Sayt test holatida ishlamoqda!
11 Iyun, 2025   |   15 Zulhijja, 1446

Toshkent shahri
Tong
03:05
Quyosh
04:49
Peshin
12:28
Asr
17:38
Shom
19:59
Xufton
21:37
Bismillah
11 Iyun, 2025, 15 Zulhijja, 1446

Isitmaga qarshi Nabaviy chora

04.02.2019   10322   3 min.
Isitmaga qarshi Nabaviy chora

Insonning tana harorati turli sabablarga ko‘ra ko‘tariladi. Tana haroratining ko‘tarilishi shamollash va gripp asnosida ko‘proq kuzatiladi. Ba’zan bu ko‘tarilish 40°-41° darajaga yetishi mumkin. Agar shu paytda zudlik bilan chora ko‘rib, haroratni tushirishga urinilmasa, bemor vafot etishi mumkin.

Tana haroratining ko‘tarilishi isitma deyiladi. Nabiy sollallohu alayhi vasallam bir necha hadislarda isitmani tushirish yo‘llarini bayon qilganlar. Ana shunday hadislardan birini keltirsak.

عن ابن عمر رضي الله عنهما أن النبي - صلى الله عليه وسلم - قال : ( الحمى من فيح جهنم فأبردوها بالماء ) رواه البخاري

Ibn Umar roziyallohu anhumodan rivoyat qilinadi: “Albatta, Nabiy sollallohu alayhi vasallam: “Isitma jahannam taftidandir. Shu bois uni suv bilan sovutinglar!” dedilar”. Imom Buxoriy rivoyati.

Nabiy sollallohu alayhi vasallam vafot etishlaridan oldin bemor bo‘lib yotganlarida isitmalari ko‘tarildi. Shunda u zot alayhissalom ustlaridan yetti marta meshdan suv quyishlarini buyurganlar.

Isitmani tushirish uchun qo‘llanadigan dori vositalari, tibbiy chora-tadbirlar ko‘p bo‘lishiga qaramasdan, Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallamning tibbiy ko‘rsatmalari eng afzal va eng foydali uslubligicha qolmoqda. Ko‘p hollarda bemorning isitmasi birdaniga ko‘tarilib ketib, ko‘plab dori-darmonlar ham ta’sir qilmaydi. Ana shu paytda shifokorlar bemorning ustidan suv quyish, uni suv bilan sovutish chorasini qo‘llaydilar va samarali natijaga erishadilar. Shuning uchun pediatr (bolalar shifokori)lar bemor bolaning ota-onasiga tezda uning kiyimlarini yechib olib, ustidan sovuq suv quyishni va suvga botirilgan lattani bemor bolaning peshonasiga qo‘yib turishni tavsiya qiladilar.

Ilmiy tomondan ham sobit bo‘lganki, isitmaning bir necha foydalari bor.

Inson isitmalaganda, qondagi interferon moddasining miqdori ortadi. Bu moddani qondagi oq qon tanachalari (leykotsitlar) ishlab chiqaradi. Interferon moddasi tanaga hujum qilgan viruslarni yo‘q qiladi. Mazkur modda tanani zararli virus va bakteriyalardan xalos etibgina qolmay, jismning kasalliklarga qarshi kurashuvchanligini oshiradi, tanadagi saraton hujayralarini yo‘q qilib, tananing hech bir joyida saraton hujayralari paydo bo‘lishiga yo‘l qo‘ymaydi.

Shu sababli ba’zi shifokorlar “Xuddi bemor odam sog‘ayib xursand bo‘lganidek, ko‘plab kasalliklar asnosida isitma paydo bo‘lsa, biz xursand bo‘lamiz. Chunki isitma dori ichishdan ko‘ra tanaga ko‘proq foydalidir. Misol uchun bo‘g‘imlar revmatizmini olaylik. Inson shu kasallik bilan og‘riganda, bo‘g‘imlari qattiqlashib, harakatlanishga yaramay qoladi. Xuddi shunday paytda tibbiyotda sun’iy isitma muolajasi qo‘llanadi. Bunda muayyan dorilar orqali klizma qilish yo‘li bilan bemorda isitma hosil qilinadi” deyishadi.

