Sayt test holatida ishlamoqda!
14 Iyun, 2025   |   18 Zulhijja, 1446

Toshkent shahri
Tong
03:04
Quyosh
04:49
Peshin
12:28
Asr
17:39
Shom
20:01
Xufton
21:39
Bismillah
14 Iyun, 2025, 18 Zulhijja, 1446

Odam alayhissalomning qanday mo‘jizalari bo‘lgan?

24.09.2018   9356   7 min.
Odam alayhissalomning qanday mo‘jizalari bo‘lgan?

Alloh taolo O‘z fazlu marhamati ila jamiki maxluqotni yaratgach, O‘zining yanada go‘zal ijodini namoyon etishga qaror qildi. U Odam alayhissalomni va uning avlodlarini yaratdi, ularni Yer yuziga tarqatib yubordi, so‘ng esa ularga haq yo‘lni ko‘rsatib, hidoyatga boshlovchi rasullarini yubordi. Alloh taolo muborak Kalomida:

وَلِكُلِّ أُمَّةٍ رَّسُولٌ فَإِذَا جَاء رَسُولُهُمْ قُضِيَ بَيْنَهُم بِالْقِسْطِ وَهُمْ لاَ يُظْلَمُونَ

Har ummatning o‘z Payg‘ambari bordir. Qachonki ularga Payg‘ambarlari kelsa, oralarida adolat ila hukm chiqarilur. Ularga zulm qilinmas” (Yunus, 47);

إِنَّا أَرْسَلْنَاكَ بِالْحَقِّ بَشِيراً وَنَذِيراً وَإِن مِّنْ أُمَّةٍ إِلَّا خلَا فِيهَا نَذِيرٌ

Albatta, Biz seni haq ila xushxabarchi va ogohlantirguvchi etib yubordik. Qaysi bir ummatki bo‘lsa, unda ogohlantirguvchi bo‘lgan” (Fotir, 24).

Har bir rasul va nabiy o‘z ummatiga Alloh taoloning haqiqatini yetkazgan. So‘zlarining rostligini tasdiqlash uchun ularga maxsus ilm va mo‘jizalar ato qilingan. Mo‘jizaning allaqanday sehrgarlik yoki fokusga aslo aloqasi yo‘q. U faqat Buyuk Yaratuvchining bemisl qudratini namoyon etish uchun Rabbimizning O‘zining irodasi ila sodir bo‘ladi. Abu Hurayra roziyallohu anhu Payg‘ambar sollallohu alayhi va sallamdan qilgan hadisi sharifda “Payg‘ambarlarning barchasiga odamlar ularning gaplari rostligiga ishonishi uchun maxsus bilimlar ato qilingan. Mening mo‘jizam – Qur’oni karimdir. Umid qilamanki, Qiyomat kunida o‘tgan jamiki payg‘ambarlar ummatidan mening ummatimning soni ko‘p bo‘ladi” (Imom Buxoriy), deyilgan.

Insoniyatning otasi va birinchi payg‘ambar Odam alayhissalomga Alloh taolo ko‘plab mo‘jizalar ato qilgan.

Odam alayhissalomning Alloh taoloning xalifasi bo‘lib yaralishi

Parvardigorimiz Odamni yaratib, uni yer yuziga O‘zining xalifasi etib tayinlashini farishtalariga xabar qilgani quyidagi oyati karimada bayon qilingan:

وَإِذْ قَالَ رَبُّكَ لِلْمَلاَئِكَةِ إِنِّي جَاعِلٌ فِي الأَرْضِ خَلِيفَةً قَالُواْ أَتَجْعَلُ فِيهَا مَن يُفْسِدُ فِيهَا وَيَسْفِكُ الدِّمَاء وَنَحْنُ نُسَبِّحُ بِحَمْدِكَ وَنُقَدِّسُ لَكَ قَالَ إِنِّي أَعْلَمُ مَا لاَ تَعْلَمُونَ

وَعَلَّمَ آدَمَ الأَسْمَاء كُلَّهَا ثُمَّ عَرَضَهُمْ عَلَى الْمَلاَئِكَةِ فَقَالَ أَنبِئُونِي بِأَسْمَاء هَـؤُلاء إِن كُنتُمْ صَادِقِينَ

