Birlashgan Millatlar Tashkilotining "Nogiron shaxslarning huquqlari haqidagi Konvensiyasi" 30-moddasida “Nogironlar ularning alohida madaniyati va til jihatdan o‘ziga xosligidan kelib chiqib, boshqalar qatori tan olinishi va qo‘llab- quvvatlanish huquqiga ega”, deb yozib qo‘yilgan.
Surdo dunyo tillari bo‘yicha ispan tilidan keyingi o‘rinda turadi. Zelandiyada surdo tiliga davlat maqomi berilgan.
Hozirgi vaqtda O‘zbekiston musulmonlari idorasi tashabbusi bilan Respublikamizda eshitish va so‘zlash qobiliyati cheklanganlar bilan keng ko‘lamda ishlar olib borilmoqda. Bu insonlar uzoq vaqt jamiyatdan uzilgani, milliy qadriyatlarimiz, dinimiz haqida tushunchaga ega bo‘lmaganliklari sabab ularning ruhiyatida bo‘shliq paydo bo‘lgan. Jamiyatimizdagi har bir sog‘lom inson ana shu bo‘shliqni e’tibor, mehr va muruvvat bilan to‘ldirishi maqsadga muvofiqdir.
2018 yil 30 yanvardan Toshkent shahar imkoniyati cheklanganlar bilan diniy-ma’rifiy suhbatlar tashkil etilgan bo‘lib, bu suhbatlarning dastlabki tinglovchilari 8 nafar inson qatnashgan. Keyinchalik 40 ta va hozirgi kelib 400 dan ortiq eshitish va gapirish qobiliyati cheklanganlar bilan islom dini, milliy qadriyatlar, ijtimoiy masalalar borasida ma’ruzalar tashkil qilingan.
Yangi innovatsion loyiha sifatida eshitish va gapirish imkoni cheklanganlar bilan bevosita ish olib borayotgan fidoyilar, ya’ni O‘zbekiston musulmonlari idorasi mutaxassislari, Toshkent shahar hokimiyati vakili, Toshkent shahar otinoyilari surdo, ya’ni imo-ishorali tilni o‘rganishni boshlashdi.
Tadbirlar rejasiga muvofiq olib borilayotgan ma’ruzani boshlashdan oldin har bir tashkilotchi eshitish va gapirish qobiliyati cheklanganlarga surdo, ya’ni imo-ishoradan imtihon topshiradi.
Nogironligi bo‘lgan tinglovchilarimizga ularning o‘zlarining tilida muomala qilish, ularga bo‘lgan e’tiborning bir ko‘rinishi xolos. Har bir uchrashuvda ulardan yangi muomala imo-ishoralarni o‘rganish ularning kemtik qalbiga yo‘l topishning eng oson yo‘lidir.
O‘zbekiston musulmonlari idorasi Matbuot xizmati
Saharlik – barakadir
Abdulloh ibn Horis roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi: “Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning huzurlariga kirganimda u zot sollallohu alayhi vasallam saharlik qilayotgan ekanlar. Shunda: “Albatta, saharlik barakadir”, dedilar (Imom Nasoiy rivoyati).
Abu Said Xudriy roziyallohu anhu aytadilar: “Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Saharlik qilish – barakadir, bir qultum suv bilan bo‘lsa ham saharlik qiling”, dedilar (Imom Ahmad rivoyati).
Salmon Forsiy roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Baraka jamoat va saharlikdadir”, dedilar (Imom Tabaroniy rivoyati)
Irboz ibn Sariya roziyallohu anhu aytadi: “Rasululloh sollallohu alayhi vasallam Ramazon oyida meni saharlikka chaqirib, “Baraka dasturxoni sari shoshilgin”, dedilar (Imom Abu Dovud, Imom Nasoiy rivoyati).
Nabiy alayhissalom sahobalar bilan birga saharlik qilardilar
Zayd ibn Sobit roziyallohu anhu bunday deydi: “Nabiy sollallohu alayhi vasallam bilan saharlik qildim. So‘ngra u zot bomdod namoziga turdilar” (Imom Buxoriy rivoyati).
Saharlik – Islom ummatini ahli kitobdan ajratib turuvchi amallardan biri
Amr ibn Oss roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Bizning ro‘zamiz bilan ahli kitobning ro‘zasi orasidagi farq saharlik qilishdadir”, dedilar (Imom Muslim rivoyati).
Saharlikda duo qabul bo‘luvchi vaqt bor
Bu haqda Abu Hurayra roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: «Alloh taolo har kechaning oxirgi uchdan biri qolganda: “Kim Menga duo qiladiki, Men uni qabul qilsam, kim Mendan so‘raydiki, Men unga bersam, kim Menga istig‘for aytadi, Men uni mag‘firat qilsam”, deydi», dedilar (Imom Muslim rivoyati).
Saharlik qilish Alloh va farishtalarning rahmatiga noil qiladi
Abu Said Xudriy roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Saharlik qiluvchiga Alloh va farishtalarning rahmati bo‘ladi”, dedilar (Imom Ahmad rivoyati).
Saharlikda xurmo iste’mol qiling
Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallam: “Xurmo mo‘min uchun qandoq ham yaxshi saharlik”, deganlar (Imom Abu Dovud rivoyati).
Alloh taolo barchamizning tutayotgan ro‘zalarimizni O‘zining roziligi bilan mukofotlasin.
Davron NURMUHAMMAD