Sayt test holatida ishlamoqda!
14 Yanvar, 2025   |   14 Rajab, 1446

Toshkent shahri
Tong
06:23
Quyosh
07:47
Peshin
12:37
Asr
15:36
Shom
17:21
Xufton
18:39
Bismillah
14 Yanvar, 2025, 14 Rajab, 1446

Irim va xurofotlarga ishonmang!

22.12.2018   5335   5 min.
Irim va xurofotlarga ishonmang!

YOMON BO‘LMAYDI...

Supurgini tik qilib qo‘ysa, qiblaga qaratsa;

Mehmon ketgandan keyin orqasidan supurilsa;

Qalampir, supurgi kabi narsalarni qo‘ldan qo‘lga bersa;

Oldidan qora mushuk kesib o‘tsa;

Ostonada ko‘rishilsa yoki o‘tirilsa;

Chap qovoq uchsa;

Chap kaft qichisa;

Xo‘roz bemahal qichqirsa;

Bir kunda ikki kelin tushirgan hovliga ikkala kelin bir vaqtda, bitta darvozadan kirib borsa;

Boyo‘g‘li sayrasa;

Duo qilinayotganda dasturxon ustida qalampir yoki pichoq turgan bo‘lsa;

Hovliga majnuntol ekilsa;

Safar oyida to‘y qilinsa;

Anjir daraxtining o‘tini yoqilsa;

Supradagi unni kaftining orqasi bilan to‘plasa;

Suprani yozgan odamdan boshqasi yig‘ishtirsa;

Shomdan keyin so‘rab chiqqanga sigir suti berilsa;

Birov tishlagan narsani yesa;

Piyoladagi choy tugamasdan, ustiga choy quyilsa... HЕCh NARSA BO‘LMAYDI!

* * *

BAXT YOKI BAXTSIZLIK...

Peshonaning kengligi;

Qo‘lning uzunligi;

Tana a’zolarining shakli, hajmi;

Ko‘zning rangi;

Chiptadagi raqamlarning mutanosibligi;

Siniq oynaga qarash;

Xontaxta yoki stolning burchagiga o‘tirish;

Supurgi yoki o‘qlov uchida turtish BILAN YUZAGA KЕLMAYDI!

* * *

DAROMAD VA BARAKAGA...

Choyning ustidagi pufakchalarni sochga surtish;

O‘ng kaft qichishi;

Birinchi sotilgan narsaning pulini barcha matolarga tekkizib chiqish;

Dam urilgan pulni hamyonda asrash;

Ertalabda hech kimga, hatto oila a’zolariga ham pul bermaslik

ASOS BO‘LMAYDI!

* * *

TUG‘RUQNING OG‘IR YOKI YENGIL KЕCHISHI...

Ko‘rpa-to‘shaklarning astar tomoni bilan taxlanganiga;

Homiladorlik davrida g‘o‘zapoya o‘tini tandirga ildiz tomoni bilan solinganiga;

Kasalxonaga ketayotib, kiyimlarni ilgichlardan chiqarib yoki kir yoyish uchun bog‘langan dorlarni yechib yoxud shkaf kabi jihozlarning eshiklarini ochishga;

Suvda qaynatilgan moshning tez ochilishiga BOG‘LIQ EMAS!

* * *

NAZAR VA KO‘Z TЕGISHIDAN...

Darvoza tepasiga, hovlidagi ustunlarga osiladigan hayvon kalla suyagi, taqa, isiriq, qalampir kabi narsalar;

Burjga qarab tavsiya qilinadigan turli rangli toshlar;

Qo‘lga, bo‘yinga osilgan ko‘zmunchoq, kiyimga qadab qo‘yilgan do‘lana KABI NARSALAR SAQLAMAYDI!

* * *

KIMNINGDIR O‘LIMIGA...

Yulduz uchishi;

Idish-tovoqlarni qozonning ichiga solib yuvish;

Go‘dakni derazadan uzatish, olish;

Beshikni ikki kishi ko‘tarishi;

Pichoq damining tepaga qarab turib qolishi;

Odamning egnida kiyim chatilishi, tikilishi

SABAB BO‘LMAYDI!

* * *

BULARGA ISHONSANGIZ ADASHASIZ!

Kechqurun tirnoq olsa (yoki seshanba, shanba va hokazo kunlari) tirnoq olsa, bir yomonlik keladi;

Chaqaloqni juma kuni cho‘miltirib bo‘lmaydi, savobini ko‘tara olmaydi;

Duo qilinayotganda dasturxon ustida pichoq tursa, uydan baraka uchadi;

Shomdan keyin sut, qatiq sotilsa yoki berilsa, sigirning suti kamayadi;

Azali xonadon a’zolari marhumning “qirqi chiqqunicha” tuxum yeyishlari gunoh;

Taom avvalini go‘sht bilan boshlasa, bosh farzandi o‘g‘il bo‘ladi;

Taomning qirmochini yegan yoki qozon tagini yalagan qizning to‘yida yomg‘ir yog‘adi;

Erkak kishi uydan chiqarkan, yo‘lini ayol kishi kesib o‘tsa o‘sha kuni ishi yurishmaydi;

Tirik odamning bo‘yini qarichlab yoki boshdan oyog‘igacha metrlab o‘lchab bo‘lmaydi, o‘likni o‘lchagandek bo‘ladi;

Yangi tug‘ilgan chaqaloqni “qirqi chiqmasdan” yuvintirib, soch va tirnoqlarini olib bo‘lmaydi;

Shanba kuni qo‘ldan pul ketsa, faqirlik keladi, aksincha, pul kelsa, boylik keladi;

Supurgini qo‘shniga berib bo‘lmaydi, uydan baraka qochadi;