Ha, azizlar, isitmaning tanaga foydasi borligi hech kimga sir emas. Isitma bu dunyoda bemorning sog‘ayishiga xizmat qilsa, oxiratda gunohlardan forig‘ bo‘lishiga ham xizmat qiladi.

Jobir roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi: «Nabiy sollallohu alayhi vasallam Ummu Soibning huzuriga kirdilar va:

«Ey Ummu Soib, senga nima bo‘ldi, qaltirayapsan?» dedilar.

«Isitma! Alloh uni barakasiz qilsin!» dedi u.

«Isitmani so‘kma. U odam bolasining xatolarini xuddi bosqon temirning chiqindisini ketkazgandek ketkazur», dedilar u zot». Muslim rivoyat qilgan.

Alloh taolo sevikli Payg‘ambarimizga, u kishining oila a’zolari va sahobalariga ko‘plab salovotu salomlar yuborsin!

 

Internet ma’lumotlari asosida

Nozimjon Iminjonov tayyorladi

Maqolalar
Boshqa maqolalar
Maqolalar

EZGULIK, BAG‘RIKЕNGLIK VA MЕHR-OQIBAT BAYRAMI

06.06.2025   2242   4 min.
EZGULIK, BAG‘RIKЕNGLIK VA MЕHR-OQIBAT BAYRAMI

Munosabat

 

Avvalo, barcha yurtdoshlarimizni xursandchilik ayyomi – Qurbon hayiti bayrami bilan samimiy muborakbod etaman!

Mamlakatimizda Qurbon hayiti nafaqat diniy, balki umummilliy bayram sifatida ham keng nishonlanadi. Zero, ushbu kunda yurtdoshlarimiz bir-birini hayit bilan samimiy tabriklab, o‘zaro sovg‘alar ulashadi, millati, tili va dinidan qat’i nazar, yolg‘iz keksalar, kam ta’minlangan oilalar holidan xabar olinib, xayriya ishlari amalga oshiriladi.

Shu ma’noda, ushbu qutlug‘ bayram insonparvarlik va bag‘rikenglik ramzi bo‘lish bilan birga, insonlar o‘rtasida o‘zaro mehr-muhabbat va hamjihatlik kabi fazilatlarni ham o‘zida mujassam etadi.

Yurtimizda hayit bayramini munosib kutib olish va o‘tkazish, shuningdek, milliy-diniy qadriyatlarimizni asrab-avaylash, xalqimizning ko‘p asrlik an’ana va urf-odatlariga uyg‘un holda o‘tkazilishiga alohida e’tibor qaratiladi. Buning uchun barcha zarur tayyorgarliklar ko‘riladi, mamlakatimizning barcha hududlarida tom ma’noda bayram shukuhi hukm suradi.

Kezi kelganda yurtimizda “Inson qadri uchun” degan ulug‘vor g‘oya asosida barcha sohalar qatori diniy-ma’rifiy jabhada ham katta islohotlar amalga oshirilayotgani, normativ-huquqiy hujjatlar takomillashtirilib, soha faoliyati samaradorligi yangi bosqichga chiqarilayotganini alohida qayd etish lozim.

Davlatimiz rahbari tashabbusi bilan oxirgi yillarda yurtimizning har bir go‘shasidagi ulkan bunyodkorlik ishlari izchil davom ettirilmoqda. Xususan, Toshkentda Islom sivilizatsiyasi markazi binosi qurilishi yakuniga yetib bormoqda, Samarqandda Imom Buxoriy majmuasi qad rostlamoqda.

Yaqinda Prezidentimiz ushbu majmuaga tashrif buyurib, u yerdagi bunyodkorlik ishlari bilan tanishdi, zarur ko‘rsatmalar berdi. Zero, bu  davlatimiz rahbarining uzoqni ko‘ra bilishi, ulug‘ ajdodlarga yuksak ehtiromining yorqin ifodasidir.

E’tiborga sazovor jihatlardan yana biri shuki, Prezidentimiz qo‘ng‘iroq qilib, hojilarimiz uchun yaratilgan shart-sharoitlar, ularning salomatligi va kayfiyati haqida so‘radi. Bundan hojilarimiz behad mamnun bo‘ldi, e’tibor va ehtiromdan xursand bo‘lgan ziyoratchilarimiz ko‘zlarida yosh bilan duo qildilar.

