Azizlar, Islom dinimiz poklik dini hisoblanadi. Insonning tanasi ham, qalbi ham pok bo‘lishi lozim. Ibodat oldidan ham, taom yeyish oldidan ham, mehmonga borish oldidan ham, xullas, barcha o‘rinlarda poklikga targ‘ib etilgan.
Pok insonning tanasidan yoqimsiz hid kelmaydi. Atrofdagilar ham uni yaxshi ko‘radi. O‘sha odamning o‘zi ham xushnud kayfiyatda yuradi. Agar inson poklikka e’tibor bermasa, tanasi terlashi va yuvilmagani oqibatida zararli mikroblar ko‘payib, undan yomon hid kelishi va mikroblar turli kasalliklarga sabab bo‘lishi mumkin.
Insonning deyarli barcha a’zolarida turli ko‘rinishda va kattalikda mikroblar bo‘lib, ular teri, quloq, burun, og‘iz, ko‘z va boshqa a’zolarda o‘rnashib oladi. Agar inson o‘sha a’zolarini muntazam yuvib tursa, mazkur mikroblarning ko‘pidan tezda xalos bo‘ladi.
Ushbu suratda inson terisida doimiy yashaydigan bakteriyalar ko‘rinib turibdi. Ular millionlab marta kattalashtirib ko‘rsatadigan elektron mikroskopda tasvirga olingan. Bular bakteriyalarning bir turi. Bundan tashqari yana boshqa turdagi bakteriyalar ham bor.
Inson terisida 500-1000 turdagi bakteriyalar yashaydi. Ajablanarlisi shuki, har bir insonda o‘sha insonning o‘ziga xos bo‘lgan bakteriyalar ham bor ekan. Bakteriolog va mikrobiolog olimlarning ta’kidlashlaricha, insonning o‘ziga xos bo‘lgan mikroblari uning ruhiy va fiziologik holatiga qarab rivojlanar va shaklini o‘zgartirar ekan.
Agar siz bir kunda bir necha bor qo‘lingizni yuvsangiz, qo‘lingizdagi millionlab zararli mikroblardan xalos bo‘lasiz. Quyidagi rasmda yuvilmagan qo‘ldagi mikroblarning mikroskop orqali olingan suratini ko‘rib turibsiz.
Shuningdek, bir kunda bir necha marta yuzingizni yuvsangiz, undagi millionlab xatarli bakteriyalardan qutulasiz. Bu kabi tez-tez yuvish mazkur mikroblar sonining ortishini keskin pasaytiradi. Quyidagi rasmda yuz va boshqa a’zolar terisida bo‘ladigan bakteriyalarning mikroskopdagi tasvirini ko‘rib turibsiz.
Soha mutaxassislari “Albatta, har kuni og‘iz va burunni bir necha marta yuvib turish ko‘p sonli mikroblarning yo‘qolishiga hamda teri va nafas olish organlarining kasallanishidan saqlanishiga yordam beradi” deyishgan. Siz mana bu rasmda og‘iz bo‘shlig‘i, xususan, tildagi mikroblarning mikroskop orqali ko‘rinishini ko‘rib turibsiz.
Ha, azizlar, bu aytilgan gaplarga shuni qo‘shimcha qilamizki, tahorat va g‘usl turli teri-tanosil va og‘iz bo‘shlig‘i kasalliklarining oldini olishda eng samarali vositadir. Biz mo‘min-musulmonlar har kuni bir necha bor tahorat olamiz. Tahorat asnosida qo‘llarimizni, yuzlarimizni, bilaklarimizni, oyoqlarimizni, oyoq-qo‘l bo‘g‘imlarimizni hamda barmoqlarimiz orasini yuvamiz. Shu sababli bu kabi noqulayliklar bizni bezovta qilmaydi.
Dinimiz bizni nega poklikka buyurganining hikmatlaridan birini bilib oldik. Poklikning hali biz bilmagan sir-asrorlari, hikmatlari juda ham ko‘p. Shuning uchun biz Dinimiz ko‘rsatmalariga amal qilib yashasak, Allohning rahmati bilan bu dunyoda ham, oxiratda ham baxt-saodatga erishamiz.
Alloh taolo Qur’oni Karimda shunday degan:
إِنَّ اللّهَ يُحِبُّ التَّوَّابِينَ وَيُحِبُّ الْمُتَطَهِّرِينَ
“Albatta, Alloh tavba qiluvchilarni sevadi va poklanuvchilarni sevadi” (Baqara surasi, 222-oyat).
Islom ne’matini bergani uchun Alloh taologa cheksiz hamdu sanolar bo‘lsin!
Abduddoim Kahel maqolasi asosida
Nozimjon Iminjonov tayyorladi
O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti
Shavkat Mirziyoyev Janobi Oliylariga
Bismillahir Rohmanir Rohim
Assalomu alaykum va rahmatullohi va barakotuh
Muhtaram Prezident Janobi Oliylari!
Alloh taologa behisob shukrki, Sizning bevosita tashabbuslaringiz va sa’y-harakatlaringiz bilan haj amallarini yuqori saviyada tashkil etishga muvaffaq bo‘lmoqdamiz.
Bunday e’tibor va ehtiromni biz hojilar chin yurakdan his etib, yaratilgan barcha qulayliklar uchun Sizga chuqur minnatdorlik izhor etamiz.
Hurmatli Prezident Sizni va Siz orqali yurtdoshlarimizni haj ibodatini ado etayotgan hamyurtlarimiz nomidan musulmon ummati uchun eng ulug‘ bayram – Qurbon hayiti bilan samimiy muborakbod etamiz.
