Ota-ona xuddi ikki ko‘z kabidir: biri o‘ng, ikkinchisi chap. Agar ularning biridan judo bo‘lsang, ko‘rishing xiralashadi. Ikkisini ham yo‘qotsang, ko‘r bo‘lib qolasan. Ularni ikki ko‘zingni saqlaganingdek avayla!
وَاخْفِضْ لَهُمَا جَنَاحَ الذُّلِّ مِنَ الرَّحْمَةِ وَقُلْ رَبِّ ارْحَمْهُمَا كَمَا رَبَّيَانِي صَغِيرًا
Ikkovlariga mehribonlik ila xokisorlik qanotingni paslat va «Robbim, alar meni kichiklikda tarbiya qilganlaridek, ularga rahm qilgin», deb ayt. (Isro surasi, 24-oyat).
Farzand ota-onaning huzurida o‘zini qanchalik xokisor tutsa, shunchalik yaxshi. U o‘z rahmatini xokisorlik ila ota-onasiga pastlatib, poyandoz qilsa ham oz. Shu bilan birga, doimo ularga Alloh taolodan rahm-shafqat tilab duo qilib turishi lozim.
Ota-onani hurmatlash, e’zozlash masalasida hech bir tuzum yoki tarbiya vositasi Islomga teng ham, yaqin ham kela olmaydi. Ota-onaning hurmati, farzand ustidagi haqqi to‘g‘risidagi oyatlar, hadislar, islomiy hikmatlar, musulmonlar hayotidagi tajribalar, dunyo tarixida bu borada misli ko‘rilmagan oliymaqom narsalar ekanligi ma’lum va mashhurdir.
Hofiz Abu Bakr al-Bazzor Burdaydadan, u kishi o‘z otalaridan qilgan rivoyatda quyidagilar keltiriladi: «Bir odam ziyoratda onasini ko‘tarib yurib tavof qildirayotgan ekan. U Payg‘ambar sollallohu alayhi vasallamdan:
«Onamning haqqini ado qildimmi?», deb so‘rabdi. Shunda Payg‘ambar sollallohu alayhi vasallam:
«Yo‘q, bir oh tortishining haqqini ham ado qilganing yo‘q», degan ekanlar.
Demak, biz doimo o‘z ota-onamizga yaxshilik qilishimiz kerak. Agar bizga biror va’z qilsalar, ularga doimo quloq tutishimiz kerak. Sababi, albatta, ota-onamiz bu hayotda bizdan ko‘p hayot kechirganlar, bizdan ko‘p tajribaga egalar. Biz farzandlar ota –onamizni doimo aytganlarini qilib, ularni e’zozlashimiz, avaylab – asrashimiz lozim. Chunki ota –onamiz biz uchun bu hayotning ma’nosidirlar.
Ota-onamiz bizlarning eng yaqin insonlarimizdir. Bizni ular tushungani kabi hech kim tushuna olmaydi. Ular bizning bu hayotdagi keng yoyilgan qanotlarimizdir. Ular doim yonimizda bo‘lsalar biz ko‘klarga parvoz qilamiz. Ota- onalar esa doimo o‘z farzandini kamolini, iqbolini va baxtini ko‘rishni orzu qilib hayot kechiradilar.
Ular o‘zlarini emas, doimo farzandlarini o‘ylaydilar. Shu sabab biz farzandlar bir narsani aniq bilib qo‘yishimiz lozim: Biz uchun bu hayotda o‘z ota-onamiz kabi fidoyi insonlar bo‘lmaydi. Hech kim ular kabi biz uchun qayg‘urmaydi. Agar har bir ota-onamizga aytayotgan gapimiz oldidan mana shu haqida bir fikr qilsak, menimcha, ota-onamiz va biz-farzandlar orasida hech qanday ziddiyatlar kuzatilmaydi, hamda ota-onamizni ranjitib ham qo‘ymaymiz.
Ota-onani ranjitish muqaddas islom dinimizda gunohi kabiralardan hisoblanadi. Ota-onanini yoki ulardan birini ranjitish faqatgina gunohi kabilardan birigina bo‘lib qolmay, bunday ishdan so‘ng ota-onani ranjitgan ularni norozi qilgan farzand hech qachon baxtli, go‘zal iqbolli bo‘lmaydi. Sababi, u o‘z ota-onasiga shu kabi muomala qilgani uchun unga Allohning rahmati tushmay qo‘yadi.
Demak biz farzandlar doimo o‘z ota-onamizga quloq tutishimiz lozim. Ular bizni koyisalar faqat: ,,Ho‘p bo‘ladi onajon yoki ho‘p bo‘ladi otajon!” deb aytishimiz lozim. Shundagina biz kelajakda yaxshi inson bo‘la olamiz. Hattoki bizning farzandlarimiz ham, albatta, biz kabi bo‘ladilar. Chunki biz o‘z ota- onamizga qanday go‘zal munosabatda, qanchalik mehribon bo‘lsak , bizning farzandlarimiz ham bizga xuddi shunday bo‘ladilar. Axir bu dunyo – qaytar dunyodir.
Xadichai Kubro ayol-qizlar
o‘rta maxsus islom bilim yurti
Axborot- resurs markazi rahbari M. Saidjalolova
O‘MI Matbuot xizmati
O‘zbekiston musulmonlari idorasi raisi, muftiy Shayx Nuriddin Xoliqnazar hazratlari, haj delegatsiyasi a’zolari va Ishchi guruhi vakillari Makka shahrida joylashgan Mino va Arafot vodiylarida yaratilgan sharoitlar bilan yaqindan tanishdilar.
Mino vodiysida ziyoratchilar uchun keng va tekis hududdagi alohida chodirlar ajratilgan. Ular gilamlar, yumshoq o‘rinlar, yostiq-choyshablar, maxsus sovutkichlar bilan jihozlangan, kommunal xizmatlar bilan ta’minlangan va sanitariya-gigiyena talablari ham inobatga olingan.
Joriy yildagi qulaylik shuki, delegatsiya talablariga muvofiq Arafot hududidagi har bir chodir issiq o‘tkazmaydigan zamonaviy sendvich panellar bilan to‘liq o‘ralgan va yorug‘lik uchun oynalar o‘rnatildi. Mazkurlarda “Sofa bed” (yostiq va to‘shak), “Martaba” (to‘shak), sovutkich singari qulayliklar ibodatlarni xotirjam ado etishga xizmat qiladi.
Shuningdek, uch mahal issiq ovqat, muntazam choy va salqin ichimliklar bilan ta’minlash, tibbiy xizmat ko‘rsatish uchun ham barcha sharoitlar hozirlangan.
Ayniqsa, hojilar chodirlarda vaqtlarini g‘animat bilib ko‘proq toat-ibodatda bo‘lishlari uchun taniqli ulamolarning suhbatlari, mashhur qorilarning qiroatlarini yetkazish maqsadida mikrofon va ovoz kuchaytirgichlar bilan yetarli darajada ta’minlandi.
Ta’kidlash joizki, mo‘min-musulmonlarga yanada qulay shart-sharoit hozirlanib, bu yilgi haj mavsumi sifat, mazmun va xizmatlar jihatidan eng yuqori darajada bo‘lishiga harakat qilinmoqda.
O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Matbuot xizmati