قَالُواْ سُبْحَانَكَ لاَ عِلْمَ لَنَا إِلاَّ مَا عَلَّمْتَنَا إِنَّكَ أَنتَ الْعَلِيمُ الْحَكِيمُ

قَالَ يَا آدَمُ أَنبِئْهُم بِأَسْمَآئِهِمْ فَلَمَّا أَنبَأَهُمْ بِأَسْمَآئِهِمْ قَالَ أَلَمْ أَقُل لَّكُمْ إِنِّي أَعْلَمُ غَيْبَ السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضِ وَأَعْلَمُ مَا تُبْدُونَ وَمَا كُنتُمْ تَكْتُمُونَ

Esla, vaqtiki Rabbing farishtalarga: "Men yer yuzida xalifa qilmoqchiman", dedi. Ular: "Unda fasod qiladigan, qon to‘kadigan kimsani qilmoqchimisan? Va holbuki, biz Senga tasbih, hamd aytib va Seni ulug‘lab turibmiz", dedilar. U: "Men siz bilmaganni bilaman", dedi. Va U zot odamga ismlarning barchasini o‘rgatdi, so‘ngra ularni farishtalarga ro‘baro‘ qildi. Keyin: "Agar rostgo‘ylardan bo‘lsangiz, anavilarning ismlarini Menga aytib bering", dedi. Ular:"Ey pok Parvardigor! Bizda Sen bildirgandan boshqa ilm yo‘q. Albatta, Sening O‘zing biluvchisan va hikmatli zotsan", dedilar. U zot:"Ey Odam, bularga u narsalarning ismlarini aytib ber", dedi. Ularga o‘sha narsalarning ismlarini aytib bergan chog‘ida, "Men sizlarga osmonlaru yerning g‘aybini bilaman va sizlar berkitmaganu berkitgan narsalarni ham bilaman demabmidim", dedi (Baqara, 30-33).

Yovvoyi hayvonlar bilan so‘zlashishi

Odam alayhissalomga yovvoyi hayvonlar bilan muomala qilish, ya’ni ularni qo‘lga o‘rgatib xonakilashtirish ilmini ham o‘rgatdi va unga ming yilga yaqin umr ato qildi. Shu vaqt mobaynida uning juda ko‘p avlodlari tug‘ildi va dunyo bo‘ylab tarqalib ketdi. Odam alayhissalom ularning makonlariga borar va haq yo‘lidan saboqlar berar edi. Bir safar navbatdagi qabilaning maskaniga borib ulardan hol-ahvol so‘raganida, qabiladagilar o‘rmonda yashaydigan yirtqich hayvonlardan shikoyat qiladi.   

– Shu vaqtga qadar hayvonlar bu qadar shafqatsiz emas edi. Yirtqichlar bizga to‘satdan tashlanib qoladi, biz buning sababini bila olmayapmiz, – deydi ular. Shunda Odam alayhissalom tepalikka chiqib baland ovozda:

– Ey o‘rmondagi yovvoyi hayvonlar, tezda mening oldimga kelinglar, – deydi.  

Bu chaqiriqni eshitib, hayvonlar uning atrofida jam bo‘ladi.

– Bu odamlar mening bolalarim va avlodlarim! Siz nega ularga tashlanyapsiz, nega yashashiga qo‘ymayapsiz? Ular sizdan shikoyat qilmoqda, – deydi hayvonlarga.

– Bu qabila orasida g‘iybat va mish-mish avj olib ketdi. Alloh taoloning irodasi ila biz ularga jazo sifatida tushirildik, ular ana shu illatlaridan tavba qilmagunlaricha bu hol davom etaveradi, – deb javob qildi hayvonlar.

Bu javobni eshitgan qabila ahli hayratdan yoqa ushlab qoldi. Odam alayhissalom qabilaga yuzlanib:

– Ey bolalarim, qilgan gunohlaringizga tavba qiling va g‘iybatchilikka va mish-mishlarga barham bering, – deydi. 