Zero, Payg‘ambarimiz (sollallohu alayhi vasallam) “Duolarning eng yaxshisi arafa kuni qilingan duodir”, deb xushxabar berganlar.
Alloh taoloning bayti joylashgan muqaddas zaminda – Mino, Arafot kabi muborak manzillarda ulug‘ amallarni ixlos ila bajarmoqdamiz.
Sizni vaqt ajratib, muborak haj ziyorati uchun yaratilgan sharoitlar va salomatligimiz haqida so‘raganingiz hamda har kuni holimizdan xabardor bo‘lib turganingiz ibodat bilan yurgan biz hojilarni cheksiz darajada mamnun etdi.
Bunday e’tibor va ehtiromni Saudiya Arabistonining mutasaddilari ham yuqori baholab, Siz Janobi Oliylariga hurmat va duolarini izhor etmoqdalar.
Muborak maskanlarda har bir ziyoratchi Sizning g‘amxo‘rligingizni yurakdan his qilib, ko‘zlarida yosh bilan duolar qilayotganini alohida aytib o‘tmoqchiman.
Sizga aytadigan yana bir xabarimiz, Saudiya Arabistonida bo‘lib turgan yurtimizning diniy soha vakillari hamda ziyoratchilari tomonidan mavsum davomida Qur’oni karim 10 ming marotaba xatm qilinib, yurtimizga tinchlik, xalqimizga farovonlik tilab duolar qilindi.
Hurmatli Prezident, Siz yaratib bergan imkoniyatlardan ruhlanib, o‘zbekistonlik hojilar yurtga qaytganimizdan keyin “Yangi O‘zbekistonning tinchlik va ma’naviyat targ‘ibotchilari” degan ezgu tashabbusni bir ovozdan ilgari surib, Uchinchi renessans yaratuvchilarini tarbiyalashda Sizga ko‘makchi bo‘lmoqchimiz.
Siz boshchiligingizda yurtimizda tinchlikni mustahkamlash, xalqimizning ma’naviyatni yuksaltirish, ayniqsa yoshlarning sifatli ta’lim olishi, kasb-hunar egallashi, kerak bo‘lsa dunyoni egallashi kabi masalalar eng ustuvor vazifaga aylandi.
Shunday ekan, biz hojilar yurtimizga qaytgach, quyidagi ishlarni amalga oshirmoqchimiz:
– ona-Vatanimiz taraqqiyotiga xolis xizmat qilish, mahallalarda tinchlik va birdamlikni mustahkamlash, aholi orasida tinchlik-osoyishtalikni qadriga yetish, xalqimizni ma’nan yuksaltirish, jamiyatdagi islohotlarga daxldorlik hissini oshirish kabilarga targ‘ib etish;
– kitobxonlik madaniyatini yuksaltirish, ilmni qadrlash va ilm-ma’rifatga homiylikda namuna bo‘lish;
– to‘ylar, oilaviy tadbirlar va marosimlarda me’yoriylikka amal qilgan holda kamxarj va ixcham o‘tkazishda bosh-qosh bo‘lish;
– kiyinishda va muomalada oddiylik va kamtarinlikka amal qilish, dabdababozlik, isrofgarchilik, maishatbozlik kabi illatlardan yiroq bo‘lishni targ‘ib qilish;
– yoshlarni muvaffaqiyatlarga faqat o‘qib-o‘rganib, ilm bilan erishish mumkinligini o‘rgatish;
– ustozlar, o‘qituvchi va murabbiylarga doimo ehtirom ko‘rsatish, ularni moddiy qo‘llab-quvvatlash ishlariga ko‘mak berish;
– mahallalardagi notinch oilalar, shu jumladan tarbiyasida muammosi bor yoshlar o‘rtasida tushuntirish ishlarini olib borish;
– hududlardagi maktablarning ta’mirga muhtoj qismini joriy ta’mirlash ishlariga ko‘maklashish;
– xayriya, mehr-muruvvat va yordam ko‘rsatish ishlarini ko‘paytirish.
Barcha hojilarimiz yurtimizga qaytgandan so‘ng ushbu tashabbuslarni qat’iy amalga oshirishga va’da beramiz.
Zero, jonajon Vatanimiz kelajagi, xalqimiz farovonligi va yurtimiz shonu shuhrati Siz aytganingizdek yoshlarimiz qo‘lidadir. Ular ertaga O‘zbekistonni yanada kuchli, yuksak taraqqiy etgan davlatga aylantirish uchun o‘zlarining bor bilimi, iqtidori va kuch-g‘ayratini safarbar qilsa, ko‘zlagan barcha ezgu maqsadlarimizga, albatta erishamiz.
Yusuf Xos Hojib bobomiz aytganlaridek:
“Zakovat bor joyda ulug‘lik bo‘ladi,
Bilim bor joyda buyuklik bo‘ladi”.
Hurmatli Prezident Janobi Oliylari!
Biz, 15 ming hoji duolar ijobat bo‘ladigan Arafotda turib, Alloh taolodan Sizga mustahkam sog‘lik, uzoq umr va ulkan muvaffaqiyatlar tilab, olib borayotgan barcha ishlaringizda madadkor bo‘lishini so‘rab iltijolar qilyapmiz.
Alloh taolo butun dunyo mo‘min-musulmonlariga Qurbon hayitini muborak aylasin, tinchlik-xotirjamlik ato etsin, ibodatlarimizni O‘z dargohida husni qabul aylasin, ona Vatanimizni obod, xalqimiz hayotini yanada farovon qilsin!
Qurbon hayiti muborak bo‘lsin!
Hurmat va kamoli ehtirom ila,
O‘zbekiston hojilari,
Makka shahri Arafot vodiysi,
2025 yil 5 iyun