ladi. Agar suv bir o‘rinda ko‘p tursa, buziladi”.

Demak, inson ko‘p safar va ziyoratlar qilib turishida uning jismonan sog‘ligi, ruhiy tetikligi va ma’naviy olamiga juda katta foydalari bor.

Muhtaram tadbir ishtiroklari, bugungi o‘tayotgan ziyorat turizmi bo‘yicha birinchi xalqaro forum har jihatdan foydali bo‘lishini bildirib, anjuman ishiga ulkan muvaffaqiyatlar tilayman.

Vassalamu alaykum va rahmatullohi va barakotuh.

 

Usmonxon ALIMOV,

O‘zbekiston musulmonlari idorasi raisi, muftiy

 

O'zbekiston yangiliklari
Boshqa maqolalar
Maqolalar

Salafi solihlar va soxta salafiylikning farqlari

28.01.2025   3101   5 min.
Salafi solihlar va soxta salafiylikning farqlari

“Salafiylik” tushunchasi arab tilidagi “salaf” so‘zidan olingan. “Salaf” so‘zi “avval yashab o‘tganlar”, “ajdodlar” degan ma’nolarni bildiradi. Hadislarga ko‘ra, Muhammad sollallohu alayhi vasallam zamonida va undan keyingi ikki asrda yashagan musulmonlar “salafi solih”, ya’ni “solih ajdodlar” hisoblanadi. Shunga ko‘ra, Islom ulamolari sahobiy, tobein va tabaa tobeinlarni “solih ajdodlar” deb hisoblashda yakdildirlar. Keyingi davrlarda yashagan musulmonlarga nisbatan “salaf” yoki “salafiylar” tushunchalarini ishlatish to‘g‘ri bo‘lmaydi. Aksincha, ularga “xalaf” ya’ni, keyingi kelganlar deyish to‘g‘ri bo‘ladi.

Qayd etish joizki, tarixda yashab o‘tgan Islom ulamolarining asarlarida “salaf” so‘zi ko‘p uchraydi. Ammo, bundan murod hozirgi davrimizda alohida ajralib chiqqan, o‘zlarini “salafiy” deb atayotgan toifalar nazarda tutilgan emas.

So‘nggi vaqtlarda “salafi solihlarga ergashish” iddaosi ostida o‘zlarini go‘yoki “salaflarning izdoshlarimiz”, deb hisoblaydigan o‘ta mutaassib, to‘g‘ri yo‘ldan adashgan soxta salafiylar paydo bo‘lganini alohida qayd etish lozim.

Yigirmanchi asrning yirik ulamolaridan Shayx Muhammad G‘azzoliy o‘zining “Musulmonlarning yagona ma’rifiy dasturi” nomli maqolasida “Salafiylik”ning haqiqati haqida bunday yozadi:

“Salafiylik bu arab yarim orolining ma’lum bir joyida yashaydigan, muayyan bir ijtimoiy tarzda hayot kechiradigan odamlar guruhi emas. Biz bu tarzda tushunishni rad etamiz va unga mansub bo‘lishni inkor etamiz.

Salaflik — aqliy va hissiy tuyg‘u bo‘lib, saodat asri bilan bog‘lanadi, Allohning Kitobi va Payg‘ambarning sunnatiga sodiqlikni chuqurlashtiradi hamda Allohning kalomini yuksaltirish uchun moddiy va ma’naviy sa’y-harakatlarni amalga oshiradi. U irq yoki rangga e’tibor bermaydi. Islomni tushunishi va unga amal qilishi esa uning umumiyligi, abadiyligi, fitratga muvofiqligi va aqlga tayanganligi darajasida bo‘lishi lozim.

— Men ayrim odamlarni ko‘rdim, ular salafiylikni Ahmad ibn Hanbalning fiqhi deb tushunadilar, bu xato. Ahmadning fiqhi Islom madaniyatidagi ko‘plab fikriy yo‘nalishlardan biri bo‘lib, u turli diyor imomlari va boshqalarni o‘z ichiga oladi.

