BISMILLAHIR ROHMANIR ROHIYM
Mashhur ustozlardan biri Abdulaziz at-Taviyjiriyning uylarida mehmon bo‘lib, kunduzi bilan u kishining suhbatlarida bo‘ldim.
Asr namozi yaqinlashgan bir paytda ustoz meni qo‘limdan ushlab xonasiga olib kirdilarda: Seni ajoyib rohat bahsh etuvchi uch daqiqalik dam olishingi istayman dedilar. Go‘yoki bu Xitoyning tibbiyotiga o‘xshar edi.
Shundoq ham dam olish uchun bir necha daqiqalardan ortiq vaqt yo‘q edi. Men yotdim. Ustoz: ko‘zingni yum, og‘zingni yop va dunyoni unit, dedilar.
Men ikki ko‘zimni yumdim. Ko‘zni yumish deganda: dunyoni, muammolarni, g‘am-g‘ussa va xafagarchiliklarni eslatadigan manzaralarni ko‘rmaysiz. Og‘izni yumish deganda: suhbatlashmaysiz va gapirmaysiz. Dunyoni unitish deganda: o‘yingizni dunyo ishlarini tafakkur qilish bilan mashg‘ul qilmaysiz.
Haqiqatda kechasi bilan uxlab dam olamiz biroq, borliq o‘zgarmaydi. Chunki borliq Allohning himoyasidadir. Hayotda borligimiz yo‘qligimizga, tirigligimiz vafot etganimizga o‘xshaydi. Biz shunday bir basharmizki taom yeymiz, bozorlarda yuramiz, uxlaymiz va yana uyg‘onamiz. Biroq biz borliqga kelsakda va o‘tib ketsakda dunyoda biror-bir narsa o‘zgarmaydi.
Men ushub uch daqiqada unitishni boshladim. Hech narsani o‘ylamadim so‘ng o‘tirib oldim. Ishonig ajoyib bir rohatni his qildim.
Ustoz: bu mashqni katta tabiblardan o‘rgandim. Agar ishlaring va tashvishlaring ko‘payib ketgan bo‘lsa ko‘zingni yum va dunyoni unit. Chunki bu ish bilan dam olasan, qalbing va ruhing taskin topadi. Bu ish go‘yoki yo‘l yurgan odamni bekatda dam olishiga o‘xshaydi, dedilar. Men ushbu uch daqiqalik dam olish tajribasidan kelib chiqib aytamanki: siz dunyo muammolarini yuk qilib ko‘tarib yurmang chunki siz borliqga masul emassiz. Shuningdek oilangizni qazo qadariga ham ega emassiz.
Bolangiz kasal bo‘lib qolsa, shifo Allohdan, qizingiz biror-bir tashvish bilan sizga shikoyat qilsa, uning yechimi Allohdan, qarzdor bo‘lib qolsangiz, uning hal bo‘lishi ham Allohdan va agar sizga biror bir musibat yetsa, uning yechimi ham Allohdandir.
Shunday ekan barcha ishlarning kalitini Allohga topshiring va dunyoni uniting. Shuni bilinki, siz bu olamda bir zarrasiz. Tadbiringiz ham harakatingiz ham Allohning qo‘lidadir.
Sizga faqatgina Mavloingizga go‘zal bandalik qilishingiz darkordir. Shu bilan Allohning roziligiga erishasiz, ishlaringizni tadbiri go‘zal bo‘ladi va sizni Yaratgan zot eng yaxshi yo‘lga yo‘naltirib qo‘yadi.
Bugunli kunimiz shovqin, zaxmat, toliqish va qiyinchiliklar bilan to‘lib toshgan. G‘am-g‘ussalar va muammolar bilan mashg‘ul bo‘lib qolganmiz. Misol uchun: bolalarimizning o‘qishi, uy ishlari, hisob kitob, nihoyasiga yetmagan ishlarimiz, haqqini talab qilayotgan do‘stlarimiz, qarzlarini so‘rayotgan pul egalari va bir qancha hayot talab qiladigan uzundan-uzun ishlar.
Bularning barchasidan uzulib, hayotingizda hotirjamlik, sokinlik va osoyishtalikni paydo qilishingiz uchun ko‘zingizni yumib va dunyoni unitishingiz uchun bir qancha daqiqa zarur bo‘ladi. Bu vaqtda barcha ishingizni hatto qalblardagi narsalarni ham biluvchi Zotga topshiring!
Bu qanday ham rohat beruvchi bir lahzaki, men uni hech esimdan chiqarmayman. Qachon ushbu ishni qilsam rohat qilaman, xotirjam va tinch bo‘laman.
