Sayt test holatida ishlamoqda!
25 May, 2025   |   27 Zulqa`da, 1446

Toshkent shahri
Tong
03:17
Quyosh
04:56
Peshin
12:25
Asr
17:30
Shom
19:47
Xufton
21:20
Bismillah
25 May, 2025, 27 Zulqa`da, 1446

Oxiratga zaxira

23.11.2018   3735   4 min.
Oxiratga zaxira

Oxirgi yillardagi erishilgan yutuqlar, zabt etilgan marralar va yangidan joriy etilgan islohotlarni sanab adog‘iga yetish mushkul bo‘lib qoldi. Shunday islohotlardan biri “Vaqf” xayriya jamoat fondining tashkil etilishi bo‘ldi. O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2018 yil 16 apreldagi “Diniy-ma’rifiy soha faoliyatini tubdan takomillashtirish chora tadbirlari to‘g‘risidagi” PF-5416-son Farmoni bo‘yicha “Vaqf” xayriya jamoat fondiga asos solindi.

Fond ulkan maqsadlarni oldiga qo‘yib ish boshladi. Jumladan masjidlar, diniy ta’lim muassasalarining binolarini qurish, ta’mirlash, professor-o‘qituvchilar, tadqiqotchilar va o‘quvchi-talabalarni qo‘llab-quvvatlash, masjid xodimlariga maosh berish, ijtimoiy himoyaga muhtoj, imkoniyati cheklangan shaxslarga ko‘maklashish kabi bir qator ishlarni maqsad qilib oldi.

“Vaqf” xayriya jamoat fondiga asos solingandan buyon diniy ta’lim muassasalariga 211 million so‘m, ijtimoiy himoyaga muhtojlarga 22 million so‘m, yordamga muhtoj va nogironlarga 480 million so‘mdan ortiq mablag‘ xayriya qilindi. Qurbon hayitida butun yurtimiz bo‘ylab o‘n tonnadan ziyod qurbonlik go‘shtlari tarqatildi. Shuningdek, to‘rtta xonadon ta’mirlandi. O‘ttiz uch nafar sobiq mahbuslarga yordam ko‘rsatildi.

Fond tomonidan tizimli ravishda turli aksiyalar o‘tkazilmoqda. Jumladan, “Masjid va madrasalar uchun kitob” aksiyasida uch yuz oltita masjidga 367 million so‘mlik, o‘n uch mingdan ortiq kitoblar yetkazildi. Shuningdek, “Ilm yo‘lida ko‘mak beramiz” aksiyasi tashkil etildi. Unda diniy ta’lim muassasalarining o‘quvchi va o‘qituvchilarini rag‘batlantirish, talabalarni to‘lov kontrakt pullarini to‘lab berish kabi xayriyalar amalga oshirilmoqda. Mazkur aksiyaning birinchi bosqichida o‘ttiz to‘qqiz nafar iqtidorli talabalarning kontrakt pullari to‘lab berildi. Qur’oni karimni to‘liq yod olgan o‘n besh nafar talabaga eng kam ish haqining o‘n barobari miqdoricha pul mukofoti taqdim etildi. Taqdirlanganlarning ikki nafari “Ko‘kaldosh” o‘rta maxsus islom bilim yurti talabalari bo‘lgani qalbimizga cheksiz surur baxsh etdi. Bunday xayrlik ishlar hamon davom etmoqda. Alloh taolo buni to qiyomatgacha davom etishini nasib qilsin.        

Mulkni vaqf qilish, avvalo, bandani Rabbiga yaqin qiladi. Shuningdek, u Yaratganning buyrug‘iga itoat hisoblanadi. Vaqf sadaqa joriyadir. Ya’ni, kim Alloh yo‘lida masjid, madrasa, maktab, shifoxona, ko‘prik qursa, modomiki odamlar manfaat olarkan o‘sha binolar buzilib ketguncha sadaqaning savobi beriladi. Vaqf odamlar orasida o‘zaro do‘stlik, ulfatlik, mehr-muhabbat va yaqinlikni mustahkamlaydi. Boylar va faqirlar do‘stlashadi. Insonlar orasida hasad yo‘qoladi. Vaqf sababli barcha bir-birining holidan xabar oladi. Rasululloh sollallohu alayhi va sallam aytadilar: “Odam bolasi vafot etsa, uning amal daftari yopiladi. Uch narsa bundan mustasnodir. Ular sadaqai joriya, foyda olinadigan ilm va duo qilib turadigan solih farzand”(Imom Muslim rivoyati). Ba’zi fuqaholar hadisi sharifdagi “sadaqai joriya”ni vaqf deya ta’vil qilishgan. Hadisi sharifda vaqf qilingan ko‘chmas mulk, mus'hafi sharif, shu yo‘lda sarf qilingan mablag‘larning savobi inson vafotidan keyin ham borib turishiga ishora qilinmoqda. Boshqa hadisi sharifda Nabiy sollallohu alayhi va sallam bunday marhamat qilganlar: “Inson vafotidan keyin amali va yaxshiliklari unga borib turadi. Jumladan, ta’lim bergan va nashr etgan ilmi, qoldirgan solih farzandi, meros qoldirgan mus'hafi, qurgan masjidi, ibn sabil (o‘z vatanidan uzoqdagi uysiz odam)ga bino qilgan uyi, qazigan arig‘i va sog‘lom va hayotlik chog‘ida molidan chiqargan sadaqasining ajri uning vafotidan keyin ham borib turadi” (Imom Ibn Mojja rivoyati).