Qo‘shnidan supurgi, igna so‘rab bo‘lmaydi, yo‘qsillik keltiradi;

Nonni dasturxonga toq qo‘yib bo‘lmaydi, azali joyda toq qo‘yiladi;

Chorshanba kuni soch-soqol olib bo‘lmaydi, chunki u kuni hatto to‘ng‘iz ham tuk tashlamas ekan;

To‘q ko‘k rangli libosni kiyib bo‘lmaydi, chunki u azadorlarning libosi hisoblanadi 

 

Maqolalar
Boshqa maqolalar

Hadisi sharifda Vatan tushunchasi

14.01.2025   1211   4 min.
Hadisi sharifda Vatan tushunchasi

Muqaddas dinimizning ikkinchi manbasi bo‘lgan Sunnatda ham vatan tushunchasi va unga bo‘lgan muhabbat borasida talaygina hadislar kelgan.

Anas roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi: Rasululloh sollallohu alayhi vasallam safardan qaytayotib Madina ko‘chalarini ko‘rgan vaqtlarida tuyalarini tezlatardilar. (Ot, xachir kabi) ulovda bo‘lsalar, uni niqtardilar”.

Abu Abdulloh aytadi: «Horis Ibn Umayr Humaydning “Ulovni uni (Madinani) sevganlaridan niqtardilar” rivoyatini ziyoda qilgan» (Imom Buxoriy rivoyati).

Oysha roziyallohu anhodan rivoyat qilinadi: «Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Sizlardan biringiz hajini ado qilsa, ahliga qaytishga shoshilsin. Chunki shunday qilishi ajrini ko‘paytiradi”, dedilar» (Imom Doraqutniy, Hokim va Bayhaqiy rivoyati).

Sharh: Alloma Munoviy[1] rahmatullohi alayh “Fayzul Qodir” kitobida hadisni quyidagicha sharhlagan: “(Vatanga) shoshilish – mustahab. “Ahl”dan murod esa vatandir, garchi u yerda ahli (oilasi) bo‘lmasa-da, kelishi bilan do‘stlari, ahllariga surur bag‘ishlagani uchun “shunday qilishi ajrini ko‘paytiradi”. Vatanda istiqomat qilishda boshqa joyga qaraganda ibodatga (oid) vazifalarni bajarish oson bo‘ladi. Bu Islom asoslaridan biri bo‘lgan haj borasida shunday deyilgan bo‘lsa, boshqa, ayniqsa, mustahab (arab. – “sevilgan”, “yoqtirilgan”) – shar’iy amal; uni bajargan kishi savob oladi, bajarmagan kishi gunohkor bo‘lmaydi) va muboh (arab. – “umumiy”, “ixtiyoriy” ish-harakat) – shariat tomonidan mukallaf kishiga qilish yoki qilmaslik ixtiyori teng berilgan amal) safarlarda (o‘z vataniga shoshilishi birinchi navbatda) talab qilinadi. Mana shu hadisdan Abu Hanifa rahmatullohi alayh Makkani qo‘shni tutish makruh (arab. – “rad etilgan”, “qoralangan”, “nomaqbul”) shariat hukmlaridan biri. Qat’iyan taqiqlanmagan, biroq nomaqbul hisoblangan va rad etilgan amal. Makruh ikki xil bo‘ladi, degan hukmni olganlar”.

Abu Hurayra roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi: «Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Safar azobning bir bo‘lagidir. Sizlarni taom, sharob va uyqudan to‘sadi. Qay biringizning safardan maqsadi hosil bo‘lsa, ahliga shoshilsin”, dedilar» (Muttafaqun alayh).

Uqba ibn Omir roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi: «Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Uch kishining: ota, musofir va mazlumning duosi ijobat qilinadi”, dedilar» (Imom Tabaroniy rivoyati).

Sharh: Alloma Munoviy rahmatullohi alayh “Fayzul Qodir” kitobida yozadi: “Uch kishining: otaning farzandga, musofirning va mazlumning zolimga qilgan duosi ijobat bo‘ladi. Safar vatandan uzoq, g‘urbatda bo‘lish, mashaqqatlarni boshdan kechirish sababli qalbda siniqlik paydo qiladi. Siniqlik duo ijobat bo‘lishining eng katta sabablaridan biri. Mazlum esa nochordir”.

Abu Hurayra roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi: «Rasululloh sollallohu alayhi vasallamga mevaning avvali keltirilar edi. Shunda u zot: “Allohumma barik lana fi madinatina va fi samarina va fi muddina va fi so’ina barokatan ma’a baroka” duosini aytardilar. So‘ngra uni hozir bo‘lgan bolalarning eng yoshiga berardilar» (Muslim rivoyati).

Duoning tarjimasi: “Allohim! Bizning shahrimizga, mevamizga, muddimizga va so’imizga baraka ustiga baraka ber“. (Mud va so’ – hajm o‘lchov birliklari).

"Islomda vatan tushunchasi" kitobidan


[1] Alloma Munoviy. To‘liq ismi: Zaynuddin Muhammad Abdurrauf ibn Tojulorifin ibn Ali Zaynul Obidin Haddodiy Munoviy Qohiriy. Milodiy 1545, hijriy 952 yilda tug‘ilgan. Milodiy 1622, hijriy 1031 yilda Qohirada vafot etgan. Qomusiy olimlardan. Alloma Munoviy parhezkor, kam ovqat, kam uyqu zotlardan edi. 80ga yaqin kitob muallifi. Yozgan kitoblari: “Kunuzul haqoiq” (hadis haqida), “Fayzul Qodir sharhu jomeis sag‘ir” va boshqalar.