— Ba’zi odamlar salafiylikni faqat hadisga asoslangan maktab deb tushunadilar. Bu ham xato. Chunki aqliy maktab (ra’y maktabi) ham hadis maktabi singari Islomdan olib, unga tayanadi. Ulardan ba’zilari o‘zlarini “ahli hadis” deb ataydilar va rivoyatlarni noto‘g‘ri tushunishlari sababli haromda fitna chiqaradilar. Hadis biror bir guruhning xususiy mulki emas, u barcha mazhablar uchun asosiy manba hisoblanadi.

— Ayrim odamlar ilmiy kashfiyotlarni yoqtirmaydi va ulardan Islom da’vati hamda ta’limotini himoya qilishda foydalanishni bilmaydilar. Masalan, ular televideniyeda suhbat qilishni rad etadilar. Chunki, ekranda suratning ko‘rinishini harom deydilar. Ular astronomiya, geografiya kabi fanlarni masxara qiladilar va inkor qiladilar. Bu toifa aslida salaf ham emas, xalaf ham emas. Ularning qalblari va aqllari qayta ishlanishga muhtoj.

— Ba’zi odamlar qiyin va qattiq fatvolar berishni o‘zlariga vazifa qilib olganlar. Ular odamlarga faqatgina og‘ir va mashaqqatli hukmlar chiqaradi, hayotlarini qiyinlashtiradi va ularning dunyodagi rivojlanishlarini ortga surib, ularni qorong‘u g‘orlarga hibs etadi. Bu toifa ham na salaf va na xalaf. Ular din ilmlariga nisbatan nomaqbul kishilardir, ularning aksariyati vijdon va fikrda nuqsonlidir.

Men aytaman: “Bu salafiylik emas! Bu da’vat sohibining gapi emas, bu yo‘lto‘sarlarning fikridir. Bunday odamlarga biror bir joyda shogirdlarga Islomdan dars berishlariga yoki xalqaro anjumanlar va katta jome masjidlarida va’z aytishlariga ishonch bildirish mumkin emas”.

— Shunday kishilarni ko‘rdikki, o‘zlari hadis bilan shug‘ullanadilar, fiqhdan ma’lumotlari oz bo‘lishiga qaramay o‘zlaridan faqih yasab olganlar. Keyin esa, siyosatchiga aylanib jamiyatni va davlatni o‘zlari aytgan, o‘zlari bilgan tushunchalari asosida o‘zgartirishni da’vo qiladilar.

— Bunday sayoz diniy fikr egalarining eng ajablanarli tomoni — ular hukumat dasturlarini, maslahatlashuv uslublarini, moliyaviy munosabatlar, ijtimoiy adolat, yoshlar muammolari, oila muammolari va axloqiy tarbiya haqida hech narsa bilmaydilar. Ular madaniy hayot va moddiy taraqqiyot Islom olib kelgan oliy g‘oyalar va ulug‘ maqsadlarga xizmat qilishini ham hecham idrok qilmaydilar”.

Xulosa qilib aytganda, bugungi kunimizda yurtdoshlarimiz ichida hali ham bilib-bilmay soxta salafiylarning asossiz da’volarining ta’sirida yurgan kishilar, ularga taqlid qilayotganlarning mavjud ekani ushbu toifaning asl mohiyatini ochib berish, uni xalqimizga to‘g‘ri tushuntirib berish dolzarb ekanini bildirmoqda. Bizning eng asosiy vazifamiz yoshlarni bunday soxta salafiylar domiga tushib qolishdan asrashimiz va buning uchun esa doim ogohlik bilan ularga qarshi ilmiy raddiyalar berib borishimiz kerak bo‘ladi.

 

Homidjon qori ISHMATBЕKOV,
O‘zbekiston musulmonlari idorasi raisining birinchi o‘rinbosari.

 

MAQOLA