Odamlar tavba qilib, hidoyat yo‘ilga tushib oldi va shundan keyin yirtqich hayvonlarning ular bilan ishi bo‘lmay qoldi.

Uzoq masofani qisqa vaqtda bosib o‘tishi

Odam alayhissalomning yana bir mo‘jizasi – uning uzoq masofani qisqa vaqtda bosib o‘tishidir. Odam alayhissalom bilan Havvo onamiz yerga tushirilganda Alloh taolo ularni bir-biridan juda uzoq masofaga tushirgan: Havvo onamiz Arabiston yarimorolidagi hozirgi Jidda shahri hududiga tushgan bo‘lsa, Odam alayhissalom Shri-Lanka orollariga tushgan. Ular bir-biridan ayriliqda 40 yil (ayrim rivoyatlarda 200 yil) yashagan deyiladi. Nihoyat Alloh taolo ularning tavbasini qabul qilib, birlashishga izn berganida tong chog‘i yo‘lga chiqqan Odam alayhissalom peshin vaqti kirmasdan Havvo onamizning qoshiga yetib kelgan edi. Bunga o‘xshash hodisalar ularning hayotida ko‘p bo‘lgan va u bir necha bor Hindistonga borib kelgan.

Toshdan sizib chiqqan suv manbai

Oradan yillar o‘tdi, Odam alayhissalomning avlodlari soni tobora ko‘payib boraverdi. Ularning orasida ba’zilari haq yo‘lidan toyib ketdi va Alloh taoloning hukmlarini bajarishdan bo‘yin tovlay boshladi. Masalan, Odam alayhissalomning o‘g‘li Qobil va uning farzandlari qirq yil dindan uzoqda yashadilar. Qirq yildan so‘ng Alloh taolo Odam alayhissalomga:

– Qobilning avlodlarini haqqa da’vat et! – deb amr qildi.

Odam alayhissalom ularning qabilasiga borib haq yo‘liga da’vat eta boshladi. Ammo qanchalik harakat qilmasin, qavm uning gaplariga quloq solmadi. a nihoyat kunlarning birida ular bobokaloniga:

– Bizga  bir mo‘jiza ko‘rsating, shundan keyin biz sizga ishonamiz, – dedilar.

– Aynan qanday mo‘jiza ko‘rishni istaysiz? – deb so‘radi Odam alayhissalom.

Ular bir katta toshni ko‘rsatib:

– Ana shu toshdan suv chiqsin, – dedilar.  

Shunda Odam alayhissalom qo‘lini toshga qo‘ydi va toshdan tiniq va shirin suv otilib chiqdi. Bu mo‘jizani ko‘rib ular imonga keldi va Odam alayhissalom sajda qilib avlodlari yashaydigan qishloqqa sersuv buloq ato qilgani uchun Alloh atologa hamdu sano aytdi.

Damin JUMAQUL tarjima qildi.

 

 

Maqolalar
Boshqa maqolalar

Qalbingizni zabonsiz toshga aylantirib qo‘ymang.

09.06.2025   6760   4 min.
Qalbingizni zabonsiz toshga aylantirib qo‘ymang.

Har yangi kunning tongini ko‘rganingizda qalbingizni zikr ila to‘ldiring. Iymon zikrlariga quloq tutar ekansiz, borliq Yaratgan Zot sari talpinayotganini his qilasiz. Alloh taolo aytadi: «...Mavjud bo‘lgan barcha narsa hamd bilan Unga tasbeh aytur...»[1]. Balki uyda, balki ko‘chada, qayerda bo‘lsangiz-da, Allohning zikriga shoshiling. Zikrlarni ko‘paytirganingiz sari Allohga bo‘lgan muhabbatingiz ortib boradi, osmonlaru yerning Xoliqi bo‘lgan Alloh taolodek buyuk Zot suyanchig‘ingiz ekanini anglaysiz...

Ushbu misralarni doim yodda tuting:

Gar ersa qalblar Xoliqin zikridin mosuvo,
Alar jasad ichidin joy olgan tosh kabi go‘yo.

