Sayt test holatida ishlamoqda!
18 Yanvar, 2025   |   18 Rajab, 1446

Toshkent shahri
Tong
06:22
Quyosh
07:45
Peshin
12:38
Asr
15:41
Shom
17:25
Xufton
18:43
Bismillah
18 Yanvar, 2025, 18 Rajab, 1446

“Ayolni e’zozlagan din” kitobi nashrdan chiqdi

1.12.2018   1016   4 min.
“Ayolni e’zozlagan din” kitobi nashrdan chiqdi

Alloh taolo insonni azizu mukarram etib, uni juft holida, ya’ni erkak va ayol jinsida yaratdi. Ayol zoti erkaklarga nafaqat umr yo‘ldosh, orom-sakinat baxsh etuvchi, oilaning chirog‘i va posboni, balki farzandlarni tarbiya etuvchi murabbiyasi qilib yaratilgan. Alloh taolo insoniyatning nasl rishtasini davom ettirish uchun ayolga onalik baxti va mas’uliyatini ato etdi. Shuning uchun ayolni ham jufti halol, ham ona deb ulug‘lanadi.

Islomda tug‘ilgan farzand qiz bo‘lsa, quvonchni bo‘rttiribroq qilishi tavsiya etilgan. Odatda esa, o‘g‘il tug‘ilganda xursandchilik kattaroq bo‘ladi. Ammo shariatda aynan qiz tug‘ilganda xursandchilikni kattaroq qilishning tavsiya etilishi johiliyat amaliga qarshi ish yuritish uchundir.

Ayol o‘zi aslida bashariyat nasli ko‘payishining sababchisi, odamzod bolasining boqiy davom etishi vositasi, ilm, kamolot, fazilat ahli, qahramonlar va buyuk kishilarning onasidir.

Islom ta’limoti ayolni ulug‘labgina qolmay, balki erkakka bergan barcha huquq va vojibotlardan benasib etmadi. Ilm olishni erkagu xotinlarga baravar farz qilingan. Hatto moliyaviy muomalalarda ayol o‘z moli va boyliklarini tasarruf qilish ixtiyoriga ega. Eri yoki otasining aralashuvisiz tijoriy shartnomalarni ixtiyoriy ravishda ayolning o‘zi tuzishga mutlaqo haqlidir. Erkaklar moliyaviy muomalalarda qanday haq-huquqlarga ega bo‘lishsa, ayollar ham xuddi shunday huquqlarga egadir. Dinimiz ta’limotlariga rioya qilgan holda ayolning joni, sog‘lig‘i, aqlini aqliy va jismoniy kamol toptirish bilan bog‘liq barcha ishda erkakdan aslo past ko‘rilmaydi.

O‘zbekiston musulmonlari idorasining Farg‘ona viloyatidagi vakili, viloyat bosh imom-xatibi Salimjon qori Qodirovning yangi nashrdan chiqqan “Ayolni e’zozlagan din” nomli kitobi – ayni  shu mavzuga bag‘ishlandi.

Muallif risolada musulmon ayollarining oila va jamiyatdagi o‘rni, Islom dinida nozik xilqat vakilalariga bo‘lgan e’tibor va e’tirofni ilmiy dalillar, hayotiy voqe’liklar orqali o‘quvchiga tushunarli tarzda yoritib bergan.

Afsuski, o‘tayotgan asrimizda ham ayrim kishilar tarafidan ayolga nisbatan johiliyat qarashlari bilan o‘ylaydiganlar ham topilmoqda. Ana shunday illatlarga barham berish, ayollar haq-huquqlarini himoya qilish maqsadida har yili butun dunyo bo‘ylab “Xotin-qizlarga nisbatan zo‘ravonlikka qarshi 16 kun” nomi ostida kampaniya o‘tkaziladi. Ushbu kampaniya ayollarga nisbatan zo‘ravonlik inson huquqlariga zid harakat ekanini ifodalovchi fikr bilan ramziy bog‘langan ikki voqea “25 noyabr – Xalqaro xotin-qizlarga nisbatan zo‘ravonlikni bartaraf etish kuni”da boshlanib, “10 dekabr – Xalqaro inson huquqlari kuni”da yakuniga yetadi. O‘zbekistonda ham ushbu kampaniya 2011 yildan buyon “Uydagi osoyishtalikdan dunyodagi tinchlik sari”shiori ostida muvaffaqiyatli o‘tkazib kelinmoqda.

Bu yil ham mazkur tadbir 26 noyabr kuni Toshkent shahrida o‘z ishini boshladi. Unda Din ishlari bo‘yicha qo‘mita raisi o‘rinbosari Nuriymon Abulhasan ham ishtirok etdi. Din ishlari bo‘yicha qo‘mita raisi o‘rinbosari ayollarning haq-huquqlari mavzusiga diniy tomondan izoh berib, Farg‘ona viloyati bosh imom-xatibi Salimjon qori Qodirovning yangi nashrdan chiqqan “Ayolni e’zozlagan din” kitobini ushbu tadbir ishtirokchilariga taqdim etdi.