Bu o‘rgangan ishimni qilishimdan oldin juda tashvishli, qachon moshinamga o‘tirsam jismimni toliqganini va ruhimni bezovta bo‘lganligini sezaman.
Lekin ushbu uch daqiqalik ko‘zni yumib, dunyoni unitish menga doimo vazminlikni, rohat va xotirjamlikni qaytarib beradi.
Shunday ekan ey aziz do‘stim! Hayotingiz davomida sizga rohat va hotirjamlik beruvchi bir bekat quring. Borliqni Egasiga, xalqni Yaratuvchisiga va ishingizni Allohga topshiring. Qurgan bekatingizda to‘xtab, dam olib, tinchlik, sakinat va hotirjamlikka ega bo‘lganingizdan so‘ng kuch-quvvatga ega bo‘lib, hayotingizni davom ettiring!
“Nihoyat bahtli bo‘lishni kashf qildim” asaridan. “Kulol-Qo‘rg‘on” jome’ masjidi imom xatibi Abduraxmanov Yahyo tarjimasi.
G‘am-qayg‘usiz hayotni kutib yashayotgan qizga «Siz kutayotgan kun bu dunyoda hech qachon kelmaydi», deb aytish kerak.
Alloh taolo «Biz insonni mashaqqatda yaratdik», degan (Balad surasi, 4-oyat).
Bu hayot – g‘am-tashvishli, azob-uqubatli, mashaqqatli hayotdir. Mo‘min odam buni juda yaxshi tushunadi. Bu dunyoda qiynalsa, azob cheksa, oxiratda albatta xursand bo‘lishini biladi. Inson mukammal baxtni faqatgina oxiratda topadi. Shuning uchun ulug‘lardan biriga «Mo‘min qachon rohat topadi?» deb savol berishganda, «Ikkala oyog‘ini ham jannatga qo‘yganida», deb javob bergan ekan.
Allohning mehribonligini qarangki, oxirat haqida o‘ylab, unga tayyorgarlik ko‘rish hayotni go‘zal qiladi, qayg‘ularni kamaytirib, uning salbiy ta’sirini yengillatadi, qalbda rozilik va qanoatni ziyoda qiladi, dunyoda solih amallarni qilishga qo‘shimcha shijoat beradi, musibatga uchraganlarni bu g‘am-tashvishlar, azob-uqubatlar bir kun kelib, bu dunyoda bo‘lsin yoki oxiratda bo‘lsin, baribir yakun topishiga ishontiradi. Oxirat haqida o‘ylab, faqat solih amallar qilishga intilish insonni baxtli qiladi.
Anas ibn Molik roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam bunday deganlar: «Kimning g‘ami oxirat bo‘lsa, Alloh uning qalbiga qanoat solib qo‘yadi, uni xotirjam qilib qo‘yadi, dunyoning o‘zi unga xor bo‘lib kelaveradi. Kimning g‘ami dunyo bo‘lsa, Alloh uning dardini faqirlik qilib qo‘yadi, parishon qilib qo‘yadi, vaholanki dunyodan unga faqat taqdir qilingan narsagina keladi».
Alloh taolo faqat oxirat g‘ami bilan yashaydigan (oxirat haqida ko‘p qayg‘uradigan, har bir amalini oxirati uchun qiladigan) qizning qalbini dunyoning matohlaridan behojat qilib qo‘yadi. Qarabsizki, bu qiz har qanday holatda ham o‘zini baxtli his qiladi, hayotidan rozi bo‘lib yashaydi. Xotirjamlikda, osoyishtalikda, qanoatda yashagani uchun istamasa ham qo‘liga mol-dunyo kirib kelaveradi. Zero, Alloh taolo oxirat g‘amida yashaydigan, shu bilan birga, hayotiy sabablarni ham qilish uchun harakatdan to‘xtamagan kishining rizqini kesmaydi, uni ne’matlariga ko‘mib tashlaydi.
Ammo Alloh taolo bor g‘am-tashvishi dunyo bo‘lgan qizni faqirlar qatorida qilib qo‘yadi. Bunday qiz mol-dunyoga ko‘milib yashasa ham, o‘zini faqir, bechora his qilaveradi. Natijada dardi yangilanaveradi, dardiga dard qo‘shilaveradi, fikrlari tarqoq bo‘lib, iztirobga tushadi. Afsuski, shuncha yelib-yugurgani bilan faqat dunyoning ne’matlariga erisha oladi, oxiratda nasibasi bo‘lmaydi.
Abdulloh Abdulmu’tiy, Huda Sa’id Bahlulning
“Qulog‘im senda qizim” kitobidan G‘iyosiddin Habibulloh,
Abdulhamid Umaraliyev tarjimasi.