Mazkur hadisi shariflardan ma’lum bo‘ladiki, Yurtboshimizning tashabbuslari bilan tashkil etilgan “Vaqf” xayriya jamoat fondi shariat talabidadir. Chunki unda uysizlarga uy qurib beriladi, muhtojlarga yordam beriladi, ilm yo‘lida ko‘maklashiladi, mus'hafi shariflar hadya qilinadi, masjid va madrasalar obod etiladi. Shuning uchun har bir mo‘min oxiratda zaxira bo‘lishini umid qilib, imkoniyat darajasida xayr-ehson qilishi lozim bo‘ladi. Zakot va ushr kabi moliyaviy ibodatlarni bajarishda haqdorlarni topishga qiynalganlar “Vaqf” xayriya jamoat fondiga murojaat qilishlari tavsiya etiladi.

Alloh taolo yurtimizda bundanda katta islohotlar bo‘lishini nasib etsin!

Ziyouddin MIRSODIQOV,

“Ko‘kaldosh” o‘rta maxsus islom bilim yurti mudiri

Maqolalar
Boshqa maqolalar
Maqolalar

Umayma binti Xalaf - sabr va iymon timsoli

16.05.2025   7475   3 min.
Umayma binti Xalaf - sabr va iymon timsoli

Islom da’vati Makkada boshlangan davrlarda, Umayma binti Xalaf ibn As’ad ibn O’mir ibn Bayoza’ al-Xuzoiyya — iymon nurini qalbida tuygan ilk ayollardan biri edi. Uning qalbi iymonga ochiq, haqiqatni e’tirof qilishga tayyor edi. Turmush o‘rtog‘i – Xolid ibn Said ibn Os bir kecha ajib tush ko‘radi: o‘zini ulkan va dahshatli olov chetida turganini, otasi uni o‘sha olovga tashlayotganini ko‘radi, lekin Rasululloh sollallohu alayhi vasallam esa uni ushlab, olovdan qutqarayotgan ekan.

Uyg‘onib, bu tushni Abu Bakr roziyallohu anhuga aytdi. U kishi unga: “Bu yaxshilikning alomati. Sen Muhammad sollallohu alayhi vasallamga ergash, u seni jahannamdan qutqaradi”, dedilar. Xolid shunda Islomni qabul qildi va bu haqda rafiqasi Umaymaga aytdi. U ham, hech ikkillanmasdan, Islomni qabul qildi. Shu tariqa ular birinchi musulmon juftliklardan biriga aylandi.

Xolidning otasi uning musulmon bo‘lganini eshitgach, jahl qilib, uni chaqirtirdi. Uni haqoratladi, kaltakladi va uydan haydadi. “Men seni taom bilan ta’minlamayman!” dedi. Xolid esa qat’iyat bilan: “Agar siz bermasangiz, Robbim menga rizq beradi” – deb javob berdi. Shu zahoti uydan haydaldi va borib Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning yonida bo‘ldi.

Umayma turmush o‘rtog‘iga sodiqlik bilan yordamchi bo‘ldi. U zulm, qiyinchilik va kambag‘allikka sabr qildi. Sabr va imon uning qalbida mustahkam ildiz otgan edi.

Nihoyat, Rasululloh sollallohu alayhi vasallam sahobalarga Habashistonga hijrat qilishni buyurganlarida, Xolid va Umayma ilk hijrat qilganlardan bo‘lishdi. Ular Habashistonda farzandli ham bo‘lishdi: o‘g‘illari – Said ibn Xolid va qizlari – Umma binti Xolid. Qizi keyinchalik “Ummu Xolid” nomi bilan mashhur bo‘ldi.

Ular Habashistonda o‘n yildan ziyod vaqt musofirlikda yashashdi. Keyinchalik Rasululloh sollallohu alayhi vasallam Amr ibn Umayyani yuborib, ularni ikki kema bilan qaytardilar. Ular Madinaga qaytib kelganida, Payg‘ambarimiz alayhissalom Xaybarni fath qilgan edilar. Ular Rasululloh sollallohu alayhi vasallam va musulmonlar bilan uchrashib, ajib shodlik va taskinga erishdilar.

Xolid ibn Said Umar ibn Xattob xalifaligi davrida hayot kechirdi va u “Marj as-Safar” jangida, hijriy 14 sanada shahid bo‘ldi. Bu xabarni eshitgan Umayma onamiz bu musibatiga sabr qildi, yuragi og‘riqda bo‘lsa ham, imoni bilan tasalli topdi. Chunki, Xolidni o‘ldirgan odam keyin Islomni qabul qilib: “Bu kim edi?. Undan osmonga chiqayotgan nurni ko‘rdim!” - degan edi.

Umayma binti Xalaf – sabrli, muhojir, mo‘min ayolning yuksak namunasidir. U umr yo‘ldoshini islom dinida qo‘llab-quvvatladi, hayotining quvonch va tashvishli lahzalarini birga o‘tkazdi va islom tarixida buyuk iz qoldirdi.

 

Ilyosxon AHMЕDOV
tayyorladi.

Mazkur maqola Abu Malik Muhammad bin Homid bin Abdulvahhobning
“Soliha ayollar haqida 150 qissa” nomli asaridan tarjima qilindi.

Maqolalar