Sayt test holatida ishlamoqda!
18 Yanvar, 2025   |   18 Rajab, 1446

Toshkent shahri
Tong
06:22
Quyosh
07:45
Peshin
12:38
Asr
15:41
Shom
17:25
Xufton
18:43
Bismillah
18 Yanvar, 2025, 18 Rajab, 1446

Nasib qilsa kelar Shomu Iroqdan

8.02.2019   4760   3 min.
Nasib qilsa kelar Shomu Iroqdan

Hikoya qilishlaricha Hishom degan mashhur va mohir jarroh bo‘lgan ekan. Bir kuni shoshilinch safarga chiqdi. U safari davomida tashkillashtirilgan butun dunyo tibbiyot olimlari majlisida jarrohlikda yangi uslub qilganini yoritib berishi kerak edi. Samolyotga chiqqach, ko‘p o‘tmay, samolyot nosozligi sababli qo‘nishga majbur bo‘libdi. Biroq, borishi kerak bo‘lgan manzilga hali ancha masofa bor edi.

U aeroport xodimidan so‘rabdi. "Men katta tibbiyot olimiman, muhim bo‘lgan majlisga ketayotgan edim, sizlar manzilimga yetishim uchun keyingi samolyotni 16 soat kutishimni aytyapsizlar. Men buncha vaqt kuta olmayman, mening har bir daqiqam har bir bemor inson uchun o‘ta qadrli", dedi.

Aeroport xodimi "Unda sizga mashina berishimiz mumkin, siz manzilingizga mashinada 3-4 soatda yetib olasiz" deb javob qaytardi.
Majbur bo‘lgan doktor Hishom mashinada safarini davom ettiribdi. Chamasi ikki soat yo‘l yurgach, kun kech bo‘lib qolgani va qattiq yomg‘ir yog‘ib, yurishga qiynalgani hamda ancha toliqqani uchun yo‘lda ko‘ringan kichik bir uy oldida to‘xtadi. Uy eshigini taqillatsa, uydan keksa bir ayolning ovozi eshitildi. “Keling, eshigimiz ochiq, kiravering”.
Shunda Hishom u keksa ayoldan bir oz dam olishi uchun ruxsat so‘rab, unga pul uzatdi.

Keksa ayol “bu qanday pul?”, “Men pulni ko‘rmayapman” dedi. Chunki u ayolning ko‘zi ojiz edi. “O‘tiring, anavu stol ustida issiqgina choy bor, uning yonida sizni qorningizni to‘ydiradigan taomlar ham bor. Musofir ekansiz, choy ichib, ul-bul yeb kuchga kiring”, dedi.

Hishom “Rahmat” deya, taomlandi. Taomlanar ekan, keksa ayol yonida kichik bir bola hech bir harakatsiz yotganiga ko‘zi tushdi. Kampir namoz o‘qib bo‘lgach, yig‘lab, Allohdan bemor bo‘lib yotgan bolaga shifolar so‘rab duo qildi. Hishom bu holatdan mamnun bo‘lib, “onaxon, Allohim duolaringizni ijobat qilsin”, dedi.

Shunda kampir “Bolam, siz musofir ekansiz, men Allohga nima deb duo qilgan bo‘lsam barchasini ijobat qildi. Faqatgina bitta duoyimni qabul qilishi qoldi”, dedi.

“Hishom u qanday duo ekan?” deb, so‘radi.

Kampir “Siz ko‘rgan bu bola mening nabiram. Uning ota-onasi vafot etgan. Uning dardiga bizning tabiblar davo topaolmayapti, lekin, eshitishimcha katta bir doktor bor ekan. Uning ismi Hishom ekan. U bizdan uzoqroqda yashaydi, nabiramni uning oldiga olib borishga imkonim yo‘q. Lekin, men nabiramni yotoq bo‘lib qolishidan qo‘rqaman. Shuning uchun Allohdan bu ishimni oson qilishini so‘rab duo qilyapmanu, hali ijobat bo‘lgani yo‘q”, dedi.

Shunda doktor Hishom ko‘ziga yosh olib, “Ey mo‘tabar ona, bilasizmi sizning duoyingiz samolyotni qo‘nishga majbur qildi, yomg‘ir yog‘ib meni sizning uyingizga kirishimga sabab bo‘ldi. Alloh taoloning irodasi shu ekan. Men siz aytgan tabib Hishomman. Alloh taolo: “Duo qilinglar ijobat qilaman”, deydi. Sizning duoyingizni ijobat qildi. Bu Alloh taoloning qazoi-qadaridir”, dedi.

 

Manbalar asosida Toshkent Islom instituti o‘qituvchisi Abdurahmanov Yahyo

Maqolalar
Boshqa maqolalar

Sahobalar ham ijtihod qilishganmi?

16.01.2025   12999   2 min.
Sahobalar ham ijtihod qilishganmi?

Bismillahir Rohmanir Rohiym.
Alloh taologa bitmas-tuganmas hamdu sanolar bo‘lsin.
Payg‘ambarimizga mukammal va batamom salavotu durudlar bo‘lsin.

Fiqh ijtihod va fikrlar majmuasi bo‘lib, bu fikrlar nafsu havoga berilishdan kelib chiqmagan, balki Qur’on va Sunnatni anglashdan kelib chiqqan, Qur’on va Sunnatdan olingandir. Alloh azza va jalla bizga shu yo‘lni buyurgan. Agar Alloh fiqhga tegishli har bir masalaning hukmini bayon qilishni iroda qilganida, hozir millionlab oyatlar, millionlab hadislar turgan bo‘lardi. Lekin hammasi bo‘lib, olti mingdan sal ortiq oyat nozil bo‘lgan, muayyan adaddagi hadislar vorid bo‘lgan. Har bir masalaga oyat-hadis kelsa, shuncha oyatni, shuncha hadisni kim yod olardi? Nabiy sollallohu alayhi vasallamning o‘z zamonlarida avtomobillar haqida gapirishlarini tasavvur qiling! Unda u zotning so‘zlarini hech kim tasdiqlamagan bo‘lardi-ku!

Ijtihod qilish noto‘g‘ri desangiz, sahobalar ham ijtihod qilishgan. Keyin o‘sha o‘z ijtihodi bilan chiqargan hukmga amal qilishni odamlarga buyurishgan. Odamlar ularga taqlid qilishgan, ergashishgan. Mana shu yo‘sinda ularning yo‘llaridan yurib kelishgan.

Tahallul tarafdorlari orasida «Fiqh dinning bir qismi emas», «Mazhab egalarining aytganiga amal qilish shart emas», degan gaplar tarqalgan.

Tashaddud ahli ham mana shunga chaqiryapti. Ularning asl maqsadi fiqhiy mazhablarni yo‘q qilib, dinsizlikka yetaklash edi. Masalan, men dinni mahkam ushlasam-u, lekin na hanafiy, na shofe’iy, na molikiy va na hanbaliy mazhabini tutmasam, unda dindan nimani ushlayman? Menda fiqh degan narsa qolmaydi-ku! Fiqhni mana shu mazhablar tashkil qiladi-ku! Alloh bizga «Zikr ahlidan so‘rang» deb buyurib, ergashishimizga rozi bo‘lgan ilmlarni mujtahidlarning ijtihod va fikrlari tashkil qilmasa, nima tashkil qiladi?!

«Hanafiy mazhabiga teran nigoh» kitobidan