Insonning tana harorati turli sabablarga ko‘ra ko‘tariladi. Tana haroratining ko‘tarilishi shamollash va gripp asnosida ko‘proq kuzatiladi. Ba’zan bu ko‘tarilish 40°-41° darajaga yetishi mumkin. Agar shu paytda zudlik bilan chora ko‘rib, haroratni tushirishga urinilmasa, bemor vafot etishi mumkin.

Tana haroratining ko‘tarilishi isitma deyiladi. Nabiy sollallohu alayhi vasallam bir necha hadislarda isitmani tushirish yo‘llarini bayon qilganlar. Ana shunday hadislardan birini keltirsak.

عن ابن عمر رضي الله عنهما أن النبي - صلى الله عليه وسلم - قال : ( الحمى من فيح جهنم فأبردوها بالماء ) رواه البخاري

Ibn Umar roziyallohu anhumodan rivoyat qilinadi: “Albatta, Nabiy sollallohu alayhi vasallam: “Isitma jahannam taftidandir. Shu bois uni suv bilan sovutinglar!” dedilar”. Imom Buxoriy rivoyati.

Nabiy sollallohu alayhi vasallam vafot etishlaridan oldin bemor bo‘lib yotganlarida isitmalari ko‘tarildi. Shunda u zot alayhissalom ustlaridan yetti marta meshdan suv quyishlarini buyurganlar.

Isitmani tushirish uchun qo‘llanadigan dori vositalari, tibbiy chora-tadbirlar ko‘p bo‘lishiga qaramasdan, Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallamning tibbiy ko‘rsatmalari eng afzal va eng foydali uslubligicha qolmoqda. Ko‘p hollarda bemorning isitmasi birdaniga ko‘tarilib ketib, ko‘plab dori-darmonlar ham ta’sir qilmaydi. Ana shu paytda shifokorlar bemorning ustidan suv quyish, uni suv bilan sovutish chorasini qo‘llaydilar va samarali natijaga erishadilar. Shuning uchun pediatr (bolalar shifokori)lar bemor bolaning ota-onasiga tezda uning kiyimlarini yechib olib, ustidan sovuq suv quyishni va suvga botirilgan lattani bemor bolaning peshonasiga qo‘yib turishni tavsiya qiladilar.

Ilmiy tomondan ham sobit bo‘lganki, isitmaning bir necha foydalari bor.

Inson isitmalaganda, qondagi interferon moddasining miqdori ortadi. Bu moddani qondagi oq qon tanachalari (leykotsitlar) ishlab chiqaradi. Interferon moddasi tanaga hujum qilgan viruslarni yo‘q qiladi. Mazkur modda tanani zararli virus va bakteriyalardan xalos etibgina qolmay, jismning kasalliklarga qarshi kurashuvchanligini oshiradi, tanadagi saraton hujayralarini yo‘q qilib, tananing hech bir joyida saraton hujayralari paydo bo‘lishiga yo‘l qo‘ymaydi.

Shu sababli ba’zi shifokorlar “Xuddi bemor odam sog‘ayib xursand bo‘lganidek, ko‘plab kasalliklar asnosida isitma paydo bo‘lsa, biz xursand bo‘lamiz. Chunki isitma dori ichishdan ko‘ra tanaga ko‘proq foydalidir. Misol uchun bo‘g‘imlar revmatizmini olaylik. Inson shu kasallik bilan og‘riganda, bo‘g‘imlari qattiqlashib, harakatlanishga yaramay qoladi. Xuddi shunday paytda tibbiyotda sun’iy isitma muolajasi qo‘llanadi. Bunda muayyan dorilar orqali klizma qilish yo‘li bilan bemorda isitma hosil qilinadi” deyishadi.

Ha, azizlar, isitmaning tanaga foydasi borligi hech kimga sir emas. Isitma bu dunyoda bemorning sog‘ayishiga xizmat qilsa, oxiratda gunohlardan forig‘ bo‘lishiga ham xizmat qiladi.

Jobir roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi: «Nabiy sollallohu alayhi vasallam Ummu Soibning huzuriga kirdilar va:

«Ey Ummu Soib, senga nima bo‘ldi, qaltirayapsan?» dedilar.

«Isitma! Alloh uni barakasiz qilsin!» dedi u.

«Isitmani so‘kma. U odam bolasining xatolarini xuddi bosqon temirning chiqindisini ketkazgandek ketkazur», dedilar u zot». Muslim rivoyat qilgan.

Alloh taolo sevikli Payg‘ambarimizga, u kishining oila a’zolari va sahobalariga ko‘plab salovotu salomlar yuborsin!

Internet ma’lumotlari asosida

Nozimjon Iminjonov tayyorladi