Shuningdek, Din ishlari bo‘yicha qo‘mita raisi o‘rinbosariga ko‘ra, mazkur kitob asosida Xalqaro Islom akademiyasida ham alohida davra suhbatlari tashkil etiladi hamda kelayotgan juma kuni barcha jome’ masjidlarda tezislarda ayollar mavzusiga alohida urg‘u bergan holda, musulmon kishining ayollarga munosabati qanday bo‘lishi kerakligi haqida so‘z yuritiladi.

Qolaversa, O‘zbekiston ko‘p millatli mamlakat ekanini hisobga olgan holda, Salim qori Qodirovning “Ayolni e’zozlagan din” kitobi yaqin orada qoraqalpoq va rus tillarida ham chop etilishi rejalashtirilgan.

Rahmatulloh JALILOV,

Farg‘ona viloyati vakilligi matbuot xizmati

O'zbekiston yangiliklari
Boshqa maqolalar

Destruktiv axborot tarqatishning xatarlari

13.01.2025   3377   3 min.
Destruktiv axborot tarqatishning xatarlari

Bugungi globallashuv davrida axborot tarqatish tezligi beqiyos darajada oshdi. Internet, ijtimoiy tarmoqlar va ommaviy axborot vositalari orqali tarqatiladigan ma’lumotlar jamiyatning turli qatlamlariga kuchli ta’sir ko‘rsatmoqda. Afsuski, bu imkoniyatlar ba’zan milliy nizo va diniy bo‘linishga sabab bo‘ladigan axborot tarqatish uchun ham ishlatiladi. Bunday xatti-harakatlar jamiyat birdamligi va barqarorligiga jiddiy tahdid soladi.


Destruktiv, ya’ni buzg‘unchi, nizoli axborot tarqatishning asosiy xatarlari quyidagilar:

1. Jamiyatda adovat va nafrat uyg‘otish. Millatlar va diniy konfessiyalar o‘rtasida adovatli axborot tarqatish jamiyatda nafrat uyg‘otadi. Bunday ma’lumotlar odamlar o‘rtasida ishonchsizlikni kuchaytiradi, o‘z navbatida, ijtimoiy birdamlikka putur yetkazadi;

2. Jamoat xavfsizligini buzish. Milliy va diniy bo‘linishga sabab bo‘ladigan axborot jamoat tartibining buzilishiga olib keladi. Natijada tartibsizliklar yoki hatto mojarolar kelib chiqishi mumkin;

3. Beqarorlikni kuchaytirish. Destruktiv axborotlar boshqaruv va hokimiyat tizimlarini zaiflashtirishi mumkin. Milliy va diniy bo‘linish davlat barqarorligiga tahdid soladi, chunki aholi o‘rtasidagi ziddiyatlar boshqaruvga salbiy ta’sir ko‘rsatadi;

4. Yosh avlodga salbiy ta’siri. Bunday axborotlar yoshlar o‘rtasida millatchilik yoki diniy radikalizmga moyillikni kuchaytirishi mumkin. Bu esa kelajak avlodni ham buzilishga olib keladi.

Sabab va oqibatlar

Milliy nizo va diniy bo‘linishga sabab bo‘ladigan axborotlar aksar hollarda uydirmalar, yolg‘on yangiliklar yoki atrofdagi voqealarning bo‘rttirilishi orqali tarqatiladi. Bu axborotlar quyidagi oqibatlarga olib kelishi mumkin:

  • Tinch aholi orasida yomon munosabatlar shakllanadi;
  • Jamiyatda iqtisodiy va ijtimoiy taraqqiyot sekinlashadi;
  • Xorijiy yoki manfaatdor guruhlar tomonidan beqarorlik, nizolar uchquni alangalatishi mumkin.

Qanday choralar ko‘rish kerak?

1. Axborot iste’moli madaniyatini shakllantirish. Har bir shaxs tarqatilayotgan ma’lumotning haqiqiyligini tekshirish madaniyatini o‘zida shakllantirishi zarur;

2. Qonunchilikka rioya qilish va javobgarlik. Milliy nizo va diniy bo‘linishga sabab bo‘ladigan axborot tarqatgan shaxslarga nisbatan qonuniy choralar ko‘rilishi muhim;

3. Ta’lim va tarbiya orqali ongni oshirish. Maktab va oliy ta’lim muassasalarida axborot xavfsizligi va jamiyatga salbiy ta’sir ko‘rsatadigan ma’lumotlarni tanqidiy baholash bo‘yicha bilim berish kerak;

4. Ijtimoiy tarmoqlar tahlili. Ijtimoiy tarmoqlarda yoyilayotgan axborotlarni tahlil qilib, zararli kontentlarni tezkorlik bilan aniqlash mexanizmlarini ishga tushirish zarur.

Xulosa

Milliy va diniy bo‘linishga sabab bo‘luvchi axborot tarqatish nafaqat jamiyat, balki mamlakatlar barqarorligiga katta tahdid soladi. Har bir fuqaro va jamoat tashkilotlari bunday xatti-harakatlarning oldini olishda o‘z hissasini qo‘shishi zarur. Axborot tarqatish madaniyatini shakllantirish orqali, jamiyatda tinchlik va barqarorlik ta’minlanadi.

Shermuhammad Boltayev,
Xorazm viloyati, Hazorasp tumani, "Shayx Qosim bobo" jome masjidi imom-xatibi.