Kecha O‘zbekistonda islom sivilizatsiyasi markazi qurilishi bilan tanishishga kelgan Prezidentimiz:
– Hamma o‘z tarixini ulug‘laydi. Lekin bizning mamlakatimizdagidek boy tarix, bobolarimizdek buyuk allomalar hech qayerda yo‘q. Bu merosni chuqur o‘rganishimiz, xalqimizga, dunyoga yetkaza bilishimiz kerak. Bu markazga kelgan odam tariximiz haqida to‘la tasavvurga ega bo‘lishi, katta ma’naviyat olib ketishi zarur”, – dedilar.
Muhtaram Prezidentimiz tilga olgan boy tariximiz va buyuk allomalarimizni ayrimlarini yodga olib ko‘ramiz:
Abu Abdulloh Muhammad ibn Ismoil Buxoriyning “Sahihi Buxoriy”si necha asrlardirki, butun dunyo musulmonlariga dasturulamal bo‘lib kelmoqda;
Imom Abu Iso Muhammad ibn Iso ibn Savra ibn Muso ibn Zahhok as-Sulmiy az-Zaririy al-Bug‘iy at-Termiziyning «Sunani Termiziy» asari «Sahih Buxoriy» va «Sahih Muslim» kitoblaridan keyingi o‘rinda turadi;
Abul Qosim Mahmud ibn Umar az-Zamaxshariy arab grammatikasi, lug‘atshunoslik, adabiyot, aruz ilmi, geografiya, tafsir, hadis va fiqhga oid ellikdan ortiq asarlar yaratgan. Arab tili grammatikasiga oid «Al-Mufassal» (1121 yil) asarini u Makkada yashagan paytidayozgan. «Al-Mufassal» arab tili nahvu sarfini o‘rganishda yirik qo‘llanma sifatida azaldan Sharqda ham, G‘arbda ham shuhrat topgan asarlardan hisoblanadi. O‘sha davrning o‘zidayoq arablar orasida bu asar katta e’tibor qozongan va arab tilini o‘rganishda asosiy qo‘llanmalardan biri sifatida keng tarqalgan;
Abu Mansur Muhammad ibn Muhammad ibn Mahmud al-Hanafiy al-Moturidiy as-Samarqandiy rahimahulloh musulmonlar e’tiqodiga turli xil yot g‘oyalar kirib kelishining oldini olgan va ilmni johillarning ta’vilidan himoya qilgan rabboniy olimlardan edi;
Imom Abu Muin Maymun ibn Muhammad ibn Muhammad ibn Mu’tamid ibn Muhammad Makhul an-Nasafiy “Imom fozil sayf ul-haq” (haqiqat qilichi ) kabi taxallus bilan ulug‘langan;
Buyuk faqih Ali ibn Abu Bakr ibn Abduljalil Farg‘oniy Rishtoniy Marg‘inoniy fiqhda behad katta ilmga ega bo‘lgani va bu sohada beqiyos asarlar yaratgani tufayli Burhonuddin (Islom dinining dalili) nomi bilan dong taratgan.
Uning “Hidoya” asari butun musulmon olamida mashhur bo‘lib ketdi, musulmon huquqi – fiqh bo‘yicha eng aniq, izchil, mukammal asar sifatida tan olingan;
Bulardan boshqa yana ne-ne buyuklarimiz borki, ularning faqat nomining o‘zini sanab chiqishning o‘ziyoq kishidan katta ilm va mas’uliyat talab qiladi.
Muhtaram Prezidentimiz O‘zbekistonda islom sivilizatsiyani ochishdan maqsad ana sharafli ajdodlarimiz qoldirgan bebaho merosni puxta o‘rganib, ushbu ilmlardan el-yurt manfaat olsin degan ezgu g‘oyani nazarda tutganini turli munosabatlar bilan bir necha bor ta’kidlab o‘tdilar. U kishi aytganidek, Markazga kelgan odam bu yerdan quruq taassurotlar bilan emas, ma’naviyatini boyitadigan ilmu irfon olib, ruhi yuksalib qaytmog‘i kerak.
Mana O‘zbekiston tashabbusi bilan 12 dekabrda BMT Bosh Assambleyasining yalpi sessiyasida “Ma’rifat va diniy bag‘rikenglik” rezolyutsiyasi qabul qilindi. Chinakam ma’rifat va diniy bag‘rikenglik ildizlari esa ajdodlarimizdan meros bo‘lib qolgan ilmiy-ijodiy ishlarda o‘z ifodasini topgan. O‘zbekistonda islom sivilizatsiyasi markazi ana shunday bebaho meros bilan dunyo xalqini tanishtirishga, butun olam ahlini bag‘rikenglikda, ilmu ma’rifat ustuvorligida yashashga da’vat etadi, inshoalloh!
Damin JUMAQUL
1. Duo qilish. Bu kun qilingan duolar eng afzal duodir.
Solihlardan biri aytadi: "Allohga qasam! Arafa kuni biror duo qilsam, bir yil o‘tmasidan turib uni xuddi yorishgan tong kabi amalga oshganini ko‘rdim".
O‘tgan solihlar ehtiyojlari uchun qiladigan duolarini arafa kuniga saqlab qo‘yishar edi. Qanchadan qancha orzu-umidlar va duolar arafa kunida ijobat qilingan.
2. Ushbu duoni ko‘p qilish. Nabiy sollallohu alayhi vasallam: “Duolarning yaxshisi arafa kunidagi, men va mendan oldingi nabiylarning “Laa ilaha illallohu vahdahu laa shariyka lahu, lahul mulku va lahul hamdu va huva ’ala kulli shayin qodiyr”, deb aytgan duosidir”, dedilar.
3. Allohdan do‘zaxdan panoh so‘rash. Bu kundan ko‘ra do‘zaxdan ko‘p ozod bo‘ladigan kun yo‘q. Nabiy sollallohu alayhi vasallam aytdilar: “Arafa kuni, Alloh bandalarni do‘zaxdan ko‘p ozod qilganchalik boshqa biror kun yo‘q!”.
4. Takbiri tashriq aytish. Bu kunning bomdod namozidan boshlab takbir aytiladi. “Allohu akbar! Allohu akbar! Allohu akbar! Laa ilaha illallohu vallohu akbar! Allohu akbar va lillaahil hamd”.
5. Ro‘za tutish. Bu kun tutilgan ro‘za ikki yillik gunohlarga kafforot bo‘ladi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Arafa kunining ro‘zasi undan oldingi va undan keyingi yillardagi gunohlarga kafforot bo‘ladi deb Allohdan umid qilaman”, dedilar (Imom Muslim rivoyati).
Arafa kuningiz muborak bo‘lsin. Alloh taolo sizni bu kunning fazilatlaridan to‘liq bahramand etsin.
Davron NURMUHAMMAD