Arafot maydonida, duolar mustajob bo‘ladigan ayni onlarda Prezidentimizning Qurbon hayiti munosabati bilan O‘zbekiston xalqiga yo‘llagan tabrigini katta hayajon bilan eshitdik. Yaratgandan yurtimizga tinchlik, xalqimizga farovonlik so‘rab, duolar qildik.

Ayniqsa, tabrikda hojilarimiz alohida eslab o‘tilgani ziyoratchilarimizni cheksiz quvontirdi.

Barcha yurtdoshlarimiz qatori hojilarimiz ham ushbu tabrikdagi olijanob g‘oya va tashabbuslarga befarq emasligini izhor qildi.

Tabrikdagi “Inson qadri uchun, inson baxti uchun!” degan olijanob g‘oya barcha jabhalardagi islohotlarning asosi ekanini alohida e’tirof etish va hojilarimizning tashabbuslari ham ushbu g‘oyaga hamohang ekanini qayd etish lozim.

Bu Arafot maydonida O‘zbekiston Respublikasi Prezidentiga hojilarimizning murojaatida ham o‘z aksini topdi. Jumladan, mazkur murojaatda hojilarimiz yurtga qaytgach, “Yangi O‘zbekistonning tinchlik va ma’naviyat targ‘ibotchilari” degan ezgu tashabbusni bir ovozdan ilgari surib, Uchinchi Renessans yaratuvchilarini tarbiyalashda Prezidentimizga ko‘makchi bo‘lamiz, deb va’da berdi.

Shuningdek, Vatanimiz taraqqiyotiga xolis xizmat qilish, mahallalarda tinchlik va birdamlikni mustahkamlash, tinchlik-osoyishtalikning qadriga yetish, xalqimizni ma’nan yuksaltirish, jamiyatdagi islohotlarga daxldorlik hissini oshirish kabilarni targ‘ib etish borasida faol bo‘lishni aytib o‘tdi.

O‘z navbatida, hojilarimiz kitobxonlik madaniyatini yuksaltirish, ilm-ma’rifatga homiylikda namuna bo‘lish, to‘ylar, oilaviy tadbirlar va marosimlarda me’yorga amal qilgan holda kamxarj va ixcham o‘tkazishda bosh-qosh bo‘lish, mahallalardagi notinch oilalar, shu jumladan, tarbiyasida muammosi bor yoshlar o‘rtasida tushuntirish ishlarini olib borish, hududlardagi maktablarning ta’mirga muhtoj qismini joriy ta’mirlash ishlariga ko‘maklashish, xayriya, mehr-muruvvat va yordam ko‘rsatish ishlarini ko‘paytirish kabi tashabbuslarni qat’iy amalga oshirishga ahd qildi.

Aziz yurtdoshlar! Shubhasiz, ushbu shukuhli kunlar tom ma’noda barchamiz uchun katta bayram, xursandchilik onlaridir. Mo‘tabar manbalarda saodatli damlarni shodu xurramlik bilan o‘tkazish bo‘yicha ko‘p tavsiyalar kelgan. Ulamolarimiz: “Hayit kunlari shodlikni izhor qilish dinning shiorlaridan”, deyishadi. Demak, Qurbon hayiti kunlarida quvonchimizni, saxovatimizni har qachongidan ko‘ra ko‘proq namoyon qilishimiz lozim. Ayniqsa, kam ta’minlangan, ijtimoiy himoyaga muhtoj insonlarga yordam ko‘rsatishga shoshilishimiz lozim.

Ushbu fazilatli kunlarda muborak manzillarda turib, ona Vatanimizga tinchlik-osoyishtalik, xalqimizga yanada farovon hayot, farzandlarimizga baxtu saodat so‘rab, duolar qilmoqdamiz!

Qurbon hayitingiz muborak bo‘lsin!

Shayx Nuriddin XOLIQNAZAR,

O‘zbekiston musulmonlari idorasi raisi, muftiy

 

Maqolalar