Atrofga nazar solsangiz, odamlarning qilayotgan har bir harakati zamirida ma’lum bir insonlarning e’tirofi ya’ni sevgisiga erishish yotadi. Xo‘sh, nima bo‘libdi dersiz. Hech nima. Mana shu hech nima bo‘lmaydigan, o‘tkinchi e’tirof va tuyg‘ular uchun juda ko‘p vaqtimiz va sog‘ligimizni sarflaymiz. Natija esa biz o‘ylagandek bo‘lmaydi.
Ba’zida yuzi nurli, qalbi – o‘zi ta’kidlamasa-da pok bo‘lgan, ko‘pchilik tomonidan e’zozlanadigan insonlarni ko‘rib “Xudo suygan banda ekanda” deb qo‘yamiz. Yana bir toifa odamlar bor. Ularning yurish-turushidan nolib, aksariyat kishilar “Xudo urgan odam u” deydi.
Alloh taolo O‘z Kalomi Qur’oni karimda O‘zi sevgan bandalari hamda yomon ko‘rgan toifalari haqida xabar berib, bir qancha oyat nozil qilgan. Quyida mazkur toifalarning ayrimlarini taqdim etamiz.
Alloh taoloning sevgisiga sazovor bo‘ladigan toifalar:
“Ayting (ey Muhammad!): Agar Allohni sevsangiz, menga ergashingiz. Shunda Alloh sizlarni sevadi va gunohlaringizni mag‘firat etadi. Alloh kechiruvchi va rahmlidir”. (Oli Imron, 31)
“Albatta, Alloh ezgulik qiluvchilarni sevadi”. (Moida, 13)
“Albatta, Alloh odillarni sevadi”. (Moida,42)
“Imon keltirganlarning Allohga bo‘lgan sevgilari esa (ularnikidan) kuchliroqdir”. (Baqara, 165)
“Albatta, Alloh (shungacha bilmay yo‘l qo‘ygan xatolaridan) chin tavba qiluvchilarni va obdon poklanib yuruvchilarni sevadi”. (Baqara, 222)
“Aslida esa, kim (Alloh) ahdiga vafo qilsa va taqvoli bo‘lsa, albatta, Alloh (bu kabi) taqvodorlarni sevadi”. (Oli Imron, 76)
Alloh taolo sevmaydigan toifalar:
“Albatta, U isrof qiluvchilarni sevmaydi”. (An’om,141)
“Albatta, Alloh kibrli va maqtanchoq kishilarni sevmaydi”. (Niso, 36)
“Allohga ham, oxirat kuniga ham imon keltirmaydiganlarni (Alloh sevmaydi)”. (Niso, 38)
“Albatta, Alloh xiyonatchi va jinoyatchi bo‘lgan kimsani sevmaydi”. (Niso,107)
“Albatta, U isrof qiluvchilarni sevmaydi”. (Niso, 141)
Mazkur oyatlarda Alloh taolo qaysi toifa odamlarni sevishi-yu, qaysi toifani sevmaligini ochiq-oydin ta’kidlamoqda. Bizlarga berilgan imkoniyat esa qaysi toifada bo‘lishni tanlash. Har birimizning qilayotgan niyat va amallarimiz yo Allohning g‘azabiga, yoki sevgisiga musharraf etadi.
Barchamizga Alloh taolo, O‘zi sevgan bandalari qatorida bo‘lishlikni nasib etsin!
Saidabror Umarov
Cavol: Men jamoat namoziga borishni endi boshladim. Men namozni sekin o‘qiyman. Gap shundaki, ko‘pincha men salavotni o‘qiyotganimda imom ikki tarafga salom berayotgan bo‘ladi. Shu holada men salavotni tugatib, keyin duo o‘qib so‘ng salom berishim kerakmi yoki imom bilan barobar salom berishim kerakmi?
Javob: Bismillahir Rohmanir Rohiym. Siz bu holatda imom bilan birgalikda salom berasiz. Zero, salavot o‘qish sunnat, imomga ergashish esa vojib amal sanaladi. Vojib amal sunnat amaldan yuqori bo‘lgani sababli siz vojib bo‘lgan amalni bajarasiz. Agar tashahhud (“At-tahiyyot...”) duosini o‘qiyotganingizda imom salom berib qolsa, siz tashahhud duosini tugatib, keyin salom berasiz. Chunki tashahhud duosini o‘qish vojib amal hisoblanadi.
Alloma ibn Obidin rahimahulloh bunday deydilar: “Farz va vojib amallarda kechiktirmasdan imomga ergashish vojib sanaladi. Ammo imomga ergashish bilan boshqa vojib amal teng kelib qolsa, “imomga ergashish kerak” deb vojibni tark qilmaydi, balki avval vojibni bajarib, keyin imomga ergashadi. Masalan, imomga iqtido qilgan kishi tashahhudni tugatishdan avval imom uchinchi rakatga tursa, iqtido qilgan kishi avval tashahhudni tugatib, keyin o‘rnidan turib, imomga ergashadi (Chunki ikkisi ham vojib bo‘lib, birini bajaraman deb boshqasini tark qilmaydi).
Agar imomga ergashish bilan sunnat amal teng kelib qolsa, yuqoridagidek qilmaydi. Masalan, (sajda yoki rukuda) imomga iqtido qilgan kishi tasbihni uch marta aytishidan avval imom boshini ko‘tarsa – fuqaholarimiz eng to‘g‘risi deya aytgan gapga ko‘ra - imomga ergashadi. Chunki sunnatni tark qilish vojibni kechiktirishdan ko‘ra ustundir” (“Raddul muhtor” kitobi).
O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Fatvo markazi