Qalbingizni zabonsiz toshga aylantirib qo‘ymang.
Toshda na mehr va na his bor. Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallam: “Robbini zikr qiladigan bilan zikrdan yiroqda bo‘lgan kishi xuddi tirik bilan o‘lik kabidir” [2],  deganlar.

Yana Nabiy alayhissalom: “Sizlarga amallaringizning eng xayrlisi va Sultoningiz huzurida eng pokiza, darajangizni yuqorilatadigan, sizlar uchun tillo-kumushlarni ehson qilgandan-da, dushmaningizga yo‘liqib, uning boshini tanasidan judo qilishingiz, u ham sizning kallangizni bo‘yningizdan uzib tashlashidan-da yaxshiroq amal qaysi ekanini bildirib qo‘yaymi?!” dedilar. Sahobalar: ”Ha, ey Allohning Rasuli”, deyishdi. U zot: U Allohning zikridir”,3] dedilar.

Ubayd ibn Umayr aytadilar: “Mo‘minning amal daftaridagi hamd ila tasbeh – u bilan dunyo tog‘laricha tillo sudralib yurishidan xayrlidir”.

Nabiy alayhissalom yana boshqa bir hadisda: «Alloh taoloning fazilat izlab kezib yuruvchi farishtalari bo‘lib, ular zikr aytib o‘tirilgan davralarni izlab yurishadi. Shu asnoda zikr bo‘layotgan davrani topishsa, farishtalar zikr halqasidagilar bilan birgalikda o‘tirishadi va bir-birlarini qanotlari bilan o‘rab olishadi, shu tarzda zikrdagi kishilar bilan dunyo osmonining orasi farishtalar bilan to‘lib ketadi. Zikr halqasidagi kishilar tarqalib ketishsa, farishtalar osmonga ko‘tarilib ketishadi.

Keyin Alloh taolo hammasini bilib turgani holda, ulardan: “Qayerdan keldinglar? – deb so‘raydi. Ular: “Biz yerdagi bandalaring oldidan keldik. Ular Senga tasbeh aytyaptilar, takbir, tahlil aytib, Senga maqtov yo‘llayaptilar va O‘zingdan so‘rashyapti”, deb javob qaytarishadi.

Alloh taolo: “Ular Mendan nimani so‘rayapti?” – dey­di. Farishtalar javoban: “Sendan jannatingni so‘rashyapti”, deyishadi.  Alloh taolo: “Ular jannatimni ko‘rishganmi?” – deya farishtalardan yana savol so‘raydi. Farishtalar javob berib: “Yo‘q! Ey Yaratgan Zot!” – deyishadi. Alloh subhanahu va taolo yana: “Mabodo ular jannatimni ko‘radigan bo‘lsalar, holat qanday bo‘ladi-ya?” – deydi. Farishtalar: “Ular yana Sendan panoh tilashyapti”, deyishadi. Alloh taolo savol tariqasida: “Nimadan panoh berishimni so‘rashyapti?” – deydi.

Ular: “Jahannamingdan, ey Yaratgan Zot!” – deb javob qaytarishadi. “Ular do‘zaximni ko‘rganmi?” – deb so‘raydi Alloh taolo. Javob qaytarib: “Yo‘q!” – deyishadi ular.

Alloh taolo: “Ular do‘zaximni ko‘rishsa qanday bo‘larkin?” – deydi.

Farishtalar: “Ular yana Sendan mag‘firat qilishingni so‘rashyapti”, deyishadi.

Alloh taolo: “So‘zsiz ularning gunohlarini kechirdim, ularga so‘rovlarini ato etdim va panoh tilagan narsalaridan ularni O‘z panohimga oldim”, deydi.

Farishtalar: “Ey Yaratgan Zot! Ular orasida falonchi, o‘ta xatokor qul ham bor. U o‘tib keta turib ularning oldiga o‘tirib oldi”, deyishadi. Alloh taolo shunday deya marhamat qiladi: “Uni ham kechirdim! Ular hammajlislari badbaxt bo‘lmaydigan kishilardir”, deydi»[4]dedilar. 

 


[1]  Isro surasi, 44-oyat.
[2]  Imom Muslim rivoyati.
[3]  Imom Termiziy rivoyati.
[4]  Imom Muslim rivoyati.